Τα δάνεια που έχει παραχωρήσει η Κίνα σε πάνω από 160 χώρες για την αναβίωση του Δρόμου του Μεταξιού παραμένουν ένα μεγάλο μυστήριο για τους οικονομικούς αναλυτές που θέλουν να υπολογίσουν με σαφήνεια την έκθεση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου σε ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα. Εκτιμήσεις της Morgan Stanley είχαν κάνει λόγο για συνολικές δαπάνες από 1,2 έως και 1,3 τρισ. δολάρια έως το 2027 για την υλοποίηση της «Πρωτοβουλίας μιας Ζώνης και Ενός Δρόμου» (BRI).
Πρόσφατη έρευνα του κέντρου αναλύσεων AidData προσδιορίζει στα 385 δισ. δολάρια τα δάνεια που έχει παραχωρήσει το Πεκίνο σε 165 τρίτες χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Τα κεφάλαια αυτά έχουν διοχετευθεί μέσα από τουλάχιστον 300 οργανισμούς και οντότητες του κινεζικού κράτους, σύμφωνα με την έρευνα που τιτλοφορείται «Banking on the Belt and Road». Είναι μια από τις λεπτομερείς αναλύσεις που έχουν υλοποιηθεί πάνω στα «κρυμμένα δάνεια» της Κίνας σε τρίτες χώρες και αφορά έργα που έχουν εγκριθεί από το 2000 μέχρι το 2017 και έχουν δρομολογηθεί από το 2000 μέχρι το 2021.
Η Κίνα είναι σήμερα ο μεγαλύτερος χρηματοδότης σε αναπτυξιακά έργα τρίτων χωρών. Επιλέγει δε, αυτήν την χρηματοδότηση να την παρέχει σε δάνεια και όχι οικονομική βοήθεια. Μόνο για την ολοκλήρωση του Οικονομικού Διαδρόμου Κίνας και Πακιστάν (CPEC), το Πεκίνο έχει επενδύσει περίπου 60 δισ. δολάρια, ένα μεγάλο κομμάτι των οποίων είναι δάνεια στο Ισλαμαμπάντ, σύμφωνα με δημοσίευμα του Council of Foreign Relations.
«Η Κίνα έχει καθιερωθεί ως ο βασικός χρηματοδότης σε πολλές χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος αλλά αυτά τα δάνεια και οι επιδοτήσεις περικλείονται από μυστικότητα», σχολιάζει ο Αμάρ Μάλικ, ερευνητής της AidData και ένας από συγγραφείς της προαναφερόμενης έρευνας. Ο ίδιος υπογραμμίζει πως πριν την ανακοίνωση του Πεκίνου να προχωρήσει στην αναβίωση του Δρόμου του Μεταξιού, οι ΗΠΑ και η Κίνα συναγωνίζονταν τις δαπάνες που έκαναν σε τρίτες χώρες.
Από το 2013, με την έναρξη της πρωτοβουλίας BRI, η Κίνα έχει δαπανήσει κατά μέσον όρο σε αναπτυξιακά έργα του εξωτερικού περίπου 85 δισ. δολάρια, ετησίως, έναντι των αντίστοιχων 37 δισ. δολαρίων που ισχύουν για τις ΗΠΑ. Μέσα στην πρώτη πενταετία, οι κρατικές εμπορικές τράπεζες της Κίνας -συμπεριλαμβανομένων των Bank of China, Industrial and Commercial Bank of China και China Construction Bank- διαδραμάτισαν κεντρικό ρόλο στη χρηματοδότηση αυτών των αναπτυξιακών έργων σε τρίτες χώρες. Η έρευνα της AidData κάνει λόγο για τριπλασιασμό των έργων που έχουν χρηματοδοτηθεί με δάνεια από 500 εκατ. δολάρια και πάνω.
Τα στοιχεία αυτά βλέπουν το φως της δημοσιότητας σε μια περίοδο που η κινεζική οικονομία είναι αντιμέτωπη με την επιβράδυνση του μεταποιητικού κλάδου λόγω του αυξανόμενου κόστους ενέργειας. Παράλληλα, το Πεκίνο θέτει αυστηρούς όρους σε τομείς όπως η ψηφιακή τραπεζική, το ηλεκτρονικό εμπόριο και ο κλάδος των ακινήτων που έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη της χώρας. «Το πρόβλημα του κρυμμένου χρέους της Κίνας επιδεινώνεται μέσα στον χρόνο», σχολίασε ο υπεύθυνος και ένας από τους συγγραφείς της έρευνας, Μπράντ Πάρκς.
