Σε ιστορικά υψηλά κινούνται οι μετοχές των δύο μεγαλύτερων λιμανιών της χώρας, του ΟΛΠ και του ΟΛΘ. Η εταιρεία που διαχειρίζεται το λιμάνι του Πειραιά ξεπέρασε σε κεφαλαιοποίηση το 1 δισ. ευρώ, ενώ η αντίστοιχη εταιρεία της συμπρωτεύουσας τα 350 εκατ. ευρώ. Οι υπεραξίες των δύο λιμανιών τους τελευταίους μήνες πολλαπλασιάστηκαν, ειδικά μετά την αποτυχημένη απόπειρα εξαγοράς του ΟΛΘ από την οικογένεια Dreyfus.
Σήμερα η μετοχή του ΟΛΘ διαπραγματεύεται στα 34 ευρώ, όταν η δημόσια πρόταση για την εξαγορά του 21% του λιμένα από την οικογένεια Dreyfus έγινε στις αρχές του έτους στα 27 ευρώ, ενώ πριν από την εμφάνιση του αγοραστή η μετοχή το πάλευε στα 20 ευρώ.
Αλλά και η μετοχή του ΟΛΠ, από το περασμένο καλοκαίρι -και ιδίως μετά το τέλος του 2024- σημείωσε πολύ μεγάλη άνοδο, που συνεχίζεται ακόμη και σήμερα. Η τιμή της μετοχής από τα 25 ευρώ τον Ιούνιο του 2024 ανήλθε στα 30 ευρώ τον περασμένο Δεκέμβριο, για να φτάσει και τα ξεπεράσει τα 40 ευρώ μέσα σε τέσσερις μήνες. Συνοπτικά οι δύο εταιρείες απέκτησαν μέσα τους τελευταίους 4-5 μήνες υπεραξίες που ξεπέρασαν για τα καλά τα 400 εκατ. ευρώ.
Υποτιμημένα περιουσιακά στοιχεία
Τέτοιου είδους επιδόσεις βάζουν σε σκέψεις πολλούς αν υπάρχει κάτι σημαντικό, π.χ. ένα ενδεχόμενο πώλησης/εξαγοράς. Παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για υποτιμημένα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία τώρα μπαίνουν στο στόχαστρο των επενδυτών. Προς την κατεύθυνση αυτήν θεωρείται σημαντική η συμβολή του fund Dreyfus, το οποίο -παρ’ όλο που δεν κατάφερε ν’ αγοράσει το 21% του ΟΛΘ- λέγεται ότι «άνοιξε τα μάτια» πολλών επενδυτών, που τώρα συνωστίζονται για αγορές μετοχών των δύο λιμανιών.
Από την άλλη πλευρά, τα δύο λιμάνια έχουν γίνει ιδιαιτέρως κερδοφόρα. Ο ΟΛΠ το 2024 πέτυχε έσοδα 234 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη μετά από φόρους 87 εκατ. ευρώ, καταφέρνοντας περιθώριο κέρδους 38%. Ακόμη μεγαλύτερο είναι το περιθώριο μεικτού κέρδους, που για την ίδια περίοδο ανήλθε σε 60%. Λίγο μικρότεροι είναι οι δείκτες και στον ΟΛΘ, αλλά εξίσου ενδιαφέροντες. Ο τελευταίος πέρυσι είχε έσοδα 100 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη μετά από φόρους 28 εκατ. ευρώ (περιθ. 28%). Επίσης, είχε μεικτά κέρδη 47 εκατ. ευρώ (περιθ. 47%).
Την ίδια πορεία ακολουθούν και τα άλλα ιδιωτικοποιημένα λιμάνια. Για παράδειγμα, ο λιμένας Ηγουμενίτσας, που στην πρώτη του κιόλας χρονιά υπό την καθοδήγηση του Ομίλου Grmaldi διένειμε μέρισμα άνω των 5 εκατ. ευρώ. Ο Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας, μετά την ανάληψή του από την ιταλική εφοπλιστική οικογένεια, εκτόξευσε το περιθώριο κέρδους από 10%, που ήταν το 2023, σε 50% το 2024.
Αύξηση λιμενικών τελών
Οι μεταβολές αυτές οφείλονται κυρίως στις αναπροσαρμογές των τιμολογίων και δευτερευόντως στην αύξηση της κίνησης στα λιμάνια. Όσο τα λιμάνια παρέμεναν υπό κρατικό έλεγχο, η τιμολογιακή πολιτική παρέμενε χαμηλή, καθώς κανέναν δεν ενδιέφερε το κέρδος. Μόλις, ωστόσο, πέρασαν σε ιδιωτικά χέρια, η τιμολογιακή πολιτική «εκτοξεύθηκε» σε ευρωπαϊκά και άλλα διεθνή επίπεδα.
Παράλληλα, υπήρξε και αύξηση της κίνησης. Από ένα-δύο κρουαζιερόπλοια που έπιαναν στη Θεσσαλονίκη πριν από την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού, φέτος αναμένονται πάνω από 100 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων. Στον Πειραιά οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων, από 625 που ήταν το 2016, πέρυσι ανήλθαν σε 810 και φέτος αναμένονται σε 940.
Αναμφίβολα, όσο ανέρχεται ο τουρισμός στη χώρα, τα λιμάνια θα αυξάνουν σε κίνηση, τόσο από την ακτοπλοΐα, όσο και από αφίξεις κρουαζιερόπλοιων. Αν μάλιστα οι δύο εταιρείες, ΟΛΠ και ΟΛΘ, είχαν πραγματοποιήσει τις επενδύσεις που είχαν υποσχεθεί, τότε η κατάσταση θα ήταν ακόμη καλύτερη. Και αυτός είναι ένας παράγοντας που εμφανίζουν τόσο υψηλή κερδοφορία.
Ο ΟΛΠ, για παράδειγμα, όταν ανέλαβε το λιμάνι πίσω στο 2016, είχε δεσμευθεί στην πενταετία υποχρεωτικές επενδύσεις 600 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 350 εκατ. ευρώ υποχρεωτικές (βάσει της σύμβασης πώλησης του 51%) και άλλα 250 εκατ. ευρώ δικές του, μη υποχρεωτικές επενδύσεις. Μέχρι σήμερα είναι ζήτημα αν έχουν ολοκληρωθεί επενδύσεις ύψους 170 εκατ. ευρώ, ενώ ο πήχης των υποχρεωτικών επενδύσεων, μετά τη συμπληρωματική σύμβαση πώλησης επιπλέον 16%, έχει υποχωρήσει στα 290 εκατ. ευρώ.
Αντίστοιχα ισχύουν και στον ΟΛΘ, ο οποίος επί 8 χρόνια τώρα υλοποιεί τον 6ο προβλήτα. Έτσι, οι «παχυλές» χρηματοροές από τα τέλη χρήσης του λιμένα τελικά καταλήγουν σε παχυλά μερίσματα στους μετόχους. Το 2024 οι δύο εταιρείες είχαν διανείμει στους μετόχους τους μερίσματα ύψους 50 εκατ. ευρώ και φέτος διανέμουν μερίσματα 68 εκατ. ευρώ. Αυτός είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας που ωθεί σήμερα τις μετοχές των δύο εταιρειών σε ιστορικά επίπεδα.
Επιπλέον, η βελτίωση του γεωπολιτικού κλίματος, με μια πιθανή συνθηκολόγηση των Χούθι στην Υεμένη και μια συμφωνία για την Ουκρανία, αναμφίβολα θα δώσει ακόμη μια μεγαλύτερη ώθηση στις δύο μετοχές, αλλά και σε όλα τα λιμάνια της χώρας. Ακόμη, μεγάλη ώθηση προσφέρει και η πιθανή δημιουργία του διαδρόμου IMEC (India-Middle East-Europe Economic Corridor), ο οποίος εκτιμάται ότι θα απαιτήσει τη χρήση κάποιου ελληνικού λιμένα.
Η κατάσταση στα ελληνικά λιμάνια θα ήταν εντελώς διαφορετική και οι υπεραξίες θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες, αν η χώρα διέθετε αξιόπιστες σιδηροδρομικές συνδέσεις, τόσο στα λιμάνια, όσο και στο υπόλοιπο της επικράτειάς της και κυρίως προς το εξωτερικό.
