Η εμπορική διαμάχη μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου δεν αφορά πια μόνον δασμούς, περιορισμούς σε εξαγωγές ή τη στοχευμένη έναρξη ερευνών εις βάρος εταιρειών της Κίνας από αμερικανικές αρχές ή των ΗΠΑ από κινεζικές. Στο στόχαστρο μπαίνει άμεσα η εμπορική ναυτιλία, με την επιβολή λιμενικών τελών και κυρώσεων σε συγκεκριμένες εταιρείες. Στις ΗΠΑ τέθηκαν από χθες σε ισχύ λιμενικά τέλη στα εμπορικά πλοία που έχουν ναυπηγηθεί στην Κίνα ή αξιοποιούνται από κινεζικά συμφέροντα. Ως αντίποινα, η Κίνα επέβαλε ανάλογα τέλη στα πλοία που κατέχουν ή αξιοποιούνται από αμερικανικά συμφέροντα, έχουν ναυπηγηθεί στις ΗΠΑ ή φέρουν αμερικανική σημαία. Τα αντίποινα αυτά μπορεί να έχουν επίδραση στην παγκόσμια ναυτιλία.
Πληροφορίες του powergame.gr αποκαλύπτουν ότι ελληνικές εφοπλιστικές εταιρείες έχουν ήδη λάβει προειδοποίηση να απομακρύνουν Αμερικανούς υπηκόους από τα διοικητικά τους συμβούλια εάν επιθυμούν να συνεχίσουν να συναλλάσσονται με κινεζικές οντότητες. Σύμφωνα με την εξειδικευμένη έκδοση Lloyd’s List, μάλιστα, τα κινεζικά μέτρα μπορεί να επηρεάσουν τις ναυτιλιακές εταιρείες που είναι εισηγμένες στις ΗΠΑ ή έχουν επενδύσει σε αυτές αμερικανικές οντότητες με ποσοστό άνω του 25%. Το Πεκίνο επέβαλε, επίσης, κυρώσεις σε τρεις αμερικανικές θυγατρικές της νοτιοκορεάτικης ναυτιλιακής εταιρείας Hanwha Ocean. Κατηγόρησε τις θυγατρικές αυτές ότι «βοηθούν και υποστηρίζουν τις έρευνες και τα μέτρα της κυβέρνησης των ΗΠΑ κατά των κινεζικών τομέων της ναυτιλίας, της ναυπηγικής και των logistics».
Οι δυο υπερδυνάμεις επεκτείνουν το «οπλοστάσιο» τους σε διάφορους τομείς και κλάδους των οικονομιών τους, με κίνδυνο να προκληθούν αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο. Αντί να υπάρξει αποκλιμάκωση των εντάσεων στις διαβουλεύσεις των ΗΠΑ και της Κίνας εν όψει της συνάντησης του Ντόναλντ Τραμπ με τον Σι Τζινπίνγκ στη Νότια Κορέα προς τα τέλη του μήνα, οι σχέσεις επιδεινώνονται με απανωτά χτυπήματα.
Οι ενδεχόμενες επιπτώσεις των λιμενικών τελών και τα ερωτήματα για τις προθέσεις της Κίνας
Τα λιμενικά τέλη των ΗΠΑ είχαν δρομολογηθεί προ μηνών. Ορίστηκαν στα 50 δολάρια ανά τόνο για τα πλοία από την Κίνα, με απώτερο στόχο την ενίσχυση της αμερικανικών ναυπηγείων. Είχε προηγηθεί έρευνα των ΗΠΑ, επί κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν, που είχε συμπεράνει πως η Κίνα είναι πρώτη στην κατασκευή εμπορικών πλοίων επειδή χρησιμοποιεί αθέμιτα μέσα για να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Την περασμένη εβδομάδα η Κίνα ανακοίνωσε αντίποινα, επιβάλλοντας ανάλογα λιμενικά τέλη στα 56 δολάρια τον τόνο, αλλά εξαιρώντας όσα πλοία έχουν ναυπηγηθεί στην Κίνα.
Εκτός από τα πλοία αμερικανικής κατασκευής και αμερικανικής σημαίας, τα οποία είναι αμελητέα, οι λιμενικές χρεώσεις της Κίνας θα επιβάλλονται σε πλοία που ανήκουν ή διαχειρίζονται από οποιαδήποτε οντότητα στην οποία φυσικά ή νομικά πρόσωπα των ΗΠΑ κατέχουν, άμεσα ή έμμεσα, το 25% ή περισσότερο των μετοχών, των δικαιωμάτων ψήφου ή των θέσεων στο διοικητικό συμβούλιο, διευκρινίζει η ιστοσελίδα της Lloyd’ s List.
Η διατύπωση αυτή για το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εμπορικών πλοίων είναι ίδια με αυτή που χρησιμοποίησαν οι ΗΠΑ για τα λιμενικά τέλη εις βάρος της Κίνας. Η επίδραση, όμως, εκτιμάται πως θα είναι πολύ διαφορετική, δεδομένου του ρόλου των χρηματιστηρίων των ΗΠΑ και των αμερικανικών ιδιωτικών κεφαλαίων (private equity) στην παγκόσμια ναυτιλία, αναφέρει η Lloyd’s List. Εξαρτάται από το πώς θα εφαρμόσει η Κίνα τον κανόνα, αλλά αν ληφθεί αυστηρά, αυτό θα κάλυπτε μεγάλο αριθμό πλοίων, συμπεριλαμβανομένων των στόλων των περισσότερων πλοιοκτητών που είναι εισηγμένοι στις ΗΠΑ, αναφέρει η Lloyd’ s List.
«Αυτό διευρύνει το φάσμα και θα μπορούσε να επηρεάσει πολλές εισηγμένες ναυτιλιακές εταιρείες που είναι καταχωρημένες στα χρηματιστήρια των ΗΠΑ», έγραψε ο Έρικ Μπρόντκιουνσεν, επικεφαλής θαλάσσιας έρευνας και συμβουλευτικών υπηρεσιών στην Poten & Partners, σε έκθεσή του την Παρασκευή. «Ο πιθανός αντίκτυπος μπορεί να είναι σημαντικός». Κατά τα άλλα, οι ΗΠΑ δεν αντιπροσωπεύουν παρά μόνο το 2,9% του παγκόσμιο εμπορικού στόλου.
Ανησυχία των εταιρειών για την αναστάτωση των εφοδιαστικών αλυσίδων – Σε επιφυλακή οι αγορές
Αρχικός στόχος των δύο πλευρών είναι να καταλήξουν σε μια εμπορική συμφωνία μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, αφού είχε δοθεί παράταση σε έναν προσωρινό συμβιβασμό τον Ιούλιο, βάσει του οποίου μειώθηκαν αρχικοί δασμοί κατά 115% εκατέρωθεν, ειδικότερα στο 30% για τις κινεζικές εισαγωγές προς τις ΗΠΑ και στο 10% για τις αμερικανικές εισαγωγές προς την Κίνα. Την περασμένη εβδομάδα, όμως, η Κίνα φαίνεται πως αποφάσισε να αυξήσει τις πιέσεις στις ΗΠΑ και επέβαλε πιο αυστηρούς διεθνείς περιορισμούς σε όλες τις εξαγωγές σπάνιων γαιών, σφίγγοντας τον κλοιό σε κρίσιμους κλάδους της παγκόσμιας οικονομίας, από την ψηφιακή τεχνολογία και τις ΑΠΕ μέχρι την άμυνα. Τότε ήταν που δρομολόγησε και την επιβολή λιμενικών τελών, με τον Τραμπ να αντιδρά με την αύξηση των δασμών στο 100% από την 1η Νοεμβρίου.
Οι εταιρείες προειδοποιούν πως η νέα τροπή με τις σπάνιες γαίες στη διαμάχη των ΗΠΑ με την Κίνα, η οποία πυροδοτήθηκε αρχικά με την ανακοίνωση των αμοιβαίων δασμών από τον Τραμπ στις 2 Απριλίου, θα επιδεινώσει τις εφοδιαστικές αλυσίδες, θα αυξήσει τις τιμές των τσιπ, των αυτοκινήτων και των οπλικών συστημάτων. Απευθυνόμενος στους Financial Times, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, κατηγόρησε την Κίνα πως πλήττει την παγκόσμια οικονομία, θεωρώντας πως έτσι το Πεκίνο εκθέτει την οικονομική αδυναμία της χώρας.
Οι αγορές προσπαθούν να ισορροπήσουν κάτω από αυτό το τεταμένο κλίμα, με τον χρυσό και το ασήμι να καταγράφουν διαδοχικά ρεκόρ αυτές τις ημέρες λόγω της μεγάλης αποστροφής του επενδυτικού κινδύνου. Μετά τις μεγάλες απώλειες του αμερικανικού S&P 500 την περασμένη Παρασκευή, οι ασιατικές αγορές ήταν αυτές που παραδόθηκαν χθες στο κόκκινο, με τον Nikkei 225 στο Τόκιο να υποχωρεί κατά 2,58%. Το επενδυτικό κλίμα επισκιάστηκε περαιτέρω μετά τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 3,2% το 2025 από το 3,3% το 2024.
