THEPOWERGAME
Πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια, ο Σωκράτης σχολίασε ότι η γραφή θα έβλαπτε τους μαθητές. Με τη αποθήκευση των ιδεών σε άλλο μέσο στο οποίο θα μπορούν να διατηρούνται για πάντα, δεν θα χρειάζονταν πλέον να απομνημονεύουν. Μπορεί να μπούμε στον πειρασμό να τον απορρίψουμε ως ένα γέρο που διαμαρτύρεται για την αλλαγή. Ο Σωκράτης δεν διέθετε αμέτρητες επιστημονικές μελέτες που να έχουν αξιολογηθεί από ομότιμους για να υποστηρίξει την άποψή του σχετικά με τη χρησιμότητα της αποστήθισης των εννοιών.
Σήμερα, μια διαφορετική συζήτηση μαίνεται για τους κινδύνους μιας άλλης τεχνολογίας – των υπολογιστών – και την πληκτρολόγηση. Καθώς οι μαθητές του δημοτικού και οι υποψήφιοι διδάκτορες επιστρέφουν για τη νέα σχολική χρονιά στο βόρειο ημισφαίριο, πολλοί θα εξαρτώνται περισσότερο πλέον από τους υπολογιστές για να κρατούν σημειώσεις και να γράφουν εργασίες. Ορισμένοι γονείς μικρότερων μαθητών δηλώνουν απογοητευμένοι από το γεγονός ότι τα παιδιά τους δεν ενθαρρύνονται απλώς, αλλά υποχρεώνονται να κουβαλούν φορητούς υπολογιστές στην τάξη. Καθηγητές πανεπιστημίων παραπονιούνται για την αχαλίνωτη απόσπαση της προσοχής στις αίθουσες διδασκαλίας, με τους φοιτητές να χρησιμοποιούν τις οθόνες και να στέλνουν μηνύματα αντί να προσέχουν τις διαλέξεις.
Μια σειρά ερευνών δείχνει τα οφέλη μιας «καινοτομίας» που προϋπήρχε των ηλεκτρονικών υπολογιστών: της γραφής. Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η γραφή σε χαρτί μπορεί να βελτιώσει τα πάντα, από την ανάκληση μιας τυχαίας σειράς λέξεων μέχρι την καλύτερη εννοιολογική κατανόηση περίπλοκων ιδεών.
Για την αποστήθιση ενός κειμένου, από τα σχήματα των γραμμάτων μέχρι τις ιδιαιτερότητες της αγγλικής ορθογραφίας, τα οφέλη της χρήσης στυλό ή μολυβιού έγκεινται στο ότι η κινητική και αισθητηριακή μνήμη της τοποθέτησης των λέξεων στο χαρτί ενισχύει την προσέγγιση του κειμένου. Η τοποθέτηση των γλωσσικών συμβόλων σε μια σελίδα τροφοδοτεί την οπτική μνήμη. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι μπορεί να θυμούνται μια λέξη που έγραψαν στο μάθημα των γαλλικών ως κάτω αριστερά στη σελίδα.
Ένα από τα καλύτερα αποδεδειγμένα πλεονεκτήματα της γραφής φαίνεται να είναι η λήψη σημειώσεων στις ανώτερες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Σε μια μελέτη του 2014 από τους Pam Mueller και Danny Oppenheimer, οι φοιτητές που πληκτρολογούσαν κατέγραψαν σχεδόν διπλάσιες λέξεις και περισσότερα αποσπάσματα αυτολεξεί από τις διαλέξεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι καταγράφοντας γρήγορα το υλικό δεν το κατανοούσαν τόσο πολύ.
Η γραφή – η οποία διαρκεί περισσότερο για όλους σχεδόν τους φοιτητές πανεπιστημιακού επιπέδου – τους αναγκάζει να συνθέτουν τις ιδέες με δικά τους λόγια, κάτι που βοηθά στην εννοιολογική κατανόηση τη στιγμή της γραφής. Όσοι κρατούν χειρόγραφες σημειώσεις έχουν επίσης καλύτερες επιδόσεις στις εξετάσεις, όταν, αργότερα, οι φοιτητές είναι σε θέση να μελετήσουν από αυτές. Το αποτέλεσμα παρέμεινε ακόμα και όταν οι φοιτητές που δακτυλογραφούσαν έλαβαν σαφείς οδηγίες να επαναδιατυπώσουν το υλικό με δικά τους λόγια. Η οδηγία ήταν «εντελώς αναποτελεσματική» στη μείωση των αυτολεξεί σημειώσεων, υπογραμμίζουν οι ερευνητές: περισσότερο παπαγάλιζαν, παρά κατανοούσαν την ύλη.
Πολλές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τα οφέλη της γραφής και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν λάβει γνώση. Αν και το αμερικανικό πρόγραμμα σπουδών “Common Core” του 2010 δεν απαιτεί διδασκαλία της γραφής μετά την πρώτη τάξη (περίπου στην ηλικία των έξι ετών), σχεδόν οι μισές πολιτείες έχουν επιβάλει περισσότερη διδασκαλία της γραφής, χάρη στην εκστρατεία των ερευνητών και των υποστηρικτών της. Στη Σουηδία υπάρχει ώθηση για περισσότερη γραφή και έντυπα βιβλία και λιγότερες συσκευές. Το εθνικό πρόγραμμα σπουδών της Αγγλίας προβλέπει ήδη τη διδασκαλία της στοιχειώδους γραφής από την ηλικία των επτά ετών.
Ωστόσο, αρκετά σχολικά συστήματα στην Αμερική έχουν προχωρήσει στο σημείο να απαγορεύσουν τους περισσότερους φορητούς υπολογιστές. Αυτό είναι πολύ ακραίο. Ορισμένοι μαθητές έχουν αναπηρίες που δυσκολεύουν ιδιαίτερα τη χειρόγραφη λήψη σημειώσεων. Σχεδόν όλοι θα χρειαστούν τελικά δεξιότητες δακτυλογράφησης. Και η δακτυλογράφηση μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του γραπτού λόγου: το να μπορεί κανείς να καταγράφει ιδέες γρήγορα, πριν ξεχαστούν, μπορεί προφανώς να είναι ευεργετικό. Το ίδιο και η επιβράδυνση της ταχύτητας της δακτυλογράφησης, λέει ο Δρ Oppenheimer.
Η Virginia Berninger, ομότιμη καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, είναι επί μακρόν υπέρμαχος της γραφής. Ωστόσο, δεν είναι πουριτανή- λέει ότι υπάρχουν ερευνητικά δοκιμασμένα οφέλη για τη γραφή σε στυλ εκτύπωσης «χειρογράφου», για την καλλιγραφία (η οποία επιτρέπει μεγαλύτερη ταχύτητα) αλλά και για τη δακτυλογράφηση (η οποία είναι καλή πρακτική για τη σύνθεση αποσπασμάτων). Δεδομένου ότι οι εκπαιδευόμενοι περνούν περισσότερο χρόνο σε συσκευές καθώς μεγαλώνουν, υποστηρίζει ότι είναι σημαντικό να «ξαναθυμόμαστε» τη γραφή στα επόμενα σχολικά έτη, και ίσως ακόμα και στην ενήλικη ζωή.
Ο Johnson δεν είχε γράψει με το χέρι τίποτα μεγαλύτερο από ένα γράμμα εδώ και δεκαετίες προτού βάλει την πένα στο χαρτί για να γράψει το πρώτο προσχέδιο αυτής της στήλης. Το αν αυτό έκανε κάποια διαφορά στο αποτέλεσμα είναι ένα ερώτημα που πρέπει να αποφασίσουν οι αναγνώστες.
Ο Σωκράτης μπορεί να είχε ή να μην είχε δίκιο για τα μειονεκτήματα της γραφής. Ωστόσο, κανείς δεν θα θυμόταν την άποψή του, πόσο μάλλον θα ενδιαφερόταν γι’ αυτή, αν ο μαθητής του, ο Πλάτωνας, δεν την είχε καταγράψει προς γνώση των μεταγενέστερων.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
