THEPOWERGAME
Οι υποστηρικτές του Brexit, εκ των οποίων ο πρώην πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον και η αμφίρροπη διάδοχος του Λιζ Τρας, υποτίμησαν σε τραγικό βαθμό τα οφέλη και τα πλεονεκτήματα που είχε η Βρετανία από την τελωνειακή ένωση και την ενιαία αγορά της ΕΕ. Όμως το Ινστιτούτο Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών της Ιρλανδίας (ESRI) επιβεβαιώνει πως μετά το Brexit οι εμπορικές ροές από την ΕΕ προς τη Βρετανία μειώθηκαν κατά 20% και κατά 16% από τη Βρετανία προς την ΕΕ. Tο ESRI, η μελέτη του οποίου στηρίχθηκε στις διασυνοριακές συναλλαγές αγαθών κατά τη διάρκεια του 2021, τονίζει επίσης πως οι εξαγωγές από τη Βρετανία στον υπόλοιπο κόσμο αυξάνονται βραδέως εν μέρει λόγω των επιπτώσεων του Brexit στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ τον Φεβρουάριο του 2020 συνέβη σχεδόν ταυτόχρονα με τα πρώτα κύματα της πανδημίας. Από τον Μάρτιο του 2020, τα εκτεταμένα lockdown των κυβερνήσεων είχαν ακινητοποιήσει ένα μεγάλο κόμματι της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη. Οπότε οι επιπτώσεις του Brexit μεγεθύνθηκαν λόγω μιας πρωτόγνωρης υγειονομικής κρίσης.
Οι εισαγωγές τροφίμων από την ΕΕ στη Βρετανία επλήγησαν από το Brexit
Το βιοτικό επίπεδο των Βρετανών υπέστη πλήγμα λόγω των καθυστερήσεων στις εισαγωγές από την ΕΕ σε μια χώρα που προμηθεύεται τρόφιμα ως επί το πλείστον από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Ιταλία και την Ιρλανδία. Αν και στην εμπορική συμφωνία της Βρετανίας με την ΕΕ δεν επανήλθαν οι δασμοί και οι ποσοστώσεις, οι έλεγχοι στα σύνορα διαδραμάτισαν ανασταλτικό ρόλο κυρίως στις εισαγωγές φρέσκων τροφίμων. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η ΕΕ αντιπροσώπευε το 46% των συνολικών εισαγωγών στη Βρετανία το 2021 έναντι του 54% προ Brexit.
Η Βρετανία πάγωσε τελικά τους τελωνειακούς ελέγχους στις εισαγωγές τροφίμων από την ΕΕ ενώ αύξησε παράλληλα τις προμήθειες δημητριακών και πουλερικών από την Ουκρανία. Όμως η ρωσική εισβολή οδήγησε ολόκληρη την Ευρώπη σε ενεργειακή κρίση και κλόνισε την επισιτιστική ασφάλεια, παγκοσμίως. Η Ουκρανία είναι μια από τις χώρες με τη μεγαλύτερη παραγωγή σε βασικά αγροτικά εμπορεύματα και ειδικότερα το σιτάρι, το κριθάρι και το ηλιέλαιο. Μια επιπλέον παράμετρος είναι πως αυξήθηκαν οι ενεργειακές δαπάνες στον αγροτικό κλάδο.
Οι ανατιμήσεις μετά το Brexit, την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία
Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν λειτουργήσει επιβαρυντικά στην οικονομία. Δεν είναι τυχαίο που στη Βρετανία οι τιμές στα τρόφιμα αναρριχήθηκαν 14,5% τον περασμένο μήνα σε σχέση με έναν χρόνο πριν, αποτελώντας βασικό παράγοντα μαζί με το ενεργειακό κόστος για την αύξηση του πληθωρισμού στο 10,1% που είναι το υψηλό 40ετίας. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διαβλέπει πτώση της οικονομικής δραστηριότητας κατά 0,3% το 2023 ύστερα από φετινή ανάπτυξη 3,6%.
Με προκλήσεις είναι επίσης αντιμέτωπη η ΕΕ λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία. Το ΔΝΤ προβλέπει πως ειδικά η Ευρωζώνη θα βαδίσει με ρυθμό 0,5% το επόμενο έτος, με ύφεση στη Γερμανία (-0,3%) και την Ιταλία (-0,2%). Μέσα στον Σεπτέμβριο, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη κινήθηκε στο 9,9% και όχι στο 10% που είχε προβλεφθεί αρχικά, αντανακλώντας ιστορικό υψηλό.
Η γραφειοκρατία και τα οφέλη των Βρυξελλών
Όμως, τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν το περιθώριο να μετριάσουν τις επιπτώσεις των πολλαπλών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν σε αυτήν την ασταθή γεωπολιτική περίοδο. Από τη μια πλευρά, η ΕΕ έχει δεχτεί μεγάλη κριτική για τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών και την καθυστέρηση στη λήψη κοινών μέτρων για την καταπολέμηση της ενεργειακής κρίσης. Από την άλλη, τα κράτη-μέλη λαμβάνουν κεφάλαια στήριξης από το Ταμείο Ανάκαμψης που δρομολογήθηκε εν μέσω πανδημίας, τα οποία λειτουργούν ως αντίβαρο στην ενεργειακή κρίση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζητά επίσης το ενδεχόμενο των από κοινού προμηθειών φυσικού αερίου, μια προοπτική που συνέβαλε στην υποχώρηση των τιμών έως τα 100 ευρώ τη μεγαβατώρα στην αγορά TTF.
Η Bronwen Maddox, διευθύντρια και διευθύνουσα σύμβουλος του κέντρου ερευνών Chatham House, επισημαίνει σε πρόσφατο άρθρο της πως «η Βρετανία δεν έχει περιθώρια για μια περαιτέρω επιδείνωση των εμπορικών σχέσεων με την ΕΕ». «Οι αγορές θα υιοθετήσουν μια ακόμη δυσμενέστερη στάση εάν εμπλακεί σε μεγαλύτερη εμπορική διαμάχη με τον στενότερο και μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο», προσθέτει η ίδια. Δεν είναι βέβαιο, όμως, εάν η Λιζ Τρας θα επιμείνει για τη μονομερή ανάκληση των δεσμεύσεων της Βρετανίας στο Πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας ύστερα από την κρίση που προκάλεσε στη χώρα με τον σπάταλο μίνι-προϋπολογισμό.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
