Επαναστατικές αλλαγές στην ευρωπαϊκή γεωργία αναμένεται να προτείνει σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εισηγούμενη έναν νέο κανονισμό, βάσει του οποίου απλοποιείται και καθίσταται ταχύτερη η διαδικασία αδειοδότησης για τους σπόρους και το πολλαπλασιαστικό υλικό που παράγεται με νέες τεχνολογίες γενετικής βελτίωσης. Τέτοιες είναι νέες ποικιλίες σιταριού ανθεκτικές στην ξηρασία, τομάτας ανθεκτικές στους μύκητες και πατάτας με μικρότερη περιεκτικότητα σε ακρυλαμίδιο, μια ουσία που θεωρείται ότι μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας σε συγκεκριμένες συνθήκες.
Το θέμα έχει πολύ μεγάλη σημασία και για την ελληνική αγορά σπόρων, ο ετήσιος τζίρος της οποίας υπολογίζεται στα 360 εκατομμύρια ευρώ, με το 50% να αφορά αροτραίες καλλιέργειες και κυρίως δημητριακά.
Σήμερα, με βάση τον ισχύοντα Κανονισμό, για την πιστοποίηση και την αδειοδότηση των σπόρων και του πολλαπλασιαστικού υλικού που παράγεται με τις νέες τεχνολογίες τροποποίησης γονιδιώματος ακολουθούνται οι διαδικασίες για τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ) που είναι χρονοβόρες και κοστοβόρες, ενώ γενικότερα στην ΕΕ είναι πολύ λίγα τα προϊόντα ΓΤΟ που έχουν λάβει έγκριση και κυκλοφορούν στην αγορά, εν αντιθέσει με τις ΗΠΑ, για παράδειγμα, που είναι ευρύτατα διαδεδομένα και αποδεκτά.
Ωστόσο, με βάση τον προωθούμενο Κανονισμό, θα εξετάζονται με ένα νέο, πιο «ελαφρύ» όσον αφορά τις γραφειοκρατικές διαδικασίες πλαίσιο, το οποίο θα είναι παραπλήσιο μ’ αυτό που ισχύει για τους συμβατικούς σπόρους. Αυτό θα ισχύει μόνο στις περιπτώσεις που η γενετική μηχανική αφορά τα γονίδια του ίδιου του φυτού και δεν πρόκειται για γενετική τροποποίηση, δηλαδή την εισαγωγή DNA από ξένο είδος.
Για παράδειγμα, η νέα διαδικασία αδειοδότησης θα αφορά ποικιλίες σιταριού στα οποία εφαρμόζεται γενετική μηχανική, προκειμένου να επιτευχθούν ποικιλίες για υψηλότερες αποδόσεις ή/και πιο ανθεκτικές στην ξηρασία ή/και στον άνεμο.
Στον… Μεσαίωνα η Ευρώπη – «Πράσινες» αντιδράσεις
Στόχος του προωθούμενου Κανονισμού είναι να υποστηριχθεί η ευρωπαϊκή γεωργία, ώστε να επιτυγχάνει ικανοποιητικές αποδόσεις στην εποχή της κλιματικής αλλαγής και παράλληλα να μειωθεί η χρήση προϊόντων φυτοπροστασίας, λιπασμάτων και άλλων χημικών, προς όφελος τόσο των παραγωγών, αφού θα μειωθεί το κόστος παραγωγής, όσο και των καταναλωτών, που θα έχουν πρόσβαση σε φθηνότερα τρόφιμα με χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Τις προωθούμενες αλλαγές υποστηρίζουν ένθερμα τόσο οργανώσεις παραγωγών, όσο και εταιρειών του κλάδου των γεωργικών εφοδίων και κυρίως του πολλαπλασιαστικού υλικού, καθώς μάλιστα το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για τους σπόρους, όπως γενικότερα για το σύνολο των εισροών, θεωρείται το πλέον αυστηρό στον πλανήτη. «Η Ευρώπη βρίσκεται ακόμη στον Μεσαίωνα», αναφέρει χαρακτηριστικά στο powergame.gr έμπειρο στέλεχος του τομέα των εισροών, εξηγώντας ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο σε άλλες σημαντικές γεωργικές οικονομίες του πλανήτη, όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και η Ασία, είναι πολύ πιο ελεύθερο, με αποτέλεσμα να ευνοείται η ανταγωνιστικότητα των εκεί παραγόμενων προϊόντων συγκριτικά με τα ευρωπαϊκά.
Αντίθετα, οργανώσεις όπως η Greenpeace και κόμματα όπως οι Πράσινοι αντιτίθενται στις προωθούμενες αλλαγές, παραπέμποντας και στη σχετική νομολογία από το 2018 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Ως εκ τούτου, η διαδικασία για την κύρωση του νέου Κανονισμού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Υπουργών προμηνύεται χρονοβόρα, με έντονες αντιπαραθέσεις. Σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται ότι ο Κανονισμός, εάν εγκριθεί τελικά, θα τεθεί σε ισχύ μετά το 2024, με τη νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
