Πάρτι «μαϊμούδων» συνεχίζει να γίνεται στην Ελλάδα, με τη χώρα να βρίσκεται στο top3 των ευρωπαϊκών κρατών όσον αφορά την αξία των κατασχεμένων προϊόντων, πίσω μόνο από τη Γερμανία και την Ισπανία. Ούτε λίγο ούτε πολύ στην Ελλάδα κατασχέθηκαν το 2024 προϊόντα-«μαϊμού» αξίας άνω των 400 εκατ. ευρώ, ήτοι το 10,65% της αξίας των συνολικών προϊόντων απομίμησης που κατασχέθηκαν επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του EUIPO (Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης), η οποία δημοσιεύθηκε την εβδομάδα που διανύσαμε, αποκαλύπτει ένα τοπίο που σοκάρει: το 2024, σε επίπεδο ΕΕ, κατασχέθηκαν πάνω από 112 εκατ. προϊόντα απομίμησης αξίας 3,8 δισ. ευρώ. Οι αριθμοί δείχνουν ότι τα κυκλώματα συνεχίζουν ακάθεκτα, με τη χώρα μας να καταγράφει μερίδιο που ξεπερνά πολλές ισχυρότερες οικονομίες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, που παρουσιάζει το powergame.gr, στην Ελλάδα έγινε το 1,08% του συνολικού όγκου των κατασχέσεων στην ΕΕ, αλλά το πραγματικό βάρος αποτυπώνεται στην αξία: η Ελλάδα έχει το 10,65% της συνολικής αξίας των κατασχεμένων. Με άλλα λόγια, μπορεί οι ποσότητες να είναι λιγότερες, αλλά η «πραμάτεια» που φτάνει στα ελληνικά τελωνεία και στην αγορά είναι ιδιαίτερα ακριβή και επικίνδυνη.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα αποτελεί σημαντική πύλη εισόδου για προϊόντα απομίμησης και μάλιστα μεγάλης αξίας, π.χ. καπνικά, ακριβά brands, ηλεκτρονικές συσκευές). Αυτή η αρνητική επίδοση προφανώς συνδέεται με τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας (πύλη εισόδου από τρίτες χώρες, ιδιαίτερα μέσω θαλάσσιων οδών), αλλά και με τις δυσκολίες επιβολής (μεγάλος όγκος εμπορίου, e-commerce, ποικιλία μεταφορικών οδών).
Από Κίνα, Τουρκία και ΗΑΕ
Τα προϊόντα απομίμησης που καταλήγουν στην Ευρώπη -και στην Ελλάδα- ακολουθούν διεθνείς διαδρομές. Όπως καταγράφεται στην έκθεση, οι βασικές χώρες προέλευσης παραμένουν η Κίνα, η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με «πρωταγωνιστές» τα παιχνίδια, τα ρούχα και τα καλλυντικά.
Όσον αγορά τις ποσότητες των προϊόντων μαϊμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο το 2024 (πάνω από 112 εκατ. προϊόντα απομίμησης αξίας 3,8 δισ. ευρώ) είναι μικρότερες από το ρεκόρ του 2023, ωστόσο η χρονιά κατέγραψε τη δεύτερη υψηλότερη επίδοση της δεκαετίας, με αύξηση άνω του 30% σε σχέση με το 2022.
Το πιο ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι, ενώ τα κατασχεμένα αντικείμενα μειώθηκαν σε όγκο, η αξία τους εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ. Ο λόγος; Οι απομιμήσεις πλέον δεν είναι μόνο φθηνά μπλουζάκια και τσάντες, αλλά προϊόντα με υψηλότερες τιμές μονάδας: από καλλυντικά και λογισμικό μέχρι ηλεκτρονικά τσιγάρα και συσκευές ατμίσματος.
CD, τσιγάρα και παιχνίδια
Σχεδόν 74% των προϊόντων που κατασχέθηκαν ήταν CD/DVD (συμπεριλαμβανομένου του λογισμικού), παιχνίδια, είδη ένδυσης και αξεσουάρ ένδυσης, τσιγάρα (συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών τσιγάρων), αρώματα και καλλυντικά. Πιο αναλυτικά, τα CDs και DVDs αποτελούν το 34,84% των κατασχεμένων προϊόντων απομίμησης. Είναι η πρώτη κατηγορία μεταξύ των μαϊμούδων, γεγονός που δείχνει ότι η πειρατεία λογισμικού, μουσικής και οπτικοακουστικού υλικού εξακολουθεί να είναι σημαντική, παρά τη στροφή προς τις ψηφιακές πλατφόρμες.
Τα παιχνίδια με 17,89% κατέχουν τη δεύτερη θέση, με τη σημασία αυτής της διαπίστωσης να είναι κρίσιμη, καθώς αφορούν προϊόντα που καταναλώνονται κυρίως από παιδιά και ενέχουν κινδύνους ασφάλειας και υγείας.
Τα ρούχα παραμένουν από τις πιο συχνές απομιμήσεις και αποτελούν το 7,5% των κατασχεμένων προϊόντων απομίμησης, ενώ ακολουθούν τα αξεσουάρ ένδυσης με 6,25%, τα τσιγάρα (συμβατικά και ηλεκτρονικά) με 4,44% και τα αρώματα-καλλυντικά με 3%.
Πρακτικά, οι απομιμήσεις δεν περιορίζονται μόνο σε προϊόντα lifestyle (ρούχα, καλλυντικά) αλλά επεκτείνονται έντονα σε ψηφιακά προϊόντα (CD/DVD, software) και είδη καθημερινής χρήσης με υψηλή κατανάλωση (παιχνίδια, τσιγάρα). Αυτό δείχνει ότι οι εγκληματικές οργανώσεις προσαρμόζονται στη ζήτηση της αγοράς, εστιάζοντας σε προϊόντα με υψηλό τζίρο και γρήγορη κυκλοφορία.
Στο «κλαμπ των μαϊμούδων»
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το 2024 επτά χώρες συγκέντρωσαν το 90% του όγκου των κατασχέσεων: Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρουμανία και Πολωνία. Σε επίπεδο αξίας οι έξι χώρες που συγκεντρώνουν το 90% της συνολικής οικονομικής ζημιάς από τις απομιμήσεις είναι: Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία… και Ελλάδα.
Πρακτικά, οι «μαϊμούδες» συνεχίζουν να οργιάζουν, και η Ελλάδα εμφανίζεται, δυστυχώς, ως ένας από τους πιο εκτεθειμένους κρίκους στην ευρωπαϊκή αλυσίδα παραποίησης.
