THEPOWERGAME
Ο «παραδοσιακός» διαχωρισμός των «γερακιών» και των «περιστεριών» στο μέτωπο της νομισματικής πολιτικής, δηλαδή αυτών που τάσσονται υπέρ μιας αυστηρής στάσης στα επιτόκια έναντι όσων βλέπουν προτερήματα σε μια πιο χαλαρή πολιτική, δεν υφίσταται σε μια οικονομία που ο πληθωρισμός κινείται στο υψηλό 40ετίας. Όπως σημειώνει ο Economist, με τον ετήσιο πληθωρισμό στην αμερικανική οικονομία να έχει φθάσει έως το 8,6% τον Μάιο, είναι αναμφισβήτητο πως θα πρέπει να αυξηθούν τα επιτόκια.
Σε αυτή τη φάση, η διαμάχη είναι μεταξύ των απαισιόδοξων, οι οποίοι φοβούνται πως είναι αναπόφευκτη μια ύφεση όσο ασκείται μια περιοριστική νομισματική πολιτική, και των αισιόδοξων. Οι τελευταίοι θεωρούν πως είναι εφικτό να μειωθεί ο πληθωρισμός στον στόχο του 2% μετά από μια σειρά αυξήσεων στα επιτόκια, προκαλώντας απλά μια επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, αναφέρει ο Economist.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ανήκει στην ομάδα των αισιόδοξων
Από τις κινήσεις και τις προθέσεις της, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) φαίνεται να ανήκει στην ομάδα των αισιόδοξων, θεωρώντας πως η αγορά εργασίας είναι υπερβολικά εύρωστη με τις κενές θέσεις εργασίας να είναι υπερδιπλάσιες από τους ανέργους κατά τη διάρκεια του Απριλίου. Συν τοις άλλοις, όπως δήλωσε ο Κρίστοφερ Γουόλερ της Fed, οι μισθοί είναι υψηλότεροι κατά 5% σε σχέση με έναν χρόνο πριν.
Από την πλευρά τους, οι απαισιόδοξοι θεωρούν πως η πληθώρα των θέσεων εργασίας καταδεικνύει πως η κατάσταση ξέφυγε από τους υπολογισμούς της Fed. Αλλά η Fed διατηρεί την πεποίθηση πως μπορεί να κατεβάσει τις ταχύτητες χωρίς να υπάρξουν απώλειες στην απασχόληση. Με μικρότερη διαθεσιμότητα θέσεων εργασίας μπορεί να αποδυναμωθεί η άνοδος των μισθών και κατ΄ επέκταση ο πληθωρισμός χωρίς να υπάρξει αύξηση της ανεργίας. Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, φαίνεται να είναι της άποψης πως οι επιπτώσεις από τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής θα παρομοιάζονται με τις τυπικές παρενέργειες ενός εμβολίου και όχι μιας ασθένειας.
Η σημερινή κατάσταση στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ παραπέμπει στην «καμπύλη Μπέβεριτζ», η οποία επινοήθηκε από τον Βρετανό οικονομολόγο Γουίλιαμ Μπέβεριτζ και απεικονίζει τη σχέση ανάμεσα στις κενές θέσεις εργασίας (κάθετος άξονας) και την ανεργία (οριζόντιος άξονας). Η «συμπεριφορά» της καμπύλης αυτής άλλαξε μετά την πανδημία της νόσου Covid-19 λόγω των αλλαγών που συνέβησαν στην οικονομία με την αύξηση της εξ αποστάσεως εργασίας, τη μείωση της κίνησης στα κέντρα των πόλεων και την αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών.
Είναι δυσκολότερο σήμερα να ταυτιστούν απόλυτα οι θέσεις εργασίας με τους εργαζόμενους. Μάλιστα, όπως επισημαίνεται από το σχετικό δημοσίευμα του Economist, εάν οι κενές θέσεις εργασίας επανέρχονταν στα δεδομένα του 2019, δηλαδή προ πανδημίας όταν η αγορά εργασίας βρίσκονταν τελευταία φορά σε ισορροπία, η ανεργία θα αυξάνονταν από το υφιστάμενο 3,6% στο 6%. Σε αυτήν την περίπτωση, η αμερικανική οικονομία θα βρίσκονταν σε ύφεση, κάτι που όμως απέχει από την πραγματικότητα.
Αλλά, τονίζουν αξιωματούχοι της Fed, είναι λίγοι οι εργαζόμενοι που χάνουν τη δουλεία τους. Οπότε υπάρχει περιθώριο να μειωθούν οι κενές θέσεις εργασίας χωρίς να αυξηθούν οι απολύσεις όσο θα κατεβαίνουν οι ταχύτητες στην οικονομία. Εάν δηλαδή μειωθούν οι κενές θέσεις εργασίας στα επίπεδα του 2019 χωρίς να αυξηθούν οι απολύσεις τότε η άνοδος της ανεργίας θα περιοριστεί περίπου στο 4,5%.
Κάθε φορά που η Fed είναι υπερβολικά αισιόδοξη φθείρεται η αξιοπιστία της
Οι Άλεξ Ντόμασς και Λάρι Σάμερς του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ ανήκουν στο στρατόπεδο των πεσιμιστών και τονίζουν πως ποτέ άλλοτε δεν έχει υπάρξει μείωση των κενών θέσεων εργασίας χωρίς να έχει ακολουθήσει αύξηση της ανεργίας εντός της επόμενης διετίας. Μια μείωση των κενών θέσεων εργασίας κατά 20% συσχετίζεται με μια αύξηση της ανεργίας κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες.
Ένα ακόμα ζήτημα με το σκεπτικό της Fed είναι πως ακόμη και εάν η αγορά εργασίας επανέλθει σε μια ισορροπία, ο πληθωρισμός μπορεί να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα εάν εργαζόμενοι και επιχειρήσεις αποδεχτούν την ταχεία αύξηση των τιμών. Στα εκπαιδευτικά βιβλία οικονομικών, η δυσκολία στο να επιτευχθεί η επιβράδυνση της ανοδικής πορείας των τιμών χωρίς να υπάρξει ύφεση δεν είναι τα εμπόδια στην εξισορρόπηση της ζήτησης με την προσφορά αλλά στους φόβους για μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού.
Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό το γεγονός ότι ο κόσμος αναμένει σήμερα πως ο πληθωρισμός θα είναι υψηλός σε βάθος χρόνου, σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Για να αναπροσαρμοστούν προς τα κάτω οι εκτιμήσεις αυτές, η οικονομία πρέπει να χαμηλώσει ταχύτητες αισθητά. Κάθε φορά που η Fed είναι υπερβολικά αισιόδοξη φθείρεται η αξιοπιστία της και αυξάνονται οι πιθανότητες ενός δυσάρεστου αποτελέσματος.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
