THEPOWERGAME
Η πτώση των ηλεκτρονικών αγορών ήταν αναμενόμενη μετά την πανδημία, όπως λέει ο κ. Γεώργιος Δουκίδης, καθηγητής Ηλεκτρονικού Επιχειρείν στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όμως, έχει πλέον δημιουργηθεί μια κρίσιμη μάζα αγοραστών μέσω του Διαδικτύου, με αποτέλεσμα οι συναλλαγές να έχουν σταθεροποιηθεί σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από το 2019.
Την ίδια στιγμή, τονίζει ο κ. Δουκίδης, «ένας κλάδος που καταγράφει ιδιαίτερη ανάπτυξη και έχει καταφέρει να κρατηθεί μετά το άνοιγμα της αγοράς είναι το online φαρμακείο». Αντίστοιχα, «παρά το γεγονός ότι δεν σημειώνουν υψηλά ποσοστά, έχουν αναπτυχθεί και τα online σούπερ μάρκετ». Σύμφωνα με μία έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου, «προ κρίσεως μόνο το 2% αγόραζε από online σούπερ μάρκετ, στη διάρκεια της κρίσης πήγε στο 12% και τώρα παραμένει σταθερά γύρω στο 9%».
Σε σχέση με τις αλλαγές που έφερε το άνοιγμα της αγοράς (μετά το τέλος της καραντίνας), ο Γ. Δουκίδης υποστηρίζει πως «όχι, δεν έχουμε επανέλθει στα προ covid επίπεδα όσον αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο. Αυτή την περίοδο είμαστε πολύ καλύτερα. Εμείς στην ELTRUN κάνουμε μια μελέτη στην οποία μετράμε αν έχουν αγοράσει τις τελευταίες 10 ημέρες, δηλαδή ασχολούμαστε με τους “συμβατικούς αγοραστές” ηλεκτρονικού εμπορίου. Ειδικότερα, αυτοί πριν από την κρίση ήταν στο 21% των χρηστών του Διαδικτύου, ενώ κατά τη διάρκεια της πανδημίας έφτασαν στο 51% και τώρα κινούμαστε κοντά στο 35%. Είναι αυτό που λέμε συστηματικοί αγοραστές ηλεκτρονικού εμπορίου, δηλαδή αγοράζουν κάθε δεύτερη εβδομάδα. Επί της ουσίας, είμαστε σε ένα επίπεδο το οποίο περιμέναμε, αφού ήταν λογικό να υπάρχει μια μικρή μείωση μετά την καραντίνα. Προσωπικά το θεωρώ υγιές».
Ποια είναι, όμως, τα κριτήρια με βάση τα οποία επιλέγουν ηλεκτρονικό κατάστημα οι καταναλωτές; Ο κ. Δουκίδης τονίζει πως «έχουμε επανέλθει σε δύσκολες εποχές αγορών». Το κόστος είναι μακράν ο κυριότερος παράγοντας επιλογής προϊόντων, τόσο στο φυσικό όσο και στο ψηφιακό περιβάλλον. «Έρευνες δείχνουν ότι όταν ρωτάς τους καταναλωτές με ποια κριτήρια επιλέγουν ένα προϊόν και τους δίνεις 10 παράγοντες, το 70% με 75% απαντά το κόστος, η τελική τιμή. Το κόστος είναι παντού».
Ωστόσο, «δεν είναι εύκολο όλα τα ηλεκτρονικά καταστήματα να ανταγωνίζονται μόνο σε σχέση με το κόστος, ιδιαίτερα όταν το ηλεκτρονικό κατάστημα είναι μικρό. Σε αυτή την περίπτωση μεγάλο ρόλο διαδραματίζει το ζήτημα της ποιότητας ενός προϊόντος, αλλά και της εξυπηρέτησης που το εκάστοτε ηλεκτρονικό κατάστημα παρέχει, δηλαδή πόσο γρήγορα θα φτάσει το προϊόν στον καταναλωτή. Σε κάποιους κλάδους, όπως για παράδειγμα στο φαγητό, η άμεση εξυπηρέτηση θεωρείται υψίστης σημασίας, γιατί ναι μεν το κόστος μετράει, αλλά η εξυπηρέτηση είναι εκείνη που θα κρατήσει τελικά τον πελάτη. Μάλιστα, σε προϊόντα που κοστίζουν πάνω από 25 ευρώ το κόστος παίζει πρωτεύοντα ρόλο, ενώ για ό,τι είναι στο εύρος των 10 με 15 ευρώ απαιτείται ικανότητα και στο κομμάτι της εξυπηρέτησης».
Σε σχέση με τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα ελληνικά ηλεκτρονικά καταστήματα, ο κ. Δουκίδης τονίζει πως «στην Ελλάδα έχουμε δύσκολη γεωγραφία, άρα το κομμάτι της παράδοσης του προϊόντος -παρά τα βήματα προόδου που έχουν γίνει- αποτελεί ένα μικρό αγκάθι. Επί της ουσίας, οι δύσκολες αποστάσεις τροφοδοτούν και το κόστος. Οι Έλληνες τείνουν να πιστεύουν πως τα προϊόντα πρέπει να έρχονται δωρεάν. Ωστόσο, η μεταφορά κοστίζει και πρέπει ο Έλληνας να μάθει ότι είναι μία υπηρεσία την οποία και πρέπει να πληρώσεις. Στο εξωτερικό, για παράδειγμα, προχωρημένα ηλεκτρονικά καταστήματα προσφέρουν ”loyalty schemes” (σ.σ.: προγράμματα επιβράβευσης πελατών) γύρω από τη μεταφορά, όχι τόσο σε τι τιμή αγοράζεις, αλλά πότε θέλεις να το παραλάβεις και σε τι χρονικό διάστημα. Είναι κάτι ιδιαίτερα σημαντικό, στο οποίο τώρα μπαίνει σιγά σιγά και η ελληνική αγορά».
Ένα δεύτερο εμπόδιο είναι «η ανησυχία του πελάτη – καταναλωτή σχετικά με το ότι δεν βλέπει το προϊόν και καλείται να αποφασίσει αν το θέλει μόνο μέσω της οθόνης της ηλεκτρονικής του συσκευής. Την ίδια ώρα, ανακύπτουν ζητήματα γύρω από τις πληρωμές και το κατά πόσον είναι εξασφαλισμένη η ασφάλεια στις συναλλαγές. Τα προσωπικά δεδομένα των καταναλωτών δεν είναι ένα θέμα το οποίο βρίσκεται πλέον στη σφαίρα ενός θεωρητικού πλαισίου. Ο προβληματισμός είναι υπαρκτός και το κομμάτι της ασφάλειας είναι στο επίκεντρο».
«Είμαι αισιόδοξος για την πορεία του ηλεκτρονικού εμπορίου», λέει ο Γ. Δουκίδης. «Ωστόσο, όλα θα εξαρτηθούν από το πώς θα κινηθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός, γιατί αν συνεχιστεί αυτή η πληθωριστική τάση, η αγορά επηρεάζεται αρνητικά ως σύνολο. Άρα, ο πληθωρισμός και η αύξηση του κόστους είναι καινούργιοι παράγοντες. Αναμένουμε τέλος πώς θα κινηθεί η αγορά στην Black Friday. Οι αγορές που θα γίνουν από τώρα μέχρι τα Χριστούγεννα θα είναι ένας πρόδρομος για το πώς θα κινηθεί η αγορά. Πιθανόν να πάμε σε μια κατάσταση που έπειτα από 20 χρόνια θα έχει μία στασιμότητα. Παρ’ όλα αυτά, η αγορά είναι ώριμη και η στασιμότητα που υπάρχει δεν σχετίζεται απόλυτα με το ηλεκτρονικό εμπόριο, αλλά με τη γενικότερη εικόνα της οικονομίας και της οικονομικής κατάστασης των Ελλήνων».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
