Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμπεριέλαβε το Μονακό στη «μαύρη λίστα» των τρίτων χωρών που διευκολύνουν το ξέπλυμα μαύρου χρήματος ή τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, μαζί με την Αλγερία, την Αγκόλα, το Λάος, το Λίβανο, το Νεπάλ και τη Βενεζουέλα. Όμως αφαίρεσε τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα παρά την αντίδραση ορισμένων ευρωβουλευτών, όπως ο Ράσμους Άντερσεν της παράταξης των Πρασίνων, που θεωρεί πως το κράτος του Περσικού Κόλπου δεν έχει λάβει επαρκή μέτρα για την καταπολέμηση του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και έτσι μια εμπορική συμφωνία κινδυνεύει να επιτρέψει «σε εγκληματίες να διοχετεύσουν παράνομα κεφάλαια στο χρηματοπιστωτικό μας σύστημα».
Αν και οι διαπραγματεύσεις για μια εμπορική συμφωνία ανάμεσα στις Βρυξέλλες και το Άμπου Ντάμπι είναι ανεξάρτητες, πληροφορίες των Financial Times είχαν αποκαλύψει πως η μαύρη λίστα της Ε.Ε για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος περιέπλεκε τις διμερείς σχέσεις. Σε μια περίοδο που οι σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι τεταμένες εξαιτίας της δασμολογικής πολιτικής του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, οι Βρυξέλλες σπεύδουν να συνάψουν εμπορικές συμφωνίες με άλλες χώρες για να αναπληρώσουν το κενό.
Επικριτές ισχυρίζονται πως οι Βρυξέλλες οφείλουν να δείξουν μεγαλύτερη πυγμή πάνω στο ζήτημα των χωρών που δεν αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, όπως κρίθηκε με την περίπτωση του Μονακό. Σύμφωνα με την εκστρατεία «Global Magnitsky Justice Campaign» και το Politico, εκατ. ευρώ που εντοπίζονται στο Μονακό συνδέονται με απάτες Ρώσων ολιγαρχών, όπως αποκαλύφθηκαν από τον Σεργκέι Μαγκνίτσκι. Όμως, μέχρι σήμερα δεν έχουν ληφθεί ικανοποιητικά μέτρα.
Υπενθυμίζουμε πως ο Μαγκνίτσκι ήταν ένας Ρώσος φορολογικός σύμβουλος που έγινε διεθνώς γνωστός όταν αποκάλυψε μια απάτη 230 εκατ. δολαρίων που εμπλέκονταν σ’ αυτήν Ρώσοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και η οποία αφορούσε κλοπή από το ρωσικό κράτος μέσω φορολογικών επιστροφών. Ο Μαγκνίτσκι συνελήφθη το 2008 και φυλακίστηκε στη Ρωσία. Κατά τη διάρκεια της κράτησής του, υποβλήθηκε σε απάνθρωπες συνθήκες και του αρνήθηκαν ιατρική περίθαλψη. Πέθανε στη φυλακή της Μόσχας τον Νοέμβριο του 2009, σε ηλικία 37 ετών, μετά από περίπου 11 μήνες προφυλάκισης. Μετά τον θάνατό του, ο Μαγκνίτσκι καταδικάστηκε μεταθανάτια για φοροδιαφυγή από το ρωσικό δικαστήριο.
Οι αποφάσεις για το ποια χώρα θα συμπεριληφθεί στη μαύρη λίστα της Ε.Ε φέρουν πολιτική βαρύτητα. Μαζί με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, φέτος, απομακρύνθηκαν η Τζαμάικα, οι Φιλιππίνες, ο Παναμάς, τα Μπαρμπέιντος, το Γιβραλτάρ και η Σενεγάλη. Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου άσκησαν, ωστόσο, πιέσεις για να συμπεριληφθεί η Ρωσία. Ειδικότερα, ο Λούντνεκ Λίντερμαϊγερ, μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, συνέστησε στην Κομισιόν να εξετάσει σοβαρά αυτό το ενδεχόμενο, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Politico. Η Κομισιόν εφαρμόζει τα κριτήρια της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης ή Financial Action Task Force (FATF), η οποία ιδρύθηκε το 1989 μετά από πρωτοβουλία των G7, δηλαδή της ομάδας των πλουσιότερων χωρών του ανεπτυγμένου κόσμου. Σκοπός της FATF είναι να σχεδιάζει και να προωθεί μέτρα για την προστασία του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος από το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και τη χρηματοδότηση της εξάπλωσης όπλων μαζικής καταστροφής.
Εντούτοις, ούτε η FATF συμπεριέλαβε πέρσι τη Ρωσία στη δική της λίστα λόγω αντιδράσεων από τη συμμαχία των BRICS, όπου η Μόσχα είναι ένα από τα ισχυρότερα μέλη. Αν και η συμμετοχή της Ρωσίας στην FATF ανεστάλη τον Φεβρουάριο του 2023 λόγω της εισβολής στην Ουκρανία, οι υπόλοιπες χώρες των BRICS τάχθηκαν υπέρ της Μόσχας. Η FATF (Financial Action Task Force) έχει 38 χώρες ως πλήρη μέλη και δύο περιφερειακούς οργανισμούς ως μέλη. Ωστόσο, μέσω ενός δικτύου συνεργαζόμενων περιφερειακών οργανισμών (γνωστών ως FSRBs – FATF-Style Regional Bodies), το παγκόσμιο δίκτυο της FATF περιλαμβάνει πάνω από 200 χώρες και δικαιοδοσίες που έχουν δεσμευτεί να εφαρμόσουν τα πρότυπα της FATF.
Η απομάκρυνση του Γιβραλτάρ από τη μαύρη λίστα της Ε.Ε για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας είναι ένα ακόμη ακανθώδες πολιτικό ζήτημα. Μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε, η Ισπανία ασκούσε πιέσεις για να παραμείνει το Γιβραλτάρ στη μαύρη λίστα της Ε.Ε. Η Ισπανία διεκδικεί το Γιβραλτάρ από το Ηνωμένο Βασίλειο εδώ και αιώνες. Κατακτήθηκε από αγγλο-ολλανδικές δυνάμεις το 1704 κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής και παραχωρήθηκε επίσημα στη Βρετανία “εις το διηνεκές” με τη Συνθήκη της Ουτρέχτης το 1713. Η διαμάχη για το Γιβραλτάρ έχει γίνει ιδιαίτερα επίκαιρη και περίπλοκη μετά το Brexit, καθώς το Γιβραλτάρ παρέμεινε εκτός της συμφωνίας εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Όμως, η αφαίρεση του Γιβραλτάρ από τη μαύρη λίστα της Ε.Ε υποδεικνύει μια εξομάλυνση των σχέσεων Μαδρίτης και Λονδίνου πάνω σε αυτό το θέμα καθώς συντελείται μια επαναπροσέγγιση της Ε.Ε με τη Βρετανία για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
