Με σταθερούς ρυθμούς προχωρούν οι εργασίες στη νέα Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας, με τους δύο μετροπόντικες «Αθηνά» και «Νίκη» να έχουν ήδη διανύσει σημαντικό μέρος της υπόγειας διαδρομής. Μέχρι σήμερα, ο Όμιλος ΑΒΑΞ έχει ολοκληρώσει τη διάνοιξη 4,5 χιλιομέτρων σήραγγας από τα συνολικά 12,8 χλμ., ενώ στόχος είναι η πλήρης υπόγεια χάραξη να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2026. Παράλληλα, παραδόθηκε στον ανάδοχο με καθυστέρηση το 80% του σταθμού Εξαρχείων, ενώ νέα εμπλοκή καταγράφεται στον σταθμό Ευαγγελισμός, έναν από τους πιο νευραλγικούς του έργου.
Σύμφωνα με πληροφορίες από την ΑΒΑΞ, ο πρώτος μετροπόντικας με την ονομασία «Αθηνά» έχει ολοκληρώσει ήδη το 60% της διαδρομής του. Συγκεκριμένα, το ΤΒΜ ξεκίνησε από το φρέαρ της Κατεχάκης και έχει κατασκευάσει μέχρι σήμερα υπόγεια σήραγγα μήκους 3,2 χιλιομέτρων από τα συνολικά 5 που της αναλογούν. Έχει περάσει τους σταθμούς «Γουδή», «Ζωγράφου» και «Ιλίσια» και βρίσκεται μόλις 90 μέτρα μακριά από τον σταθμό της Πανεπιστημιούπολης. Από εκεί θα συνεχίσει προς την Καισαριανή και τελικός του προορισμός είναι το φρέαρ στον «Ευαγγελισμό», όπου προβλέπεται να ολοκληρωθεί η αποστολή του και να αποσυναρμολογηθεί. Η πλήρης διάνοιξη της διαδρομής της «Αθηνάς» αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2025.
Ο δεύτερος μετροπόντικας, με την ονομασία «Νίκη», έχει ξεκινήσει από τον σταθμό «Άλσος Βεΐκου», έχει περάσει κάτω από την περιοχή του Γαλατσίου, έχοντας διανοίξει σήραγγα μήκους 1.400 μέτρων και πλέον κατευθύνεται προς τον σταθμό «Ελικώνος» και στην Κυψέλη. Η ολοκλήρωση της διάνοιξης από το δεύτερο ΤΒΜ αναμένεται μέχρι το τέλος του 2026.
Στον «Ελικώνα» βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες πασσάλωσης, με το βάθος του σταθμού να φτάνει τα 35 μέτρα, όπως και στους υπόλοιπους σταθμούς της γραμμής. Οι κατασκευές γίνονται τμηματικά, σε επίπεδα, ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους. Στην Κυψέλη, όπου ο σταθμός βρίσκεται στην κεντρική πλατεία, έχει ήδη πραγματοποιηθεί η τελική επέκταση της εργοταξιακής κατάληψης και ξεκίνησαν επίσης οι εργασίες πασσάλων. Ιδιαίτερη σημασία έχει ο σταθμός «Δικαστήρια», ο οποίος θα είναι ο πρώτος όπου θα πραγματοποιηθεί breakthrough — δηλαδή η διάνοιξη του σταθμού από τον μετροπόντικα «Νίκη». Αντίστοιχες διατρήσεις θα γίνουν και στους σταθμούς «Ακαδημίας» και «Κολωνακίου».
Την ίδια χρονική περίοδο – στα τέλη του έτους – αναμένεται να φτάσει και η «Αθηνά» στο φρέαρ του «Ευαγγελισμού» για την αποσυναρμολόγησή της. Σύμφωνα με την εταιρεία αν είχαν παραδοθεί εγκαίρως οι σταθμοί στον ανάδοχο και είχαν προχωρήσει οι εκσκαφές σε βάθος, ώστε τα ΤBM να περάσουν απρόσκοπτα, η μέθοδος τους breakthrough θα είχε γίνει στους 13 από τους 15 σταθμούς.
Η περίπτωση των Εξαρχείων και οι σταθμοί που εκκρεμούν
Θετική εξέλιξη καταγράφεται στον σταθμό Εξαρχείων, ο οποίος παραδόθηκε επίσημα με πρωτόκολλο παραλαβής στην ΑΒΑΞ. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη παραδοθεί το σύνολο του εργοταξιακού χώρου. Η ΑΒΑΞ έχει αποκτήσει πρόσβαση στο 80% της έκτασης, ενώ το υπόλοιπο 20% παραμένει δεσμευμένο, καθώς υφίστανται δικαστικές αποφάσεις υπέρ κατοίκων που είχαν προσφύγει κατά της κατασκευής του σταθμού.
Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένεται η αναθεώρηση της μελέτης από την εταιρεία Ελληνικό Μετρό, με στόχο την τροποποίηση της χωροθέτησης ώστε το έργο να μπορέσει να προχωρήσει.
Ανοιχτά μέτωπα ωστόσο υπάρχουν ακόμη σε τρεις σταθμούς. Ο πρώτος είναι η Πανεπιστημιούπολη, όπου βρίσκονται σε εξέλιξη νέες αρχαιολογικές έρευνες. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, ανακαλύφθηκε μια αρχαία οδός, η οποία πρέπει να αποσπαστεί και να μεταφερθεί πριν ο χώρος παραδοθεί καθαρός για την κατασκευή. Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) έχει ήδη αποφασίσει, πριν από περίπου ένα χρόνο, ότι η απόσπαση της οδού θα γίνει μετά την ολοκλήρωση της ανασκαφής. Αυτή τη στιγμή το έργο βρίσκεται σε αυτή τη φάση, δηλαδή στην διαδικασία απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων.
Ο δεύτερος είναι το Γουδή σημείο όπου εντοπίστηκε τεράστιος αγωγός της ΕΥΔΑΠ, ο οποίος δεν είχε ληφθεί υπόψη στις πρόδρομες εργασίες. Καταβάλλεται προσπάθεια να γίνει νέα χωροθέτηση των εγκαταστάσεων του σταθμού.
Σε εκκρεμότητα παραμένει και ο σταθμός “Ευαγγελισμός”, καθώς ο ανάδοχος δεν έχει ακόμη αποκτήσει πρόσβαση στον χώρο κατασκευής, λόγω της γνωστής διαμάχης που αφορά το πάρκο Ριζάρη. Ο Δήμος Αθηναίων έχει ζητήσει την απόρριψη της προτεινόμενης Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΤΕΠΕΜ) και την εξέταση εναλλακτικής χωροθέτησης του σταθμού, η οποία σύμφωνα με τον ίδιο δεν θα επιφέρει ούτε καταστροφή πράσινου ούτε κατάληψη της οδού Ριζάρη. Παράλληλα, έχει καλέσει το Υπουργείο να μη λάβει καμία απόφαση, μέχρι να κατατεθούν από πλευράς Δήμου πλήρη και αναλυτικά στοιχεία.
Όπως σημειώνεται, βρίσκεται σε εξέλιξη σχετική διοικητική διαδικασία μετά από προσφυγές, ενώ αναμένονται επίσημες οδηγίες. Παρά την έγκριση νέας ΤΕΠΕΜ από την Ελληνικό Μετρό, δεν έχει υπάρξει ακόμη επίσημη ενημέρωση προς την ανάδοχο εταιρεία ΑΒΑΞ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο σταθμός “Ευαγγελισμός” θεωρείται ο κεντρικότερος της νέας γραμμής, καθώς θα διασυνδέεται με τον υφιστάμενο σταθμό της γραμμής 3, προσφέροντας δυνατότητα μετεπιβίβασης και ανακουφίζοντας παράλληλα τη λειτουργία του σταθμού “Σύνταγμα”.
Η καθυστέρηση στην παράδοση των σταθμών «φρενάρει» τη Γραμμή 4
Παρότι το έργο της Γραμμής 4 του Μετρό έχει ήδη εισέλθει στο τέταρτο έτος υλοποίησης, το μεγάλο στοίχημα είναι πότε θα ξεκινήσουν οι εργασίες πολιτικού μηχανικού σε ορισμένους σταθμούς, δηλαδή το στάδιο που έπεται των εκσκαφών και περιλαμβάνει την κατασκευή της επιδομής και την τοποθέτηση των συστημάτων.
Η καθυστέρηση στην παράδοση των σταθμών, αν και δεν οφείλεται στον ανάδοχο, έχει άμεσο αντίκτυπο στη συνολική πρόοδο του έργου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο σταθμός «Αλεξάνδρας», ο οποίος παραδόθηκε με μεγάλη καθυστέρηση, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να προχωρήσουν οι εσωτερικές εργασίες πριν ολοκληρωθεί η διέλευση του TBM. Ανάλογος κίνδυνος εντοπίζεται και στον σταθμό «Ευαγγελισμός».
