Το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών ξεκίνησε τη νέα δικαστική περίοδο διάρκειας εννέα μηνών τη Δευτέρα, με σημαντικές υποθέσεις στο επίκεντρο, πολλές εκ των οποίων σχετίζονται με την άσκηση της εξουσίας από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Υποθέσεις με πολιτικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον
Οι εννέα ανώτατοι δικαστές άρχισαν τις ακροάσεις με δύο υποθέσεις τη Δευτέρα, ενώ την Τρίτη θα εξετάσουν το πρώτο μεγάλο ζήτημα της χρονιάς: την αμφισβήτηση νόμου του Κολοράντο που απαγορεύει τη λεγόμενη «θεραπεία μεταστροφής» για ανηλίκους, δηλαδή πρακτικές που αποσκοπούν στην αλλαγή της σεξουαλικής κατεύθυνσης ή ταυτότητας φύλου.
Αναμένονται επίσης υποθέσεις που αγγίζουν «καυτά» κοινωνικά ζητήματα στις ΗΠΑ, όπως:
- τα δικαιώματα τρανς αθλητών,
- η οπλοκατοχή,
- και η φυλετική ισότητα.
Οι υποθέσεις που κυριαρχούν
Ωστόσο, το επίκεντρο της περιόδου είναι σαφώς η εκτελεστική εξουσία και τα όριά της, με φόντο τρεις σημαντικές υποθέσεις που αφορούν άμεσα τον Πρόεδρο Τραμπ. Οι ακροάσεις σε αυτές θα πραγματοποιηθούν μεταξύ Νοεμβρίου και Ιανουαρίου και αφορούν:
- τη νομιμότητα εκτεταμένων δασμών που επέβαλε μονομερώς ο Τραμπ
- τη δυνατότητα απόλυσης στελεχών ανεξάρτητων ομοσπονδιακών οργανισμών από τον πρόεδρο
- καθώς και τις εκτελεστικές εξουσίες έναντι του Κογκρέσου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο διαθέτει συντηρητική πλειοψηφία 6-3, με τρεις από τους εν ενεργεία δικαστές να έχουν διοριστεί από τον ίδιο τον Τραμπ, έχει ήδη λάβει προσωρινές αποφάσεις υπέρ του σε παρόμοια θέματα νωρίτερα φέτος.
Άλλες υποθέσεις
Δύο ακόμα σημαντικές υποθέσεις άνοιξαν τη νέα περίοδο:
Δικαίωμα υπεράσπισης σε ποινική δίκη: Το δικαστήριο εξετάζει εάν παραβιάστηκε το συνταγματικό δικαίωμα του David Villarreal, όταν ο δικαστής του απαγόρευσε να μιλήσει με τον συνήγορό του κατά τη διάρκεια νυχτερινής διακοπής της δίκης για ανθρωποκτονία. Ο Villarreal καταδικάστηκε το 2018 σε 60 χρόνια φυλάκιση.
Ιατρική αμέλεια και ομοσπονδιακά δικαστήρια: Το Δικαστήριο καλείται να αποφανθεί αν ομοσπονδιακά δικαστήρια πρέπει να εφαρμόζουν τους κρατικούς νόμους που απαιτούν βεβαίωση ειδικού ιατρού πριν κινηθεί αγωγή για ιατρική αμέλεια. Πολλές Πολιτείες έχουν θεσπίσει τέτοιους νόμους για να περιορίσουν τις αβάσιμες αγωγές.
Η συγκεκριμένη υπόθεση αφορά έναν κάτοικο της Φλόριντα που υποστηρίζει ότι έλαβε πλημμελή ιατρική φροντίδα στο Ντέλαγουερ.
Οι συνταγματικές προκλήσεις των δασμών Τραμπ
Σύμφωνα με το Σύνταγμα των ΗΠΑ, το Κογκρέσο –όχι ο πρόεδρος– έχει την εξουσία να επιβάλλει φόρους και δασμούς. Οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι ο Τραμπ ξεπέρασε τα συνταγματικά του όρια.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης από την πλευρά του προειδοποιεί πως, αν περιοριστούν οι εξουσίες του προέδρου σε θέματα εμπορίου, οι ΗΠΑ θα μείνουν «χωρίς άμυνες απέναντι σε εμπορικά αντίποινα» και αυτό μπορεί να προκαλέσει οικονομική κρίση.
Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει ήδη λάβει προσωρινές αποφάσεις σε δύο παρόμοιες υποθέσεις, επιτρέποντας στον Τραμπ να αποπέμψει μέλη της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου και καθυστερώντας την εκδίκαση υπόθεσης για την αποπομπή μέλους του Δ.Σ. της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Federal Reserve).
Επιπλέον, στη φετινή περίοδο θα εξεταστούν υποθέσεις για:
- χρηματοδότηση πολιτικών εκστρατειών (με εμπλοκή του αντιπροέδρου Βανς),
- και για τη δυνατότητα Αμερικανών πολιτών να κάνουν αγωγές κατά της κυβέρνησης της Κούβας για περιουσίες που κατασχέθηκαν μετά την επανάσταση.
Η νέα περίοδος του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ φέρνει στο προσκήνιο θεμελιώδη ζητήματα συνταγματικής εξουσίας, καθώς και τις συνέπειες των πολιτικών επιλογών του Ντόναλντ Τραμπ, σε μια περίοδο όπου η ισορροπία μεταξύ των εξουσιών στις ΗΠΑ φαίνεται πιο εύθραυστη από ποτέ.
