Ισχυρές πιέσεις εξακολουθεί να ασκεί ο πληθωρισμός, κυρίως λόγω των υψηλών τιμών στην ενέργεια που αυξάνουν κατά πολύ το κόστος παραγωγής σε όλους του τομείς. Αυτό έδειξαν τα πρώτα στοιχεία για το μήνα Ιούλιο που έδωσε η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή.
Σύμφωνα με τη Eurostat σε ετήσια βάση οι τιμές καταναλωτή στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 11,5%, ενώ ένα μήνα πριν η εκτίμηση για τη χώρα μας ήταν 11,6%, ενώ ο κατά 12,1% ετησίως τον Ιούνιο αυξήθηκε ο δείκτης τιμών καταναλωτή.
Το ράλι στην ενέργεια είναι αυτό που κατά κύριο λόγο εκτοξεύει τις τιμές στην Ευρωζώνη που τον Ιούνιο σημείωσαν αύξηση 39,7%, ενώ το Ιούνιο είχε καταγραφεί αύξηση 42%.
Το φυσικό αέριο
Σημειώνεται ότι το φυσικό αέριο έχει σημειώσει αύξηση μόνο αυτόν τον μήνα πάνω από 32% και σε ετήσια βάση πάνω 368% πιάνοντας επίπεδο τιμών πάνω από τα 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα στον Ολλανδικό δείκτη TTF λόγω του κλεισίματος του αγωγού Nord Stream 1. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ανέβουν πολύ οι τιμές στη χονδρεμπορική αγορά με το τα σενάρια για τον χειμώνα να είναι αρνητικά τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τα δημόσια οικονομικά.
Μάλιστα τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι οι αυξήσεις συνεχίζονται και σε τρόφιμα, αλκοόλ και καπνό που σημείωσαν αυξήσεις 9,8% από 8,9% τον Ιούνιο. Αύξηση κατά 4,5% από το 4,3% του Ιουνίου καταγράφουν και τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά καθώς και οι υπηρεσίες 3,7% σε σχέση με το 3,4% τον Ιούνιο.
Εισόδημα
Αποτέλεσμα του ράλι των τιμών είναι να εξανεμίζεται η αύξηση κατά 3,8% του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών το 1ο τρίμηνο του 2022 με τους ευάλωτους να δέχονται τα πιο ισχυρά χτυπήματα.
Τι τροφοδοτεί τον πληθωρισμό
«Η άνοδος των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων ως αποτέλεσμα των προβλημάτων στις εφοδιαστικές αλυσίδες που προκαλεί η γεωπολιτική σύγκρουση στην Ευρώπη, τόσο σε στρατιωτικό, όσο και σε χρηματοοικονομικό επίπεδο, αποτελεί τον βασικό τροφοδότη της αύξησης του δείκτη τιμών καταναλωτή».
Παράλληλα, συνεχίζεται η σταδιακή διάχυση του φαινομένου στο σύνολο της οικονομίας μέσω του αυξημένου κόστους παραγωγής πλειάδας προϊόντων και υπηρεσιών, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη ισχυρών πληθωριστικών προσδοκιών, ενώ η σταδιακή υποχώρηση του ευρώ οδηγεί σε επιτάχυνση του εισαγόμενου πληθωρισμού. Τέλος, η αβεβαιότητα γύρω από τον όγκο της ροής του ρωσικού φυσικού αερίου προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ-27) αναμένεται να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την πορεία του πληθωρισμού και της οικονομικής μεγέθυνσης, κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους», αναφέρει χαρακτηριστικά το τμήμα μελετών της Alpha Bank στην εβδομαδιαία του ανάλυση.
Ο ρόλος του πολέμου
«O πόλεμος έχει επιδεινώσει τις προϋπάρχουσες πιέσεις στις παγκόσμιες αγορές τροφίμων, δυσχεραίνοντας τις εμπορευματικές συναλλαγές και ωθώντας τις τιμές τους προς τα πάνω. Επιπρόσθετα, οι αυξημένες τιμές της ενέργειας συμπαρασύρουν τις τιμές των τροφίμων, μέσω της ανόδου:
(i) των τιμών των καυσίμων των γεωργικών μηχανημάτων,
(ii) της τιμής του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται ως εισροή στην παραγωγή λιπασμάτων και
(iii) του κόστους μεταφοράς,
καθώς οι εν λόγω παράγοντες οδηγούν σε αυξημένο κόστος αγροτικής παραγωγής Αξίζει να σημειωθεί, επιπλέον, ότι η άνοδος του κόστους μεταφοράς λειτουργεί αποτρεπτικά ως προς την υποκατάσταση των εμπορευμάτων με άλλα, από πιο μακρινούς προμηθευτές».
Τα τρόφιμα
«Η κατηγορία διατροφή, ποτά, καπνός μπορεί να διακριθεί σε δύο υποομάδες, τα ακατέργαστα τρόφιμα (κρέας, ψάρια, φρούτα, λαχανικά) και τα επεξεργασμένα τρόφιμα που περιλαμβάνουν το ψωμί και τα δημητριακά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα έλαια και λίπη, τη ζάχαρη, τα ποτά -αλκοολούχα και μη-, τον καπνό κ.λπ. Οι τιμές των ακατέργαστων τροφίμων είναι περισσότερο ευμετάβλητες από αυτές των επεξεργασμένων. Και στις δύο περιπτώσεις, ωστόσο, οι τιμές κινούνται σε ανοδική τροχιά από τα μέσα του 2021 και μετά, με τις ετήσιες αυξήσεις να είναι εμφανώς εντονότερες κατά τους τελευταίους μήνες.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι τιμές ορισμένων προϊόντων για τα οποία οι δύο χώρες είναι σημαντικοί εξαγωγείς (π.χ. σιτάρι, καλαμπόκι, λιπάσματα κ.λπ.) αυξήθηκαν έντονα, εξαιτίας των εμπορικών περιορισμών και των κυρώσεων που επιβλήθηκαν από την ΕΕ-27 στη Ρωσία, αλλά και τη Λευκορωσία, της περιορισμένης παραγωγικής δυνατότητας της Ουκρανίας και των αυξημένων τιμών της ενέργειας.
Ο πληθωρισμός τροφίμων έχει αυξηθεί πιο έντονα στις χώρες της ΕΕ-27 με υψηλό ποσοστό εισαγωγών αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων από τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία (άνω του 20%)»αναφέρει το τμήμα αναλύσεων της τράπεζας και προσθέτει ότι:
«Η χώρα μας εισάγει συνολικά το 8,6% των γεωργικών προϊόντων και λιπασμάτων από τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία, το έκτο υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της ΕΕ-27 (στοιχεία 2021)», σημειώνει η Alpha Bank.
