Οι προβλέψεις του Ιουνίου για την οικονομία της Ευρωζώνης «θα συνοδεύονται από εναλλακτικά σενάρια που θα αποτυπώνουν τις επιπτώσεις από την αυξανόμενη εμπορική αβεβαιότητα», αποκάλυψε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Φίλιπ Λέιν. Μιλώντας από την Ουάσιγκτον σε συνέδριο που διοργάνωσε η Fed, ο Ιρλανδός αξιωματούχος τόνισε πως, όπως συνέβη και σε περιόδους έντονης κρίσης —όπως η πανδημία και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία—, η κατάσταση επιβάλλει δυναμικό αναπροσανατολισμό.
Η απόφαση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της έντονης ανησυχίας που προκαλούν οι πολιτικές δασμών των ΗΠΑ, με επίκεντρο τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος φαίνεται αποφασισμένος να επαναφέρει σκληρές προστατευτικές πρακτικές, ακόμη και σε βάρος ευρωπαϊκών προϊόντων. Ο Λέιν δήλωσε ξεκάθαρα: «Η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα σχετικά με τις εμπορικές πολιτικές των ΗΠΑ καθιστά αναγκαία την ενσωμάτωση εναλλακτικών σεναρίων στο μακροοικονομικό πλαίσιο του Ιουνίου».
Η απόφαση αυτή δεν είναι ανεξάρτητη από τις αναμενόμενες ενέργειες της ΕΚΤ. Οι αγορές έχουν σχεδόν προεξοφλήσει ότι η Τράπεζα θα προχωρήσει τον Ιούνιο σε ακόμη μία μείωση επιτοκίων, καθώς ο πληθωρισμός υποχωρεί σταθερά προς τον στόχο του 2%. Παρότι το πρώτο τρίμηνο του 2025 έδειξε μικρή ενίσχυση της ανάπτυξης, η αβεβαιότητα γύρω από την επενδυτική και καταναλωτική συμπεριφορά εντείνεται — κυρίως λόγω των κινήσεων Τραμπ.
Ο Λέιν δεν περιορίστηκε μόνο στις οικονομικές προβλέψεις. Έθιξε και το ζήτημα της διαφάνειας στη νομισματική πολιτική, ανοίγοντας διάλογο για το αν θα έπρεπε η ΕΚΤ να υιοθετήσει ένα εργαλείο παρόμοιο με το «dot plot» της Fed — δηλαδή την ανώνυμη καταγραφή των εκτιμήσεων κάθε διοικητή για την πορεία των επιτοκίων. Όμως ο Λέιν, μαζί με τον πρόεδρο της Bundesbank, Γιοάχιμ Νάγκελ, απέρριψε αυτό το ενδεχόμενο, λέγοντας πως θα δημιουργούσε «αδικαιολόγητες προσδοκίες» για την πορεία των επιτοκίων και θα ήταν θεσμικά αμήχανο σε ένα πλαίσιο όπου οι προβλέψεις βασίζονται στις αγορές και όχι σε προσωπικές κρίσεις.
Στο μεταξύ, άλλοι κεντρικοί τραπεζίτες, όπως ο Γκάμπριελ Μακλούφ από την Ιρλανδία, έχουν ήδη προτείνει τρία εναλλακτικά σενάρια για την Ευρώπη: ένα με βραχύβια απειλή δασμών, ένα με μέτριας διάρκειας ένταση και ένα με παρατεταμένες παγκόσμιες επιπτώσεις που περιλαμβάνουν την Κίνα. Ο Λέιν φαίνεται να υιοθετεί αυτή την πολυπαραγοντική προσέγγιση, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ευελιξία, αλλά και συνεκτική στρατηγική σε μια Ευρώπη που προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει την οικονομική της αυτονομία σε έναν παγκόσμιο χάρτη που γίνεται όλο και πιο χαοτικός.
Η παρέμβασή του έρχεται σε μια περίοδο όπου η ΕΚΤ καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη ενίσχυσης της ανάπτυξης και στη διατήρηση της νομισματικής αξιοπιστίας. Με τη σκιά του Τραμπ να επανέρχεται και τις γεωπολιτικές εντάσεις να κλιμακώνονται, ο ρόλος του Λέιν αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία — ως η «ήρεμη φωνή» που διαμορφώνει τις προβλέψεις μιας οικονομίας στην καρδιά του παγκόσμιου συστήματος.
