Στα τέλη Ιουλίου Ντοναλντ Τραμπ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έδωσαν τα χέρια στη Σκωτία για την αμερικανική «ταρίφα» στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Με εξαίρεση τον χάλυβα και το αλουμίνιο, οι ΗΠΑ ενεργοποιούν δασμούς 15% σε όλα τα προϊόντα από την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων. Ωστόσο, ακόμα οι τελικές υπογραφές δεν έχουν πέσει, με αποτέλεσμα η συμφωνία ΕΕ και ΗΠΑ για τους δασμούς να παραμένει στον αέρα και οι αμερικανικοί δασμοί να είναι υψηλότεροι στα προϊόντα «made in EU».
Δημοσίευμα στη γερμανική εφημερίδα FAZ εστιάζει στο βασικό εμπόδιο στο οποίο προσκρούει η ολοκλήρωση της εμπορικής συμφωνίας: την ευρωπαϊκή Οδηγία για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA). Ο συγκεκριμένος κανονισμός, ο οποίος έχει επανειλημμένα προκαλέσει αντιδράσεις στους αμερικανικούς Big Tech, στοχεύει στη δημιουργία ενός ασφαλέστερου διαδικτύου για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της ΕΕ, θέτοντας συγκεκριμένους κανόνες λειτουργίας για τις ψηφιακές υπηρεσίες και τις πλατφόρμες. Βασικοί στόχοι είναι η προστασία των χρηστών από παράνομο και βλαβερές περιεχόμενο, όπως τα fake news, με παράλληλη έμφαση στην προώθηση του ανταγωνισμού και την καταπολέμηση των ολιγοπωλίων στον ψηφιακό τομέα.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ αντιδρούν, καθώς θεωρούν ότι αυτές οι «παρεμβάσεις» λειτουργούν ανασταλτικά στην ελευθερία του λόγου και -κυρίως- απειλούν τα οικονομικά συμφέροντα των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών, όπως είναι η Apple και η Google. Υπενθυμίζεται ότι εδώ και αρκετό καιρό η Ευρώπη επιδιώκει να επιβάλει ενιαίο φόρο στις αμερικανικές Big Tech, με την πιο πρόσφατη από τις προτάσεις υπό εξέταση να αποσύρεται λίγες εβδομάδες πριν ο Τραμπ με τη Φον ντερ Λάιεν καταλήξουν σε συμφωνία για τους δασμούς στην ΕΕ. Από τη στιγμή, όμως, που δεν διαφαίνεται συμφωνία στον ορίζοντα για το Ίντερνετ στην Ευρώπη και τη ρύθμισή του, παρατηρούνται σημαντικές αντιδράσεις και στην Ευρώπη, κυρίως από τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες επιθυμούν διακάως να πέσουν οι υπογραφές, προκειμένου να κατέβουν οι δασμοί στο 15% (από το 27,5% που είναι σήμερα) -εξέλιξη που θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα τόσο των οχημάτων, όσο και των ανταλλακτικών τους. Στον χάλυβα και στο αλουμίνιο οι δασμοί παραμένουν στο 50%.
Το δίλημμα της Ευρώπης
«Αυτοκίνητα ή καθαρό Διαδίκτυο», είναι το δίλημμα για την Ευρώπη, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα, η οποία υπογραμμίζει πως οι Βρυξέλλες δεν δείχνουν διατεθειμένες να «χαλαρώσουν» τα προωθούμενα αυστηρά μέτρα ρύθμισης του Διαδικτύου στην ενιαία αγορά του μπλοκ, προκειμένου να ολοκληρωθεί η συμφωνία για τους δασμούς.
Την ίδια στιγμή, σε μια προσπάθεια να πιέσουν καταστάσεις, οι ΗΠΑ διατηρούν αμετάβλητη την ταρίφα του 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων και ανταλλακτικών από την Ευρώπη, προκαλώντας αντιδράσεις στις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες ήδη χάνουν σημαντικά μερίδια της αγοράς από τους Κινέζους ανταγωνιστές τους (π.χ. επέλαση BYD). Γι’ αυτό και οι επικριτές των Τραμπιστών υπογραμμίζουν με νόημα ότι τα περί… περιορισμού της ελευθερίας του λόγου δεν είναι τίποτε άλλο από έναν κεκαλυμμένο μανδύα, κάτω από τον οποίο κρύβεται η επιδίωξη για διατήρηση της κυριαρχίας των αμερικανικών τεχνολογικών γιγάντων στην ευρωπαϊκή αγορά και διασφάλιση των τεράστιων εσόδων τους.
Σε κάθε περίπτωση, εκτός από τη γεωπολιτική και οικονομική σκοπιά, η σύγκρουση ΗΠΑ και ΕΕ είναι και ιδεολογική: ο αμερικανικός φιλελευθερισμός, ειδικά στη «δεύτερη φορά Τραμπ» στον Λευκό Οίκο, θέτει προτεραιότητα στην ατομική ελευθερία, ακόμη κι όταν αυτή οδηγεί σε λανθασμένες απόψεις ή παραπληροφόρηση, δίνοντας παράλληλα το ελεύθερο στην αγορά να πράξει κατά το δοκούν για το «καλό των επιχειρήσεων» και για να γίνει «η Αμερική μεγάλη ξανά». Στον αντίποδα, ο ευρωπαϊκός φιλελευθερισμός αποδέχεται -με μέτρο- τις κρατικές παρεμβάσεις, θεωρώντας ότι είναι απαραίτητες για την προστασία των πολιτών από παραπλανητικό ή επικίνδυνο περιεχόμενο στο Διαδίκτυο.
