Η Αμερική χρειάζεται ξένους επενδυτές και οι ξένοι επενδυτές χρειάζονται την Αμερική. Ωστόσο, οι ρήτρες που είναι θαμμένες στο ρεπουμπλικανικό νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό του Κογκρέσου απειλούν αυτήν την κρίσιμη συμβίωση. Σύμφωνα με το ασαφές «Τμήμα 899», ο υπουργός Οικονομικών θα αποκτήσει την εξουσία να φορολογεί τους τόκους, τα μερίσματα και τα ενοίκια που εισρέουν σε αλλοδαπούς σε χώρες με φορολογικά συστήματα που ο νόμος ορίζει ως «άδικα». Ο συντελεστής θα ξεκινήσει από 5%, αλλά θα μπορούσε να ανέλθει έως και 20%, γεγονός που θα μπορούσε να σημαίνει χαμηλότερες αποδόσεις για τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τις κυβερνήσεις και τους μεμονωμένους επενδυτές από τον υπόλοιπο πλούσιο κόσμο. Οι εταιρείες με δραστηριότητες στην Αμερική όταν θα μεταφέρουν τα κέρδη τους θα πιαστούν επίσης στο δίχτυ. Μια ξεχωριστή ρήτρα φορολογεί με 3,5% τα χρήματα που αποστέλλονται από τη χώρα από οποιονδήποτε μη πολίτη.
Πρόκειται για ένα ανησυχητικό νέο μέτωπο στον εμπορικό πόλεμο. Οι δασμοί του προέδρου Donald Trump έχουν προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση, αλλά τουλάχιστον η αμερικανική οικονομία δεν εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εμπόριο, το οποίο ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι λιγότερο από το μισό του μέσου όρου του πλούσιου κόσμου. Βέβαια, δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο και για τις ξένες επενδύσεις, από τις οποίες η Αμερική εξαρτάται ασυνήθιστα. Οι ξένοι κατέχουν αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία αξίας 62 τρισ. δολαρίων (συμπεριλαμβανομένων των παραγώγων) σε σύγκριση με μόλις 36 τρισ. δολάρια που κατέχουν οι Αμερικανοί στο εξωτερικό. Το ισοζύγιο, στο -90% του ΑΕΠ, είναι μακράν η χαμηλότερη «καθαρή διεθνής επενδυτική θέση» οποιασδήποτε μεγάλης, πλούσιας οικονομίας. Το ένα τρίτο του δημόσιου χρέους της Αμερικής, ύψους $9 τρισ., κατέχεται από ξένους.
Αυτή είναι μια ιδιαίτερα κακή στιγμή για να γίνει η Αμερική λιγότερο ελκυστική για τους ξένους επενδυτές. Το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό, μονιμοποιώντας παρελθούσες μη χρηματοδοτούμενες φορολογικές περικοπές, θα καταστήσει επίσης τον ετήσιο κρατικό δανεισμό ύψους 6 -7% του ΑΕΠ τον κανόνα. Τα κρατικά ομόλογα θα εξαιρεθούν πιθανότατα από το Τμήμα 899, αλλά αυτό δεν είναι ακόμη βέβαιο. Ακόμα και αν εξαιρεθούν, οι ξένοι αγοραστές θα μπορούσαν εύλογα να αναρωτηθούν αν οι κανόνες θα μπορούσαν να αλλάξουν στο μέλλον. Το να τους τρομάζει κανείς όταν υπάρχει ένα τόσο μεγάλο έλλειμμα προς χρηματοδότηση είναι απερίσκεπτο, ειδικά όταν οι ξένοι επενδυτές έχουν ήδη γίνει επιφυλακτικοί για τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία μετά την ανακοίνωση των δασμών της «Ημέρας της Απελευθέρωσης» του κ. Trump. Επιπλέον, το νομοσχέδιο λειτουργεί ενάντια στην επιθυμία του προέδρου ξένες εταιρείες να χτίσουν εργοστάσια στην Αμερική. Γιατί να το κάνουν, αν οι ίδιες και το ξένο προσωπικό τους πρέπει να πληρώσουν τσουχτερό τίμημα για να στείλουν χρήματα στην πατρίδα τους;
Ο προστατευτισμός του κεφαλαίου θα πλήξει επίσης σοβαρά τον υπόλοιπο κόσμο. Άλλες χώρες θα μπορούσαν, τελικά, να δημιουργήσουν τις δικές τους εμπορικές ρυθμίσεις και να αρκεστούν στην περιορισμένη πρόσβαση στην αγορά αγαθών της Αμερικής, η οποία αντιπροσωπεύει μόνο το 15% της τελικής ζήτησης για εισαγωγές. Η άρνηση εισόδου στη Wall Street είναι ένα άλλο θέμα. Οι αμερικανικές μετοχές αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% της αξίας των παγκόσμιων μετοχών και το δολάριο είναι το παγκόσμιο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο. Ακόμα και αν οι αμερικανικές επενδύσεις δεν παράγουν πλέον υπέρμετρες αποδόσεις, οι ξένοι θα χάσουν τα οφέλη της διαφοροποίησης. Η κατανομή των κεφαλαίων σε όλο τον κόσμο θα στρεβλωνόταν, καθιστώντας την παγκόσμια οικονομία λιγότερο αποτελεσματική και, επομένως, φτωχότερη με την πάροδο του χρόνου.
Οι αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι το «Τμήμα 899» είναι απλά ένα διαπραγματευτικό εργαλείο και ότι ο φόρος επί των εμβασμάτων είναι μικρός. Και μήπως δεν ήταν άλλες χώρες του πλούσιου κόσμου που ξεκίνησαν τον φορολογικό πόλεμο με το να συμμαχήσουν εναντίον των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών με «φόρους ψηφιακών υπηρεσιών» και άλλους κανόνες που έχουν σχεδιαστεί για να επεκτείνουν την εμβέλεια των φορολογικών τους συστημάτων πέρα από τα σύνορα; Ο προτεινόμενος νόμος στοχεύει συγκεκριμένα σε αυτούς τους κανόνες -δεν αφήνει τον κ. Trump ανεξέλεγκτο.
Το πρόβλημα με αυτά τα επιχειρήματα είναι ότι οι νέοι φόροι τείνουν να επεκτείνονται με την πάροδο του χρόνου, ανεξάρτητα από το αρχικό πεδίο εφαρμογής και το μέγεθός τους. Δεν υπάρχουν συνιστώσες στο Κογκρέσο για να υπερασπιστούν τα συμφέροντα των ξένων και η αποτυχία του νομοθετικού σώματος να αποτρέψει τους δασμούς δείχνει πόσο απρόθυμο είναι να αμφισβητήσει τον αυτοκαταστροφικό προστατευτισμό του προέδρου. Το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό είναι ένα σημάδι ότι ο κόσμος μπορεί να εισέλθει σε μια εποχή εχθρότητας προς το ξένο κεφάλαιο, όχι μόνο προς τα ξένα αγαθά. Αν έρθει αυτή η μέρα, η ζημιά θα είναι τόσο μεγάλη, που το ποιος ξεκίνησε τον καβγά θα είναι το λιγότερο που θα απασχολούσε τον οποιονδήποτε.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
