Καταρρίπτει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ – EIB) τις επικρίσεις περί απουσίας πρόσβασης των ελληνικών επιχειρήσεων σε εξωτερική χρηματοδότηση και δη στο τραπεζικό σύστημα. Αν και οι περιορισμοί πρόσβασης σε κεφάλαια είναι περισσότεροι στο εγχώριο σύστημα απ’ ό,τι στο ενωσιακό, εντούτοις η κατάσταση δεν είναι τόσο τραγική όσο παρουσιάζεται.
Αντίθετα, σε ορισμένες περιπτώσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΙΒ, οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν καλύτερους όρους πρόσβασης σε κεφάλαια απ’ ό,τι οι Ευρωπαίοι ανταγωνιστές τους.
Ειδικότερα, η έκθεση «EIB Investment Survey 2022, Greece», της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, δείχνει ότι περίπου μία στις έξι ελληνικές επιχειρήσεις έχει πρόβλημα πρόσβασης σε κάθε είδους εξωτερική χρηματοδότηση. Το ποσοστό αυτό (16%) είναι μεγαλύτερο από τον μέσο όρο στην Ενωμένη Ευρώπη (6,2%).
Ωστόσο, τα στοιχεία της ΕΙΒ καταρρίπτουν τον μύθο περί της παντελούς απουσίας εξωτερικής χρηματοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων. Τα εμπόδια πρόσβασης στην εξωτερική χρηματοδότηση που υπήρχαν πέρυσι και το 2021 στη χώρα μας δεν διαφοροποιούνται από εκείνα που υφίσταντο εδώ και πολλά χρόνια. Συγκεκριμένα, κατά την περίοδο 2016-2022 το ποσοστό των επιχειρήσεων που βρίσκονται εντελώς εκτός εξωτερικής χρηματοδότησης στη χώρα μας κυμαίνεται από 12,7% έως 17,8%.
Επίσης, η έρευνα της ΕΙΒ δείχνει ότι το ποσοστό των επιχειρήσεων για τις οποίες η εσωτερική χρηματοδότηση αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο στη χρηματοδότηση των επενδύσεών τους, στην Ελλάδα ανέρχεται στο 75%. Ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ ανέρχεται στο 62%. Στην ίδια έρευνα ακόμη αναφέρεται ότι στη διάρκεια της περασμένης χρονιάς τουλάχιστον το 41% των ελληνικών επιχειρήσεων χρηματοδότησε μέρος των επενδύσεών τους μέσω εξωτερικής χρηματοδότησης. Το ποσοστό αυτό είναι μικρότερο από το προπέρσινο 48%, αλλά βρίσκεται κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ για το 2022 (45%).
Τα στοιχεία αυτά, παρ’ όλο που είναι δυσμενέστερα για τη χώρα μας, δεν αντικατοπτρίζουν μια εικόνα που θέλει τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων εκτός εξωτερικής χρηματοδότησης. Το λάθος αυτό έχει να κάνει με την ταξινόμηση των επιχειρήσεων, που στη χώρα μας κάθε ελεύθερος επαγγελματίας ή κάθε επιχείρηση με έναν αυτοαπασχολούμενο θεωρείται μικρομεσαία επιχείρηση. Καθώς, μάλιστα, η συντριπτική πλειονότητα όλων αυτών των «επιχειρήσεων» παρουσιάζει ιδιαίτερα χαμηλά έσοδα και κέρδη -πιθανώς και λόγω φοροδιαφυγής-, το μεγαλύτερο μέρος αυτών βρίσκεται εκτός τραπεζικής, αλλά και οποιασδήποτε άλλης εξωτερικής χρηματοδότησης.
Στο πλαίσιο των επιχειρήσεων που διαθέτουν πρόσβαση σε εξωτερική χρηματοδότηση, σύμφωνα με την ΕΙΒ, οι ελληνικές επιχειρήσεις τα καταφέρνουν καλύτερα από τις ευρωπαϊκές. Συγκεκριμένα, από τις ελληνικές επιχειρήσεις που λαμβάνουν εξωτερική χρηματοδότηση, το 83% αυτών έχει πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα. Πρόκειται για ένα ποσοστό που βρίσκεται κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ (82%). Παράλληλα, η έκθεση της ΕΙΒ δείχνει ότι στην Ελλάδα σχεδόν οι μισές (51%) από τις επιχειρήσεις που διαθέτουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα λαμβάνουν δάνεια με ευνοϊκότερους όρους. Το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι χαμηλότερο και ανέρχεται στο 32%.
Τέλος, ένας δεύτερος παράγοντας που μπορεί να επηρεάζει την πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα έχει να κάνει και με τις επιχορηγήσεις που δίνονται στις ελληνικές επιχειρήσεις. Όπως αναφέρεται στην έκθεση της ΕΙΒ, το 26% των ελληνικών επιχειρήσεων έλαβε πέρυσι επιχορήγηση, έναντι 21% των επιχειρήσεων που ήταν ο μέσος όρος στην ΕΕ.
