Σε μια κίνηση με έντονη γεωπολιτική και στρατηγική σημασία, η Κίνα ετοιμάζεται να ολοκληρώσει την ένωση των δύο μεγαλύτερων κρατικών ναυπηγείων της, δημιουργώντας τον μεγαλύτερο ναυπηγό παγκοσμίως. Η China State Shipbuilding Corporation (CSSC) και η China Shipbuilding Industry Corporation (CSIC) συγχωνεύονται επίσημα αυτή την εβδομάδα, με την CSSC να διατηρεί τη μοναδική παρουσία στο Χρηματιστήριο της Σαγκάης, μετά και την τελική έγκριση των ρυθμιστικών αρχών, σύμφωνα με την Wall Street Journal.
Η νέα υπερδομή θα έχει στην κατοχή της χαρτοφυλάκιο παραγγελιών που περιλαμβάνει περισσότερα από 530 πλοία, συνολικού βάρους άνω των 54 εκατομμυρίων τόνων DWT, με τα ετήσια έσοδα να αγγίζουν τα 18 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την τον μεγαλύτερο παίκτη σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με στοιχεία της Clarksons Research, οι δύο εταιρείες από κοινού κάλυπταν σχεδόν 17% των παγκόσμιων νέων παραγγελιών το 2024.
Η συγχώνευση αυτή δεν αποτελεί απλώς επιχειρηματική πράξη μεγέθυνσης και ελέγχου της αγοράς, αλλά εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο της κινεζικής κρατικής πολιτικής για στρατηγική ενίσχυση της εθνικής ναυπηγικής βιομηχανίας. Το Πεκίνο έχει εδώ και δεκαετίες θέσει ως προτεραιότητα την κυριαρχία του στη ναυπηγική, και σήμερα οι κινεζικές εταιρείες κατασκευάζουν πάνω από το 55% της παγκόσμιας ναυπηγικής παραγωγής, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Συγκριτικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες καλύπτουν λιγότερο από 0,05%, με την Κίνα να διαθέτει 232 φορές μεγαλύτερη παραγωγική δυνατότητα από τις ΗΠΑ, όπως παραδέχεται το ίδιο το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό.
Ναυπηγική κυριαρχία με διττό ρόλο: εμπορικό και στρατιωτικό
Πέρα από τις εμπορικές δραστηριότητες, η CSSC διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην αμυντική πολιτική της Κίνας, καθώς αποτελεί έναν από τους βασικούς εργολάβους του κινεζικού πολεμικού ναυτικού. Η CSIC, η οποία απορροφάται πλήρως, ήταν υπεύθυνη για το σχεδιασμό και την κατασκευή του πρώτου κινεζικού αεροπλανοφόρου εγχώριας παραγωγής, του Shandong. Η ενοποίηση των δύο ναυπηγικών γιγάντων, σύμφωνα με την κινεζική ηγεσία, θα επιτρέψει την καλύτερη υποστήριξη των αναγκών του στρατού, μέσω κοινής τεχνογνωσίας, ανθρώπινου δυναμικού και υποδομών των ναυπηγείων. Όπως επισημαίνει ο Matthew Funaiole, αναλυτής στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS) στην Ουάσιγκτον, «η συγχώνευση ενισχύει την ικανότητα του Πεκίνου να υλοποιήσει τη στρατηγική στρατιωτικο-πολιτικής ενοποίησης».
Στην άλλη πλευρά του Ειρηνικού, οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε φάση έντονης αναζήτησης στρατηγικής επανόδου στη ναυπηγική βιομηχανία, αν και τα σχέδια του Ντόναλντ Τραμπ για αναζωογόνηση του κλάδου συναντούν σημαντικές δυσκολίες. Ο πρώην πρόεδρος είχε προτείνει την επιβολή υψηλότερων τελών σε πλοία κατασκευασμένα στην Κίνα, μέτρο που – τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα – φαίνεται να ευνοεί κυρίως τους ανταγωνιστές της Κίνας, όπως η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία. Ήδη ιαπωνικά και κορεατικά ναυπηγεία έχουν αρχίσει να καταγράφουν αύξηση νέων παραγγελιών, την ώρα που η Κίνα αντιμετωπίζει πτωτικές τάσεις.
Η Ιαπωνία, που τη δεκαετία του ’90 κυριαρχούσε στη διεθνή αγορά με μερίδιο άνω του 50%, σήμερα ελέγχει μόλις το 9% και προσπαθεί να ανακτήσει την επιρροή της. Ο πρόεδρος του Ιαπωνικού Συνδέσμου Ναυπηγών δήλωσε πρόσφατα πως στόχος είναι να αγγίξει και πάλι το 20% έως το 2030, ενώ προτάθηκε η δημιουργία δημόσιου-ιδιωτικού ταμείου ύψους 6,7 δισ. δολαρίων για τη στήριξη των εθνικών ναυπηγείων. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει πρόταση του κυβερνώντος κόμματος της Ιαπωνίας, «αν δεν δράσουμε τώρα, κινδυνεύουμε να χάσουμε εντελώς τη ναυπηγική μας βιομηχανία, όπως συνέβη με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Την ίδια στιγμή, η Yangzijiang Shipbuilding, ο μεγαλύτερος ιδιωτικός ναυπηγός στην Κίνα, κατέγραψε 14 νέες παραγγελίες αξίας 540 εκατ. δολαρίων το πρώτο εξάμηνο του 2025 — αριθμός που δείχνει αισθητή πτώση σε σύγκριση με τα 14,6 δισ. δολάρια παραγγελιών για ολόκληρο το 2024. Η πτώση των νέων παραγγελιών κατά 48% διεθνώς μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025 υπογραμμίζει την αβεβαιότητα που επικρατεί στον τομέα των ναυπηγείων, εξαιτίας μακροοικονομικών παραγόντων, εμπορικών πολέμων και διαρκών γεωπολιτικών εντάσεων.
Όλα αυτά, όμως, δεν φαίνεται να κάμπτουν τη φιλοδοξία του Πεκίνου. Όπως σημειώνει ο καθηγητής Kenneth G. Huang του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης, «η ναυπηγική είναι βασική ικανότητα για την Κίνα – και ο ανταγωνισμός με τις ΗΠΑ θα την ωθήσει να αναβαθμιστεί ακόμη ταχύτερα». Η εξέλιξη και η ενίσχυση των ναυπηγείων της χώρας θεωρείται στρατηγική προτεραιότητα για την εδραίωση της Κίνας ως υπερδύναμης στη θάλασσα.
