Μία σημαντική αποκλιμάκωση στον πολύμηνο εμπορικό πόλεμο μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας φαίνεται να επιτυγχάνεται, καθώς οι δύο χώρες συμφώνησαν να «παγώσουν» για έναν χρόνο τα αμοιβαία λιμενικά τέλη που είχαν επιβάλει στα πλοία η μία της άλλης, σύμφωνα με το Reuters. Η απόφαση, η οποία ανακοινώθηκε μετά τη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ στη Νότια Κορέα, θεωρείται ένα από τα πιο ουσιαστικά βήματα αποκλιμάκωσης στην εμπορική αντιπαράθεση των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.
Μορατόριουμ ύψους 3,2 δισ. δολαρίων
Η συμφωνία προβλέπει 12μηνη αναστολή των λεγόμενων «Section 301» τελών, που είχαν επιβληθεί από την Ουάσινγκτον σε μεγάλα κινεζικής κατασκευής πλοία τα οποία προσεγγίζουν αμερικανικά λιμάνια. Το μέτρο αυτό, που είχε προκαλέσει την οργή του Πεκίνου και την επιβολή αντίστοιχων κινεζικών τελών, υπολογίζεται ότι κόστιζε περίπου 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως στις ναυτιλιακές εταιρείες.
Η αμερικανική κυβέρνηση είχε δικαιολογήσει την επιβολή των τελών ως μέτρο στήριξης της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει υποχωρήσει δραματικά έναντι της Κίνας και της Νότιας Κορέας. Παράλληλα, η Ουάσινγκτον είχε επιβάλει δασμούς 100% σε κινεζικής προέλευσης λιμενικούς γερανούς και εξοπλισμό, επικαλούμενη λόγους εθνικής ασφάλειας και δίκαιου ανταγωνισμού.
Από την πλευρά του, το Πεκίνο απάντησε με ισόποσα μέτρα στα αμερικανικά πλοία και εταιρείες μεταφορών, επιβαρύνοντας περαιτέρω το κόστος μεταφοράς αγαθών μεταξύ των δύο χωρών και αυξάνοντας τις πιέσεις στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες.
Ανακούφιση στη ναυτιλιακή αγορά
Η είδηση της αναστολής των τελών έγινε δεκτή με ανακούφιση από τη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα, η οποία είχε βρεθεί αντιμέτωπη με εκρηκτική άνοδο των ναύλων και αβεβαιότητα στους σχεδιασμούς των δρομολογίων.
Η εταιρεία High-Trend International Group, με έδρα τη Σιγκαπούρη, ανέφερε ότι η συμφωνία προσφέρει «άμεση και ουσιαστική ανακούφιση» στις επιχειρήσεις. «Η αναστολή αίρει ένα σημαντικό βάρος κόστους και πολιτικής αβεβαιότητας που επηρέαζε τις επενδύσεις μας στη βιώσιμη ναυτιλία και στα σχέδια απανθρακοποίησης», σημείωσε η εταιρεία σε ανακοίνωσή της.
Ανάλογο κλίμα ικανοποίησης επικρατεί και σε ευρωπαϊκές και ιαπωνικές ναυτιλιακές εταιρείες, οι οποίες επηρεάζονταν έμμεσα από την ένταση. Οι υψηλοί ναύλοι και οι καθυστερήσεις στα δρομολόγια είχαν επιβαρύνει το παγκόσμιο εμπόριο, αυξάνοντας το κόστος μεταφοράς πρώτων υλών, ενέργειας και καταναλωτικών αγαθών.
«Ανάσα σταθερότητας» αλλά και επιφυλάξεις
Παρά το θετικό κλίμα, οι εκπρόσωποι της αγοράς παραμένουν συγκρατημένοι. Ο Σάιμον Χίνι, ανώτερος αναλυτής της ναυτιλιακής ερευνητικής εταιρείας Drewry, δήλωσε ότι «η προσωρινή αναστολή είναι ευπρόσδεκτη, αλλά η βιομηχανία χρειάζεται σταθερότητα και προβλεψιμότητα». «Ελπίζουμε αυτή η συμφωνία να έχει διάρκεια, ώστε να μπορέσουμε να επικεντρωθούμε στον πραγματικό μας ρόλο — τη διευκόλυνση του παγκόσμιου εμπορίου», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS), παρά τη μείωση των παραγγελιών, η Κίνα εξακολουθεί να διατηρεί δεσπόζουσα θέση στη ναυπηγική βιομηχανία, κατέχοντας το 53% των παγκόσμιων παραγγελιών σε χωρητικότητα κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2025.
Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ ανέφερε ότι η απλή απειλή των κυρώσεων ήταν αρκετή για να περιορίσει τη ζήτηση για κινεζικά πλοία, επισημαίνοντας ότι «οι κινεζικές ναυπηγικές μονάδες βλέπουν ήδη μείωση στις παραγγελίες τους». Ωστόσο, παραδέχθηκε πως η πλήρης απεξάρτηση από την κινεζική παραγωγή παραμένει δύσκολος στόχος.
Ανακωχή ή προσωρινό διάλειμμα;
Η αναστολή των τελών εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο προσπαθειών επαναπροσέγγισης Ουάσινγκτον–Πεκίνου, ενόψει και της συνόδου του APEC τον Νοέμβριο. Η κίνηση αυτή θεωρείται πολιτική επιτυχία και για τις δύο πλευρές: για τον Τραμπ, ως ένδειξη ότι μπορεί να επιτύχει εμπορικές παραχωρήσεις χωρίς πλήρη σύγκρουση, και για τον Σι, ως επιβεβαίωση ότι η Κίνα παραμένει κρίσιμος εταίρος στο παγκόσμιο εμπόριο.
Παρά την προσωρινή εκεχειρία, αναλυτές προειδοποιούν ότι τα βαθύτερα ζητήματα παραμένουν άλυτα —ιδίως η αμερικανική επιδίωξη για μείωση της εξάρτησης από κινεζική βιομηχανική παραγωγή και η κινεζική φιλοδοξία για παγκόσμια ναυπηγική κυριαρχία.
Όπως επισημαίνει έκθεση του Peterson Institute for International Economics, «οι αμοιβαίες υποχωρήσεις στο πεδίο των τελών δεν αρκούν για να γεφυρώσουν τις στρατηγικές διαφορές».
Η συμφωνία για το μορατόριουμ στα λιμενικά τέλη μπορεί να μην αποτελεί το τέλος του εμπορικού πολέμου, ωστόσο σηματοδοτεί μια πολυαναμενόμενη ανάσα σταθερότητας για την παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία και το διεθνές εμπόριο. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν εάν η ανακωχή αυτή θα εξελιχθεί σε μόνιμη λύση ή αν πρόκειται για μια ακόμη προσωρινή παύση σε έναν μακροχρόνιο γεωοικονομικό ανταγωνισμό.
