Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, αναφέρθηκε στην πιθανότητα η Νέα Ζηλανδία και άλλοι εταίροι να ενταχθούν στο αμυντικό σύμφωνο AUKUS, κάτι που ενδέχεται να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερο εκνευρισμό στην Κίνα.
«Η πόρτα είναι ανοιχτή για τη Νέα Ζηλανδία και για άλλους εταίρους να εμπλακούν όπως θεωρούν πως είναι προσήκον», δήλωσε ο κ. Μπλίνκεν στην Ουέλιγκτον, καθώς η νεοζηλανδική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο συνεργασίας, ως προς διαστάσεις που δεν αφορούν τα πυρηνικά όπλα, με τη συμμαχία Αυστραλίας, Ηνωμένου Βασιλείου και Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο νεοζηλανδός πρωθυπουργός Κρις Χίπκινς είπε χθες Τετάρτη πως η κυβέρνησή του είναι «ανοικτή στη συζήτηση» για την ενδεχόμενη ανάληψη ρόλου στο AUKUS, με την προϋπόθεση πως δεν θα αφορά την ανάπτυξη πυρηνοκίνητων υποβρυχίων.
Η Νέα Ζηλανδία τυπικά και νομικά δηλώνει απαλλαγμένη από τα πυρηνικά όπλα και την πυρηνική ενέργεια από τα μέσα των χρόνων του 1980.
Η νεοζηλανδική κυβέρνηση μοιάζει μάλλον να επιδιώκει τη συνεργασία στο πεδίο των αμυντικών τεχνολογιών (κυβερνοασφάλεια, τεχνητή νοημοσύνη, υπερηχητικά όπλα), που αποτελούν τον λεγόμενο «δεύτερο πυλώνα» του συμφώνου AUKUS.
Ουέλιγκτον και Καμπέρα είναι οι βασικοί σύμμαχοι της Ουάσιγκτον στον νότιο Ειρηνικό.
Όμως η Νέα Ζηλανδία έχει κατηγορηθεί ότι βάζει τις εμπορικές συναλλαγές της με την Κίνα πάνω από τη συνεργασία στο πλαίσιο της συμμαχίας «Πέντε Μάτια» («Five Eyes», συμπεριλαμβάνει επίσης τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τον Καναδά και την Αυστραλία).
Η υπουργός Εξωτερικών της Νέας Ζηλανδίας, η Νανάια Μαχούτα, σημείωσε από την πλευρά της πως «τίποτε δεν έχει αποφασιστεί ακόμη» για το ζήτημα του AUKUS και ότι η κυβέρνησή της θα πρέπει να μελετήσει την όποια πρόταση προτού συναφθεί συμφωνία.
Η Κίνα έχει καταδικάσει ρητώς το τριμερές αμυντικό σύμφωνο, το οποίο είναι κατά την άποψή της αποσταθεροποιητικό για την περιοχή.
