Η χρηματοδότηση της ψηφιακής ανασυγκρότησης, της ενεργειακής μετάβασης και της ανανέωσης των υποδομών της Γερμανίας ενδεχομένως να ανατεθεί στην κρατική αναπτυξιακή τράπεζα KfW, η οποία ήδη χορήγησε δάνεια 70 δισ. ευρώ με κρατικές εγγυήσεις στις επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πανδημία της νόσου Covid-19.
Είναι μια από τις φόρμουλες που εξετάζει ο νέος τριμελής κυβερνητικός συνασπισμός της Γερμανίας σε μια ευρεία συζήτηση για το εάν θα πρέπει να υπάρξει συνταγματική αναθεώρηση για το «φρένο χρέους» ή να αλλάξει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΕΕ, προκειμένου να αυξήσει η χώρα τον δανεισμό της. Οι προαναφερόμενες πιστώσεις των 70 δισ. ευρώ δεν συμπεριλήφθηκαν στο δημόσιο χρέος της Γερμανίας.
Με την μετατροπή της KfW σε «κρατική υπηρεσία καινοτομίας και επενδύσεων» θα μπορούσε να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στο αίτημα των Πρασίνων για ετήσιες επενδύσεις 50 δισ. ευρώ την επόμενη δεκαετία και της απαίτησης των Φιλελευθέρων για την επαναφορά του φρένου χρέους, μαρτυρούν πληροφορίες των Financial Times.
Παρόμοια έργα μπορεί να ανατεθούν στην Deutsche Bahn, την κρατική σιδηροδρομική εταιρεία, και την BImA, δηλαδή την Υπηρεσία Ακινήτων της χώρας, αποκαλύπτει η βρετανική εφημερίδα. Εξάλλου ένας από τους βασικούς στόχους των Σοσιαλδημοκρατών, οι οποίοι ηγούνται του κυβερνητικού συνασπισμού με καγκελάριο τον Όλαφ Σολτς, είναι η κατασκευή 400.000 νέων διαμερισμάτων ανά έτος.
Το φρένο χρέους ενσωματώθηκε στο γερμανικό σύνταγμα το 2009 και απαγορεύει την αύξηση του νέου δανεισμού στη Γερμανία πάνω από 0,35% του ΑΕΠ. Είναι ο κορμός της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής στην ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης. Χάρις σε αυτόν τον κανόνα άνοιξε ο δρόμος στους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προκατόχου του Σολτς. Πέρσι όμως ο Σολτς όσο ήταν ακόμα υπουργός Οικονομικών, δηλαδή πριν τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2022, ανέστειλε την ισχύ του φρένου χρέους. Ήταν μια αναγκαία συνθήκη για να αυξήσει τον δανεισμό της Γερμανίας στο ρεκόρ των 370 δισ. ευρώ ώστε να καταπολεμήσει την πανδημία και τις επιπτώσεις της στην οικονομία. Για το 2022 έχει δρομολογηθεί πρόσθετος δανεισμός 100 δισ ευρώ.
Απαραίτητες οι δημόσιες επενδύσεις
Κατά κοινή ομολογία, η Γερμανία φαίνεται να έχει μεγάλη ανάγκη για δημόσιες επενδύσεις. Ακόμη και πριν την πανδημία, η KfW είχε υπολογίσει πως θα πρέπει να γίνουν έργα 149 δισ ευρώ για την ανανέωση υποδομών από τα σιδηροδρομικά δίκτυα μέχρι τις γέφυρες και τις τεχνολογικές υποδομές των υπουργείων. Απλά η πανδημία ανέδειξε κάποια από τα αδύναμα σημεία του κράτους. Δημοσκοπήσεις που είχαν γίνει πριν τις ομοσπονδιακές εκλογές έδειξαν πως ένα μεγάλο ποσοστό των πολιτών στη Γερμανία επιδοκίμαζε την ιδέα της αύξησης των δημόσιων επενδύσεων.
Θεωρητικά το φρένο χρέους θα επανέλθει το 2023. «Εάν η Γερμανία αναθεωρήσει τον κανόνα αυτό τότε θα τροφοδοτήσει μια ευρεία συζήτηση για τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε» σχολίασε στέλεχος του κέντρου ερευνών Dezernat Zukunft στους Financial Times. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο επίσης έχει ανασταλεί λόγω της πανδημίας, ορίζει πλαφόν στο δημοσιονομικό έλλειμμα των κρατών-μελών της Ευρωζώνης στο 3% του ΑΕΠ και ανώτατο όριο στο χρέος μέχρι το 60% του ΑΕΠ.
Η αρμόδια βουλευτής των Πρασίνων για την οικονομία, Λίζα Πάους, είχε δηλώσει, ωστόσο, πως σε μια εποχή που η αναλογία χρέους ως προς το ΑΕΠ κινείται στο 90% με 100% είναι προφανής η ανάγκη για μεταρρύθμιση. Δεν είναι βέβαιο, ωστόσο, εάν ο νυν υπουργός Οικονομικών και επικεφαλής των Φιλελευθέρων, Κρίστιαν Λίντνερ, θα συμφωνήσει με αυτήν την άποψη. Σε κάθε περίπτωση, η Γερμανία προβλέπει σχεδόν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό από το 2022, κάτι που προϋποθέτει ή αύξηση των φόρων ή περικοπές στις δαπάνες του δημοσίου.
