Απάντηση στον τουρκικό αναθεωρητισμό τα δύο νέα θαλάσσια πάρκα

Πριν από έναν μήνα, μιλώντας στην Emiliya Mychasuk, αρχισυντάκτρια των Financial Times για το κλίμα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τονίσει ότι η κυβέρνηση έχει αναλάβει πολύ τολμηρές δεσμεύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και των θαλασσών. Προανήγγειλε δε επίσημες ανακοινώσεις για «δύο νέα θαλάσσια πάρκα, ένα στο Ιόνιο, ένα στο νότιο Αιγαίο, για να υπερβούμε το όριο του 30% των χωρικών μας υδάτων που προστατεύονται». Όπως υπογράμμισε τότε, «πρόκειται για υψηλό επίπεδο προστασίας, που θα απαγορεύσει σίγουρα την αλιεία με μηχανότρατα στα πιο ευαίσθητα οικοσυστήματά μας», αναδεικνύοντας το γεγονός ότι η Ελλάδα θα είναι πρωτοπόρος σε αυτόν τον τομέα.

Οι σχετικές μελέτες είχαν πια ήδη τότε ωριμάσει, οι απαραίτητες συζητήσεις και διαβουλεύσεις είχαν προχωρήσει και ο πρωθυπουργός είχε διαμορφώσει μια διπλή στόχευση: τη «θωράκιση» του θαλάσσιου πλούτου της χώρας μας, αλλά και τη συνέχιση της πολιτικής με θεσμικά βήματα και νόμιμες ενέργειες, μέσα στο ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο, έναντι συν τοις άλλοις και των αξιώσεων που προβάλλει η Τουρκία –εσχάτως δε και η Λιβύη– στις ελληνικές θάλασσες. Το νήμα αυτής της πολιτικής για την κυβέρνηση ξεκινά από την επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο, συνεχίζεται με τη συμφωνία για Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη πρώτα με την Ιταλία και μετά με την Αίγυπτο, προχωράει με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και επεκτείνεται με την οριοθέτηση θαλάσσιων πάρκων στο Ιόνιο και στο νότιο Αιγαίο.

Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, το γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης επέλεξε να ανακοινώσει με μήνυμα on camera τη δημιουργία δύο νέων Εθνικών Θαλάσσιων Πάρκων -είναι κάτι που σπάνια το πράττει και μόνο σε περιπτώσεις που κρίνει ως ιδιαίτερα σημαντικές. «Τα πάρκα αυτά θα είναι από τις μεγαλύτερες θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές σε ολόκληρη τη Μεσόγειο», σημειώνει στο μήνυμα αυτό ο πρωθυπουργός.

«Θα μας επιτρέψουν να επιτύχουμε τον στόχο της προστασίας του 30% των χωρικών υδάτων μας έως το 2030, πολύ νωρίτερα από το προβλεπόμενο. Θα αποτελέσουν απέραντα καταφύγια ζωής κάτω από τα κύματα. Θα συμβάλουν επίσης στη διατήρηση των οικοσυστημάτων, την αποκατάσταση της ισορροπίας και τη θέσπιση ενός τολμηρού νέου προτύπου για τη θαλάσσια προστασία».

Η αντίδραση της Τουρκίας στην ελληνική κίνηση έδωσε μάλιστα στο Μέγαρο Μαξίμου την αφορμή να δώσει και μια έμμεση, αιχμηρή απάντηση σε όσα έχει καταλογίσει στην κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα ο Αντώνης Σαμαράς, καθώς και άλλοι πολιτικοί και αναλυτές. «Το γεγονός ότι απαντάει το τουρκικό ΥΠΕΞ είναι η απάντηση στους τζάμπα πατριώτες εντός συνόρων», είπε ο Παύλος Μαρινάκης, ενώ ανακοίνωση εξέδωσε και το υπουργείο Εξωτερικών. «Το νομικό καθεστώς στο Αιγαίο είναι ξεκάθαρο. Η ελληνική κυριαρχία στην περιοχή αυτή ορίζεται σαφώς και οριστικώς από διεθνή συμβατικά κείμενα», αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση αυτή, που κλείνει ως εξής: «Η άσκηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ελληνική κυριαρχία δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης».

Οι χάρτες με τα δύο νέα θαλάσσια πάρκα

Εξηγώντας περαιτέρω τη σημασία της θεσμοθέτησης αυτής από ελληνικής πλευράς, ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος, διευκρίνισε ότι με την απόφαση αυτήν περισσότερο από το ένα τρίτο των ελληνικών χωρικών υδάτων (36%) τίθεται σε καθεστώς περιβαλλοντικής προστασίας, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην τέταρτη θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως προς το εύρος της προστασίας και υπερβαίνοντας ήδη από το 2025 τον στόχο που έχει θέσει ο ΟΗΕ, δηλαδή κάθε χώρα να έχει θέσει σε ειδικό καθεστώς το 30% των θαλασσών της έως το 2030.

Ειδικότερα, το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Νοτίου Αιγαίου 1 – Νότιες Κυκλάδες έχει συνολική έκταση σχεδόν 9.500 (9.477) km2, εκ των οποίων 9.189 km2 αφορούν ελληνικές θαλάσσιες ζώνες και 288 km2 χερσαίες εκτάσεις. Περιλαμβάνει 73 συμπλέγματα νησιών, τα 68 εκ των οποίων ανήκουν στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 (Παράρτημα 1) και τα υπόλοιπα 5 στο δίκτυο των IBA (Important Bird Areas) του Birdlife International, με συνολική έκταση 1,7 km2, τα οποία και αναμένεται σύντομα να ενταχθούν στο Δίκτυο Natura 2000 ως ΖΕΠ μέσω του εν εξελίξει προγράμματος της εποπτείας.

Το Πάρκο Ιονίου διασυνδέει πολλές υφιστάμενες προστατευόμενες περιοχές (Παράρτημα 2), έχει συνολική έκταση περίπου 18.000 (17.970) km2, εκ των οποίων 17.690 km2 αφορούν ελληνικές θαλάσσιες ζώνες και 280 km2 αφορούν χερσαίες εκτάσεις.