THEPOWERGAME
Τους μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ακόμα και η υποψία κακών ειδήσεων έστελνε τις τιμές της ενέργειας στη στρατόσφαιρα. Όταν μια πυρκαγιά ανάγκασε ένα αμερικανικό εργοστάσιο φυσικού αερίου να κλείσει, οι απεργίες μπλόκαραν τους γαλλικούς τερματικούς σταθμούς πετρελαίου, η Ρωσία απαιτούσε από την Ευρώπη να πληρώσει τα καύσιμα σε ρούβλια ή ο καιρός φαινόταν πιο άσχημος από το συνηθισμένο, οι αγορές αγρίευαν. Από τον Ιανουάριο, ωστόσο, τα πράγματα είναι διαφορετικά (βλ. διάγραμμα). Το αργό πετρέλαιο τύπου Brent, το παγκόσμιο σημείο αναφοράς για το πετρέλαιο, κυμαίνεται γύρω στα 75 δολάρια το βαρέλι, σε σύγκριση με 120 δολάρια πριν από ένα χρόνο – στην Ευρώπη, οι τιμές του φυσικού αερίου, στα 35 ευρώ (38 δολάρια) ανά μεγαβατώρα (mwh), είναι 88% χαμηλότερες από το ανώτατο επίπεδό τους τον Αύγουστο.
Δεν είναι ότι ξαφνικά οι ειδήσεις έγιναν πιο ευχάριστες. Ο Οργανισμός Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών (ΟΠΕΚ) και οι σύμμαχοί του ανακοίνωσαν εκτεταμένες περικοπές στην παραγωγή. Στην Αμερική ο αριθμός των γεωτρήσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει μειωθεί για επτά συνεχόμενες εβδομάδες, καθώς οι παραγωγοί αντιδρούν στις πενιχρές ανταμοιβές που προσφέρονται. Αρκετές από τις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου της Νορβηγίας – που είναι πλέον ζωτικής σημασίας για την Ευρώπη – βρίσκονται σε παρατεταμένη συντήρηση. Οι Κάτω Χώρες κλείνουν το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Ωστόσο, κάθε άνοδος της τιμής ξεθωριάζει γρήγορα. Τι είναι αυτό που κρατάει τις τιμές χαμηλές;
Η απογοητευτική ζήτηση ενδέχεται να αποτελεί μέρος της απάντησης. Τους τελευταίους μήνες οι προσδοκίες για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη έχουν μειωθεί. Η χρεοκοπία αρκετών τραπεζών αυτή την άνοιξη αύξησε τους φόβους για επικείμενη ύφεση στην Αμερική. Ο πληθωρισμός πλήττει τους καταναλωτές στην Ευρώπη. Και στα δύο μέρη, ο πλήρης αντίκτυπος των αυξήσεων των επιτοκίων δεν έχει γίνει ακόμα αισθητός. Εν τω μεταξύ, στην Κίνα, η μεταπανδημική ανάκαμψη αποδεικνύεται πολύ ασθενέστερη από την αναμενόμενη. Η αναιμική ανάπτυξη, με τη σειρά της, μειώνει τη ζήτηση για καύσιμα.
Ωστόσο, αν κοιτάξετε πιο προσεκτικά, η ιστορία της ζήτησης δεν πείθει απόλυτα. Παρά την απογοητευτική της ανάκαμψη, η Κίνα κατανάλωσε το ρεκόρ των 16 εκατ. βαρελιών αργού ημερησίως τον Απρίλιο. Η ανάκαμψη των μεταφορών, του τουρισμού και των ταξιδιών μετά τη ζοφερή περίοδο μηδενικής κατανάλωσης σημαίνει ότι χρησιμοποιείται περισσότερο ντίζελ, βενζίνη και καύσιμα αεροσκαφών. Στην Αμερική, η πτώση των τιμών της βενζίνης κατά 30% σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν αποτελεί καλό οιωνό για την καλοκαιρινή περίοδο των εξορμήσεων. Στην Ασία και την Ευρώπη, οι υψηλές θερμοκρασίες αναμένεται να διαρκέσουν, δημιουργώντας μεγαλύτερη ζήτηση για παραγωγή ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο για ψύξη.
Μια πιο πειστική εξήγηση μπορεί να βρεθεί στην πλευρά της προσφοράς. Τα τελευταία δύο χρόνια υψηλών τιμών έχουν δώσει κίνητρα για παραγωγή εκτός του ΟΠΕΚ, η οποία τώρα τίθεται σε προσφορά. Το πετρέλαιο αναβλύζει από τη λεκάνη του Ατλαντικού, μέσω ενός συνδυασμού συμβατικών πηγών (στη Βραζιλία και τη Γουιάνα) και παραγωγής σχιστολιθικών και πισσολιθικών άμμων (στην Αμερική, την Αργεντινή και τον Καναδά). Η Νορβηγία αντλεί επίσης περισσότερο. Η JPMorgan Chase εκτιμά ότι το 2023 η εκτός ΟΠΕΚ παραγωγή θα αυξηθεί κατά 2,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
Θεωρητικά, αυτή θα πρέπει να εξισσοροπήσει τις μειώσεις της παραγωγής που ανακοίνωσαν τον Απρίλιο τα βασικά μέλη του ΟΠΕΚ (κατά 1,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως) και η Ρωσία (κατά 500.000 βαρέλια ημερησίως), στις οποίες η Σαουδική Αραβία πρόσθεσε άλλο 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως τον Ιούνιο. Ωστόσο, η παραγωγή στις χώρες αυτές δεν έχει μειωθεί όσο είχε ανακοινωθεί – ενώ άλλες χώρες του ΟΠΕΚ αυξάνουν τις εξαγωγές. Στη Βενεζουέλα οι εξαγωγές αυξήθηκαν χάρη στις επενδύσεις της αμερικανικής Chevron, ενώ του Ιράν είναι στο υψηλότερο επίπεδο από το 2018, όταν η Αμερική επέβαλε νέες κυρώσεις. Με άλλα λόγια, το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πετρελαίου προέρχεται πλέον από χώρες που βρίσκονται υπό δυτικό εμπάργκο, πουλώντας με έκπτωση και συμβάλλοντας έτσι στην αποκλιμάκωση των τιμών.
Για το φυσικό αέριο, ο εφοδιασμός είναι πιο δύσκολος: ο κύριος ρωσικός αγωγός που προμηθεύει την Ευρώπη παραμένει κλειστός. Ωστοσο, η Freeport LNG, μια εγκατάσταση που διαχειρίζεται το ένα πέμπτο των αμερικανικών εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου και είχε πληγεί από έκρηξη πέρυσι, είναι και πάλι σε λειτουργία. Οι άλλες εξαγωγές της Ρωσίας προς την ηπειρωτική Ευρώπη συνεχίζονται. Οι νορβηγικές ροές θα επανέλθουν πλήρως στα μέσα Ιουλίου. Το πιο σημαντικό είναι ότι τα υπάρχοντα αποθέματα της Ευρώπης είναι τεράστια. Οι αποθηκευτικές εγκαταστάσεις του μπλοκ είναι γεμάτες κατά 73%, σε σύγκριση με 53% πριν από ένα χρόνο, και βρίσκονται σε καλό δρόμο για να φτάσουν το στόχο του 90% πριν από τον Δεκέμβριο. Οι πλούσιες ασιατικές χώρες, όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, διαθέτουν επίσης άφθονο φυσικό αέριο.
Όταν ο πληθωρισμός ήταν στα ύψη και τα επιτόκια παρέμεναν μέτρια, τα εμπορεύματα, ιδίως το αργό πετρέλαιο, αποτελούσαν ένα ελκυστικό μέσο αντιστάθμισης έναντι της αύξησης των τιμών, καθώς οι επενδυτές κατέκλυζαν τις αγορές τους. Τώρα που οι κερδοσκόποι αναμένουν ο πληθωρισμός να μειωθεί, η ελκυστικότητα έχει μειωθεί – ακριβώς όπως τα υψηλότερα επιτόκια κάνουν πιο ελκυστικά τα ασφαλέστερα περιουσιακά στοιχεία, όπως τα μετρητά και τα ομόλογα. Ως αποτέλεσμα, η κερδοσκοπική καθαρή τοποθέτηση (το ισοζύγιο μεταξύ των long και short στοιχημάτων που τοποθετούν οι παίκτες στις προθεσμιακές αγορές πετρελαίου) έχει υποχωρήσει. Τα υψηλότερα επιτόκια αυξάνουν επίσης το κόστος της διακράτησης αποθεμάτων αργού, οπότε οι φυσικοί έμποροι ξεφορτώνουν τα αποθέματά τους. Ο όγκος στην πλωτή αποθήκευση μειώθηκε από 80 εκατ. βαρέλια τον Ιανουάριο σε 65 εκατ. βαρέλια τον Απρίλιο, το χαμηλότερο επίπεδο από τις αρχές του 2020.
Οι τιμές θα μπορούσαν κάλλιστα να αυξηθούν αργότερα μέσα στο έτος. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπει ότι το 2023 η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου θα φθάσει το ρεκόρ των 102,3 εκατ. βαρελιών/ημέρα. Η προσφορά πετρελαίου, επίσης, θα σημειώσει ρεκόρ, αλλά ο Οργανισμός εκτιμά ότι η αγορά θα γείρει προς το έλλειμμα κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2023 – μια άποψη που συμμερίζονται πολλές τράπεζες. Καθώς ο χειμώνας πλησιάζει, ο ανταγωνισμός για φορτία LNG μεταξύ Ασίας και Ευρώπης θα ενταθεί. Οι τιμές των ναύλων για το χειμώνα αυξάνονται ήδη εν αναμονή.
Ωστόσο, ο περσινός εφιάλτης είναι απίθανο να επαναληφθεί. Πολλοί αναλυτές αναμένουν ότι το αργό Bren θα παραμείνει κοντά στα 80 δολάρια το βαρέλι και δεν θα φτάσει σε τριψήφιο αριθμό. Οι προθεσμιακές αγορές φυσικού αερίου στην Ασία και την Ευρώπη κάνουν περισσότερο λόγο για αύξηση 30% μέχρι το φθινόπωρο, σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα, παρά για κάτι πιο ακραίο. Τους τελευταίους 12 μήνες οι αγορές εμπορευμάτων έχουν προσαρμοστεί. Για να εκτοξευθούν πλέον οι τιμές δεν αρκεί μόνο η υποψία κακών ειδήσεων.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
