Πολιτική πρόληψης για το 2023 που έρχεται, φαίνεται ότι ακολούθησε το υπουργείο Οικονομικών, ακούγοντας κατά κάποιο τρόπο τον επικεφαλής του ESM στην Ελλάδα Πάολο Φιορέτι, ο οποίος πριν από μία εβδομάδα -μιλώντας στο συνέδριο του Economist- είχε προτείνει η χώρα μας να κάνει εξοικονόμηση δημοσιονομικού χώρου εφέτος, ώστε να υπάρξει περιθώριο για μέτρα στήριξης και το επόμενο έτος.
Έτσι, το προσχέδιο του προϋπολογισμού εμφανίζει ένα μαξιλάρι 1 δισ. ευρώ, το οποίο θα κρατηθεί ως αποθεματικό με στόχο να προσφέρει στήριξη σε περίπτωση που η ενεργειακή κρίση δείξει το χειμώνα, πιο έντονα τα δόντια της. Θέλοντας να εξηγήσει τις αποφάσεις του Υπουργείου, ο Χρήστος Σταϊκούρας τόνισε ότι «το βασικό όπλο οικονομικής άμυνας της χώρας είναι η συνετή δημοσιονομική διαχείριση, κατευθύνοντας τους πόρους που είναι διαθέσιμοι, στον μετριασμό των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης στην Ελληνική κοινωνία και τον παραγωγικό ιστό της χώρας».
Στα βασικά του στοιχεία, το προσχέδιο προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 5,3% φέτος και 2,1% του χρόνου, ενώ στο πεδίου του πρωτογενούς αποτελέσματος καταγράφει για φέτος έλλειμμα 1,7% (το Πρόγραμμα Σταθερότητας προέβλεπε 2%), ενώ για το 2023 υπολογίζεται σχηματισμός πρωτογενούς πλεονάσματος 0,7%. Κι αυτά, αποτυπώνοντας πλήρως τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός από βήμα της ΔΕΘ, τα οποία φτάνουν συνολικά στα 3,5 δισ. ευρώ. Έτσι, το Υπουργείο απομακρύνεται μεν από προηγούμενο στόχο ύψους 1% για πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά θεωρεί ότι η απόκλιση είναι μικρή και άρα σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, οι αγορές δεν θα θεωρήσουν ότι η χώρα μας δεν πετυχαίνει αυτά για τα οποία δεσμεύθηκε.
Όσον αφορά στην εικόνα της αγοράς, είναι προφανές ότι η ενεργειακή κρίση, που συνεπάγεται γενικότερη ισχυρή αύξηση τιμών, οδηγεί σε άνοδο τον πληθωρισμό. Ο εναρμονισμένος από 0,6% που ήταν πέρυσι ανεβαίνει κατακόρυφα στο 8,8% φέτος, αλλά συρρικνώνεται του χρόνου στο 3,1% κι αυτό διότι θα ξεκινάει ο υπολογισμός του με βάση τη σύγκριση των τιμών στα πολύ υψηλά φετινά επίπεδα.
Την ίδια στιγμή, ο προϋπολογισμός εξηγεί με ποιο τρόπο θα επιτευχθεί η υψηλή ανάπτυξη για την επόμενη χρονιά – υψηλή πάντα σε σύγκριση με το τί αναμένεται να γίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως. Έτσι, προβλέπεται πολύ έντονη προσέλκυση επενδύσεων, με τον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου να αυξάνεται φέτος κατά 10% και του χρόνου κατά 16%.
Ταυτόχρονα όμως, οι εισαγωγές και εξαγωγές παρουσιάζουν σημαντική συγκράτηση. Για φέτος, οι εξαγωγές θα ανέβουν κατά 9%, αλλά θα συγκρατηθούν έντονα το 2023 κατά 1,8%, ενώ και οι εισαγωγές από το +10,3% που έφτασαν στην χρονιά που τρέχει, του χρόνου θα πέσουν στο +3,1% του χρόνου. Παράλληλα, μειωμένη θα είναι και η ιδιωτική και η δημόσια κατανάλωση που είναι και από τα βασικότερα συστατικά ανάπτυξης του ΑΕΠ της χώρας. Ειδικά για το 2023 πάντως, σημαντική στήριξη της ανάπτυξης αναμένεται να προέλθει και από την διάθεση πόρων ύψους 8,3 δισ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και 5,6 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εκ των οποίων 3,5 δισ. ευρώ προέρχονται από το σκέλος των επιχορηγήσεων. Στον σχεδιασμό του ταμείου ως σήμερα έχουν ενταχθεί 372 έργα και επενδύσεις συνολικού ύψους 13,5 δισ. ευρώ.
Αξίζει πάντως να αναφέρουμε ότι το 2023 θα είναι η πρώτη χρονιά που η ελληνική οικονομία θα λειτουργεί έξω από τη στενή δημοσιονομική επιτήρηση που ξεκίνησε το 2010 με το πρώτο μνημόνιο. Αυτό πάντως δεν σημαίνει ότι η χώρα μας μπορεί να προχωρήσει σε ανεξέλεγκτες παροχές καθώς οι αγορές παρακολουθούν και η χώρα μας έχει ως στόχο (που πρέπει οπωσδήποτε να πετύχει) την κατάκτηση της δημοσιονομικής βαθμίδας μέσα στο 2023. Όσον αφορά το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης, αυτό εκτιμάται ότι θα φτάσει στα 355 δισ. στο τέλος του 2022, ή 169,1% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Θα ανέβει δηλαδή ως απόλυτο νούμερο (ήταν 353,4 δισ. πέρυσι) αλλά θα πέσει ως ποσοστό του ΑΕΠ, κατά 24,2 ποσοστιαίες μονάδες. Για το 2023, το χρέος θα διαμορφωθεί στα 357 δισ. (θα «τσιμπήσει» άρα άλλα δύο δισ.) αλλά πάλι θα συρρικνωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ, καθώς ο παρονομαστής θα συνεχίσει την άνοδό του φτάνοντας λίγο πριν από τα 221 δισ. ευρώ.
