H προβλεπτική ικανότητα των χρηματιστηρίων έχει ατονήσει, ύστερα από πολλά χρόνια νομισματικής ενίσχυσης που ωθεί τις μετοχές σταθερά προς τα πάνω. Κάποιες φορές ωστόσο οι αγορές καταφέρνουν ακόμα να ρίξουν φως σε μελλοντικές εξελίξεις: Το βίαιο σφυροκόπημα των μετοχών των μεγαλύτερων καπνοβιομηχανιών τις τελευταίες μέρες είναι μια από αυτές.
Η Altria, παραγωγός του Marlboro στις ΗΠΑ, η οποία ελέγχει το 53% της αγοράς, από τα 52,42 δολάρια στο άνοιγμα της Δευτέρας υποχώρησε ραγδαία στα 45,52 εξανεμίζοντας περισσότερα από 6 δισεκατομμύρια χρηματιστηριακής αξίας. Τη Δευτέρα ήταν οι αμερικανικές καπνοβιομηχανίες που κυρίως επηρεάστηκαν.
Καθώς η αμερικανική Αρχή Ασφάλειας Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) δεν έκανε κάποια διευκρινιστική δήλωση, την Τρίτη η υποχώρηση γενικεύτηκε:
H British American Tobacco υποχώρησε μέχρι και κατά 8,1% στο Λονδίνο. Αντίστοιχη πτώση δοκίμασαν και άλλες παραδοσιακές καπνοβιομηχανίες. Αντίθετα, καπνοβιομηχανίες που έχουν ήδη τοποθετηθεί στρατηγικά αναπτύσσοντας “εναλλακτικά τσιγάρα”, όπως η Philip Morris International (που δεν πουλάει παραδοσιακά τσιγάρα στην Αμερική) ή εταιρείες που πωλούν ήδη τσιγάρα με μειωμένη περιεκτικότητα νικοτίνης, όπως η αμερικανική 22nd Century Group, ανέρρωσαν γρήγορα και οι μετοχές τους την Τρίτη ανέκαμψαν.
Η αφορμή: Γιατί τώρα
Η αναταραχή στη βιομηχανία καπνού ξεκίνησε όταν διέρρευσε η πληροφορία τη Δευτέρα, ότι η Ομοσπονδιακή Αρχή Φαρμάκων και Τροφίμων προσανατολίζεται να επιτρέψει στο μέλλον μόνο την πώληση τσιγάρων που θα έχουν περιεκτικότητα σε νικοτίνη τόσο χαμηλή που δε θα δημιουργεί εξάρτηση, ενώ επιπλέον εξετάζει να καταργήσει την πώληση των τσιγάρων με γεύση μέντα (ένα στα τρία πακέτα που πωλούνται στις ΗΠΑ είναι «Menthol»).
Το θέμα προέκυψε καθώς πλησιάζει μια κρίσιμη ημερομηνία: Την 29η Απριλίου εκπνέει η προθεσμία για την Αρχή Φαρμάκων και Τροφίμων προκειμένου να τοποθετηθεί σε αίτημα πολιτών (που τέθηκε με συλλογή υπογραφών και συνοδεία μηνύσεων) το οποίο ζητά – εδώ και χρόνια – την κατάργηση των τσιγάρων με γεύση μέντα.
Το θέμα της κατάργησης των τσιγάρων Μenthol έχει τεθεί από το 2013. Από το 2017 – όταν πρωτοδιατυπώθηκε το αίτημα για μείωση της περιεκτικότητας της νικοτίνης σε όλα τα τσιγάρα – τα δυο θέματα “πάνε πακέτο”: Σήμερα αποτελούν τις δύο μεγάλες εκκρεμμότητες του FDA στο μέτωπο του καπνίσματος και της δημόσιας υγείας.
Το τσιγάρο «κόβεται» δύσκολα…
Οι καπνοβιομηχανίες δεν θα κάτσουν με σταυρωμένα χέρια κι έχουν εμπειρία σε πολύχρονες δικαστικές διαμάχες και νομικά παιχνίδια καθυστερήσεων. «Εκτιμούμε ότι το θέμα θα συνεχίζει να συζητείται για δεκαετίες» γράφει η Citigroup στην ανάλυσή της για την υποχώρηση των μετοχών.
Η αμερικανική Altria δίνει μια ιδέα για την υπερασπιστική γραμμή που θα ακολουθήσει. «Κάθε απόφαση του FDA θα πρέπει να βασίζεται στην επιστήμη και τα πειστήρια και θα πρέπει να συνυπολογίσει τις συνέπειες στον πραγματικό κόσμο – όπως για παράδειγμα την γιγάντωση της μαύρης αγοράς και την επίδραση (των αποφάσεων του FDA) σε εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας».
Εκτός από τον κίνδυνο ανεργίας και ανάπτυξης μιας μαύρης αγοράς για «βαριά τσιγάρα», οι καπνοβιομηχανίες ισχυρίζονται ότι τσιγάρα με χαμηλότερη νικοτίνη μπορεί να ωθήσουν τους καπνιστές να καταναλώνουν πολύ περισσότερα προκειμένου να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους για νικοτίνη, εισπνέοντας έτσι άλλα επικίνδυνα χημικά προϊόντα της καύσης και προκαλώντας μεγαλύτερη βλάβη στην υγεία τους.
Συμπέρασμα;
Η χρηματιστηριακή αναταραχή αυτής της εβδομάδας χτυπά ένα συναγερμό για τις καπνοβιομηχανίες. Ακόμα και αν οι μετοχές ανακάμψουν σύντομα, το τσιγάρο όπως το γνώρισε ο κόσμος πλησιάζει προς την έξοδο.
Είναι μια τάση την οποία αναγνωρίζουν και έναντι της οποίας προετοιμάζονται οι περισσότερες βιομηχανίες, με τσιγάρα χαμηλής περιεκτικότητας και εναλλακτικές μορφές καπνίσματος. Ακόμα και η αμερικανική Altria (προϊόν διαχωρισμού της παλιάς Philip Morris), διαθέτει στην αγορά των ΗΠΑ το iQOS που έχει αναπτύξει η «ευρωπαϊκή» Philip Morris και υπολογίζει στα έσοδα από αυτό όλο και περισσότερο.
Είναι ωστόσο σαφές ότι η προσπάθεια τους είναι να καθυστερήσουν όσο περισσότερο μπορούν την αλλαγή, με τον ίδιο τρόπο που οι αυτοκινητοβιομηχανίες επιθυμούν να καθυστερήσουν την εξάπλωση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Η 29η Απριλίου θα είναι ενδεικτική των προθέσεων του FDA, υπό τη νέα διοίκηση Μπάιντεν, απέναντι στο τσιγάρο. Σε κάθε περίπτωση όμως ακόμα κι αν η Wall Street μοιάζει «να σβήνει» το τσιγάρο, η «τσιγαρίλα» θα παραμείνει για καιρό ακόμα.
