Το ωράριο των καταστημάτων, ο ΕΣΘ και οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν

Πολύ φασαρία προκάλεσε η ανακοίνωση του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΕΣΘ) για περιορισμένη λειτουργία των καταστημάτων τους από 10 Οκτωβρίου 2022, στο πλαίσιο της εξοικονόμησης ενέργειας. Η απόφαση φέρεται να αποτέλεσε πρωτοβουλία του ΕΣΘ, και δεν έκρυβε κάποια αντίστοιχη πρόθεση από την κυβέρνηση για να φέρει αντίστοιχη πρωτοβουλία.

Όπως ανακοίνωσε ο αρμόδιος υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης, η πολιτεία δεν προτίθεται να αλλάξει το εθνικό πλαίσιο λειτουργίας των καταστημάτων. Το σημερινό εθνικό θεσμικό πλαίσιο, επιτρέπει τη λειτουργία των καταστημάτων σε ένα εθελοντικό πλαίσιο από τις 05.00 το πρωί, μέχρι τις 21.00 το βράδυ τις καθημερινές και μέχρι τις 20.00 για τα Σάββατα.

Για τις Κυριακές, όποτε επιτρέπεται η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων, η λειτουργία τους επιτρέπεται από τις 11.00 έως τις 20.00. Μέσα σε αυτή τη διάρκεια, τα καταστήματα είναι ελεύθερα να λειτουργήσουν, σύμφωνα με τη σχετική απόφαση του τοπικού εμπορικού συλλόγου. Το ωράριο αυτό ισχύει από το 1994 για τις καθημερινές και από το 2005 για τις Κυριακές.

«Καθιερώνεται, σε εθνική κλίμακα, ενιαίο πλαίσιο ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων κάθε είδους, με εξαίρεση αυτά που αναφέρονται στο άρθρο 42 του ν. 1892/1990 (ΦΕΚ 101 Α’) και στο άρθρο 14 του ν. 2194/1994 (ΦΕΚ 34 Α’). Το ανωτέρω πλαίσιο ωραρίου καθορίζεται για τις καθημερινές ημέρες μέχρι την 21:00 ώρα, το Σάββατο μέχρι την 20:00 ώρα και την Κυριακή από ώρα 11:00 έως ώρα 20:00», αναφέρει το άρθρο.

Με νέα ρύθμιση του 2005 καθιερώθηκε το εθνικό πλαίσιο έναρξης της λειτουργίας των καταστημάτων. «Η έναρξη της λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων και των καταστημάτων τροφίμων, κατά το άρθρο 12 του παρόντος νόμου, δεν επιτρέπεται πριν από την 05.00 ώρα, μετά την οποία είναι ελεύθερη», αναφέρει το άρθρο 13 του ν. 3377/2005 (ΦΕΚ Α 202/19.8.2005).

Οι εξαιρέσεις του άρθρου 42 του ν. 1892/1990 αναφέρονται σε ζαχαροπλαστεία, σε πρατήρια καυσίμων κ.λπ. Επίσης, αναφέρονται σε εξαιρέσεις τουριστικών προορισμών και στα παλαιοπωλεία που μπορούν να λειτουργούν και Κυριακές από τις 08.00 έως τις 13.00. Οι εξαιρέσεις του άρθρου 14 του ν. 2194/1994 αφορούν στη λειτουργία καταστημάτων διασκέδασης, καφενεία, μπαρ κ.λπ. που λειτουργούν μέχρι τις 02.00 το πρωί (χειμερινή περίοδος) και τις 02.30 (θερινή περίοδος) κατά τις καθημερινές, και μέχρι τις 03.00 τις Παρασκευές και τις 03.30 τα Σάββατα σε όλο το έτος.

Μέσα στο πλαίσιο των ρυθμίσεων αυτών, οι τοπικοί εμπορικοί σύλλογοι ή και οι έμποροι μπορεί ν’ αποφασίσουν τα ωράρια λειτουργίας καταστημάτων τους. Και αυτό συμβαίνει, όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Επιχειρήσεων Εμπορίου Γιώργος Καρανίκας. «Τα καταστήματα σιδηρικών, χρωμάτων κ.λπ. ανοίγουν από τις 7.30, ενώ τα εμπορικά καταστήματα π.χ. πώλησης ενδυμάτων στις 09.00 ή και στις 10.00».

Επίσης, το ωράριο διαφοροποιείται από πόλη σε πόλη. Σε ορισμένες πόλεις τα εμπορικά καταστήματα δεν λειτουργούν το απόγευμα της Δευτέρας, της Τετάρτης και του Σαββάτου και σε άλλες πόλεις το απόγευμα της Τρίτης, της Πέμπτης και του Σάββατου.

Η απόφαση του ΕΣΘ να κλείσει τα καταστήματά του αποτέλεσε μια δική του απόφαση, που δεν επηρεάζει π.χ. την λειτουργία των καταστημάτων στην Αθήνα. Τόσο ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών, όσο και οι ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Λιανικής Πώλησης (ΣΕΛΠΕ) αντέδρασαν στην απόφαση αυτή, καθώς όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, μπορεί να θίξει σημαντικά τις δραστηριότητές τους.

Σύμφωνα με τον κ. Καρανίκα, έρευνες δείχνουν ότι το 35% των πωλήσεων των καταστημάτων στην Αττική διεξάγεται τις απογευματινές ώρες, από τις 18.00 έως τις 21.00. Επίσης, προσθέτει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, θα ήταν αδύνατο να πεισθεί, για παράδειγμα η Κρήτη που σήμερα είναι γεμάτη από τουρίστες, να κλείσει τα καταστήματά της στις έξι η ώρα το απόγευμα ή στις επτά.

Οι αντιδράσεις επομένως στόχο είχαν να μην γενικευθεί το μέτρο του περιορισμού του ωραρίου λειτουργίας, στο πλαίσιο της εξοικονόμησης της ενέργειας. Από εκεί κι έπειτα, ο ΕΣΘ ή οποιοσδήποτε Εμπορικός Σύλλογος μπορεί να επιλέξει το ωράριο λειτουργίας μέσα στο πλαίσιο του εθνικού ωραρίου που έχει αποφασισθεί.