THEPOWERGAME
Στις 18 Δεκεμβρίου, στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των έξι κρατών των Δυτικών Βαλκανίων στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος της Σερβίας, Aleksandar Vucic (φωτογραφία), ρωτήθηκε τι περιμένει από τη συνάντηση. «Τίποτα!» απάντησε, προσθέτοντας ότι λυπόταν που η συμμέτοχή του στη σύνοδο σήμαινε ότι θα έχανε μια εκκλησιαστική γιορτή την επόμενη ημέρα.
Ο κ. Vucic ακούγεται εξαιρετικά απογοητευμένος τον τελευταίο καιρό. Αντιμέτωπος με την τελευταία από μια σειρά μαζικών διαδηλώσεων, μπορεί να πιστεύει ότι οι Σέρβοι είναι αχάριστοι. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Σερβίας είναι σχεδόν 90% υψηλότερο απ’ όταν ανέλαβε την εξουσία, το 2014. Το 2024 οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Κίνας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που τον επισκέφθηκαν, τον επαίνεσαν αφειδώς για την πρόοδο της χώρας του. Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, χιλιάδες Ρώσοι μετακόμισαν στο Βελιγράδι, φέρνοντας χρήματα, ταλέντα και επιχειρήσεις. Ο κ. Vucic ικανοποίησε τους αντιδυτικούς εθνικιστές με το να μην επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, ενώ εξευμένισε τη Δύση επιτρέποντας σε σερβικές εταιρείες να πουλήσουν όπλα στην Ουκρανία.
Οι δυτικοί ηγέτες έχουν δώσει στον κ. Vucic συγχωροχάρτι για τη νοθεία των εκλογών, τη σύλληψη ακτιβιστών και την τοποθέτηση κατασκοπευτικού λογισμικού σε τηλέφωνα δημοσιογράφων. Θέλουν να συγκρατήσει τον Milorad Dodik, τον αποσχιστικό ηγέτη των Σέρβων της Βοσνίας, και τους ανήσυχους Σέρβους του βόρειου Κοσσυφοπεδίου. Επιπλέον, θέλουν οι κατασκευαστές μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα να έχουν πρόσβαση στα τεράστια κοιτάσματα λιθίου της Σερβίας. Το 2022 η κυβέρνηση μετέθεσε στις ελληνικές καλένδες ένα προτεινόμενο ορυχείο έπειτα από τεράστιες διαμαρτυρίες, αλλά τον περασμένο Ιούλιο άφησε τα σχέδια να προχωρήσουν, λίγο πριν υπογράψει στρατηγική εταιρική σχέση με την ΕΕ, παρ’ ότι οι διαμαρτυρίες συνεχίστηκαν. Πολλοί Σέρβοι δεν εμπιστεύονται την κυβέρνηση σε θέματα ασφάλειας.
Ένα άλλο θέμα που σχετίζεται με την ασφάλεια προκάλεσε ακόμα περισσότερες διαμαρτυρίες. Τον Νοέμβριο ένα στέγαστρο σε σιδηροδρομικό σταθμό στην πόλη Νόβι Σαντ, που είχε ανακαινιστεί από κινεζικές εταιρείες, κατέρρευσε, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 15 άνθρωποι. Το πρόβλημα είναι βαθύτερο απ’ οποιαδήποτε μεμονωμένη καταστροφή, λέει ο Srdjan Cvijic του Κέντρου Πολιτικής Ασφάλειας του Βελιγραδίου, ενός κέντρου μελετών: «Έχουμε μια άρχουσα ελίτ που έχει καταλάβει πλήρως το κράτος».
Ο κ. Vucic επικρίνει συνεχώς τους ηγέτες της ΕΕ, παρ’ όλο που οι χώρες τους είναι οι μεγαλύτεροι επενδυτές και δωρητές της Σερβίας. Τους αποκαλεί «υποκριτές» επειδή υποστηρίζουν την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, αλλά όχι, σύμφωνα με την άποψή του, εκείνη της Σερβίας (δηλαδή, αναγνωρίζοντας την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου το 2008). Τον Ιούνιο χρηματοδότησε ένα εθνικιστικό συνέδριο Σέρβων απ’ όλη την περιοχή. Ο κ. Vucic λέει ότι θέλει να διαφυλάξει την ειρήνη, ενώ παράλληλα επιδιώκει μια εθνικιστική ατζέντα. Όπως πολλοί δεξιοί λαϊκιστές, ελπίζει ότι ο Donald Trump θα γείρει την αμερικανική πολιτική υπέρ της χώρας του. Ο κ. Trump μπορεί πράγματι να εγκαταλείψει τις συνήθεις προσπάθειες της Αμερικής να συγκρατήσει τους εξτρεμιστές των Βαλκανίων, έστω και λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος, επιτρέποντας στους Σέρβους εθνικιστές να σπείρουν τον όλεθρο στη Βοσνία και το Κοσσυφοπέδιο.
Και τα έξι κράτη των Δυτικών Βαλκανίων προσπαθούν να ενταχθούν στην ΕΕ, αλλά πολλά από αυτά δεν εμπιστεύονται τις δεσμεύσεις της ΕΕ ότι θα προχωρήσουν, καθώς ολοκληρώνουν τις υποχρεώσεις ευθυγράμμισής τους.
«Προσποιούμαστε ότι η διαδικασία είναι αξιοκρατική», λέει ο Kristof Bender της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Σταθερότητας, ενός κέντρου μελετών στο Βερολίνο, αλλά η γεωπολιτική μετράει περισσότερο. Η Ουκρανία και η Μολδαβία κέρδισαν ξαφνικά το καθεστώς υποψήφιων χωρών μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, ενώ η ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας καθυστερεί από το 2009 -πρώτα εξαιτίας της Ελλάδας, μετά της Γαλλίας και τώρα της Βουλγαρίας. Οι Βαλκάνιοι γνωρίζουν ότι το μπλοκ δεν θέλει πραγματικά τη διεύρυνση, λέει ο κ. Bender. Η απροθυμία της ΕΕ «υπονομεύει τις φιλοδημοκρατικές και φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις και ενισχύει εθνικιστές όπως ο κ. Vucic».
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Διαβάστε επίσης
Οι “κανόνες” για να βρεις τη σωστή δουλειά το 2025
Τι φέρνει το 2025 στις εταιρείες πληροφορικής
Ηλεκτρική ενέργεια από…τη Γαλλία: Σε υψηλό 22 ετών οι εξαγωγές
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
