Η Λετονία ανακοίνωσε ότι θα διεκδικήσει μια θέση στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ΕΚΤ, στοχεύοντας να γίνει η πρώτη χώρα της Ανατολικής Ευρώπης που θα εκπροσωπηθεί στη διοίκηση του θεσμού.
«Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η Λετονία προτίθεται να επιδιώξει ενεργά μια θέση», δήλωσε στο Bloomberg ο επικεφαλής επικοινωνίας του υπουργείου Οικονομικών, Άλεξις Γιαρόκις, χωρίς να αποκαλύψει ποιον θα προτείνει η κυβέρνηση ή για ποιον ακριβώς ρόλο.
Ο Μάρτινς Κάζακς υποψήφιος για τη θέση-κλειδί στην ΕΚΤ
Η φιλοδοξία της Ρίγας φέρνει τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Λετονίας, Μάρτινς Κάζακς, στο προσκήνιο ως βασικό υποψήφιο για το εξαμελές Εκτελεστικό Συμβούλιο. Μέχρι το τέλος του 2027, θα ανοίξουν τέσσερις θέσεις — ξεκινώντας από την αντιπροεδρία και φτάνοντας έως και την ίδια την προεδρία της ΕΚΤ.
«Ο Μάρτινς Κάζακς είναι ανοιχτός σε αυτή την πιθανότητα», δήλωσε ο εκπρόσωπός του, Γιάνις Σιλακάλνς. «Ωστόσο, πρόκειται για πολιτική απόφαση και ο Μάρτινς βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με την υπουργό Οικονομικών της Λετονίας σχετικά με το θέμα».
Ανταγωνισμός και πολιτικές ισορροπίες στην ΕΚΤ
Η ανακοίνωση της Λετονίας ήρθε την ίδια ημέρα που ο Φινλανδός Όλι Ρεν επιβεβαίωσε την πρόθεσή του να είναι υποψήφιος για τη θέση του αντιπροέδρου. Ο Ρεν είναι ο πρώτος που εκδήλωσε δημόσια ενδιαφέρον, μετά τη στήριξη του υπουργού Οικονομικών της Φινλανδίας την περασμένη εβδομάδα.
Ωστόσο, δεν θα είναι ο μόνος. Ανταγωνισμό αναμένεται να αντιμετωπίσει από τον Κροάτη κεντρικό τραπεζίτη Μπόρις Βούγτσιτς, καθώς και από γυναίκες υποψήφιες με ισχυρό θεσμικό προφίλ, όπως η αντιδιοικήτρια της Τράπεζας της Πορτογαλίας, Κλάρα Ραπόζο, και η αντίστοιχη της Τράπεζας της Ελλάδος, Χριστίνα Παπακωνσταντίνου.
Η ευελιξία της Λετονίας, που δηλώνει έτοιμη να καλύψει οποιαδήποτε θέση στο Εκτελεστικό Συμβούλιο, ενδέχεται να της προσφέρει στήριξη από άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης, οι οποίες προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ εθνικών φιλοδοξιών και γεωγραφικής αντιπροσώπευσης.
Οι στρατηγικές της Γερμανίας και της Γαλλίας
Η Γερμανία εξετάζει τις πιθανότητες να εξασφαλίσει για πρώτη φορά την προεδρία της ΕΚΤ, ενώ η Γαλλία ενδιαφέρεται για τη θέση του επικεφαλής οικονομολόγου. Οι διαβουλεύσεις γύρω από τις κορυφαίες θέσεις της τράπεζας συνδέονται στενά με την πολιτική δυναμική εντός της ευρωζώνης και την επιθυμία για μεγαλύτερη γεωγραφική ισορροπία.
Η επιχειρηματολογία της Λετονίας ενισχύεται από το γεγονός ότι οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης θα αποτελούν περίπου το ένα τρίτο των μελών της ευρωζώνης όταν η Βουλγαρία ενταχθεί το 2026 — παρότι καμία τους δεν έχει εκπρόσωπο στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. Πιθανότατα και η Κροατία θα προβάλλει το ίδιο επιχείρημα.
Οικονομολόγος με διεθνές κύρος
Ο Κάζακς θεωρείται ευρέως σεβαστός οικονομολόγος, κάτοχος διδακτορικού από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, με εμπειρία στη Σχολή Οικονομικών της Στοκχόλμης στη Ρίγα και ως επικεφαλής μακροοικονομικών ερευνών του ομίλου Swedbank.
Από το 2019 ηγείται της Κεντρικής Τράπεζας της Λετονίας και τον Φεβρουάριο επανεξελέγη για δεύτερη θητεία. Αν και δεν έχει υπάρξει ακόμη επίσημο ενδιαφέρον από άλλους υποψηφίους στη χώρα, μια θέση στην ΕΚΤ θα μπορούσε ενδεχομένως να ενδιαφέρει και τον Ευρωπαίο Επίτροπο Οικονομίας, Βάλντις Ντομπρόβσκις.
Σε πρόσφατη ανάλυση που βασίστηκε σε τεχνητή νοημοσύνη, η Commerzbank κατέταξε τον Κάζακς μεταξύ των αξιωματούχων της ΕΚΤ που αξίζει να παρακολουθεί κανείς στενά.
Όταν ρωτήθηκε σε συνέντευξή του αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διεκδικήσει θέση στο Εκτελεστικό Συμβούλιο, ο Κάζακς απάντησε με επιφυλακτικότητα:
«Κάνω το καλύτερο που μπορώ προχωρώντας μπροστά», είπε. «Η απόφαση ανήκει στους πολιτικούς».
