Με ρυθμό «χελώνας» κινούνται πλέον όλο και περισσότερα πλοία της εμπορικής ναυτιλίας. Στόχος είναι η μείωση της κατανάλωσης καυσίμων και ως εκ τούτου και ο περιορισμός των εκπομπών ρύπων, προκειμένου να μην «τιμωρηθούν» με πρόσθετες χρεώσεις, ως αποτέλεσμα της συμμετοχής του τομέας της ναυτιλίας στο σύστημα ETS της Ε.Ε. για την εμπορία ρύπων, αλλά και της έναρξης της εφαρμογής δύο ακόμα «εργαλείων», του δείκτη Energy Efficiency Existing Ship Index (EEXI) και της μέτρησης Carbon Intensity Indicator (CII).
Οι δείκτες αυτοί ξεκίνησαν να ισχύουν στις αρχές του 2023 και προσομοιάζουν με το ενεργειακό πιστοποιητικό στις κατοικίες. Στην πράξη επιχειρείται ο προσδιορισμός των ρύπων του κάθε πλοίου, με βάση την χρήση του και την εισαγωγή παραμέτρων, όπως τα ταξίδια και οι αποστάσεις που διανύει, η ταχύτητα πλεύσης, ακόμα και η διάρκεια παραμονής σε διάφορα λιμάνια. δείκτης ΕΕXI είναι κάτι αντίστοιχο με το ενεργειακό πιστοποιητικό που εκδίδεται για κάθε ακίνητο, το οποίο οδεύει προς πώληση, ή ενοικίαση.
Στην περίπτωση των πλοίων, το αντίστοιχο της ενοικίασης είναι η ναύλωση. Αν λοιπόν το πλοίο είναι πολύ χαμηλής κλίμακας ενεργειακής απόδοσης, ή ακόμα χειρότερα δεν μπορεί καν να κατηγοριοποιηθεί, θα αντιμετωπίσει σημαντικά ζητήματα αναφορικά με την εμπορικότητά του, αποφέροντας και χαμηλότερα έσοδα στον κάτοχό του.
Στην περίπτωση του Δείκτης Έντασης Άνθρακα CII, που αφορά ουσιαστικά στο συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα του εκάστοτε πλοίου, η κατάσταση μοιάζει να είναι πιο περίπλοκη, όταν επιχειρείται η εφαρμογή της διάταξης στην καθημερινότητα. Στην πράξη, ο πλοιοκτήτης θα πρέπει να υπολογίσει την απαιτούμενη βαθμολογία έντασης άνθρακα (δηλαδή ποια είναι η περιβαλλοντική επιβάρυνση του κάθε πλοίου, ώστε να είναι συμβατό με τον κανονισμό. Έχουν προκύψει πέντε διαφορετικές κατηγορίες βαθμολόγησης και κάθε πλοίο θα πρέπει να υιοθετήσει έναν κανονισμό λειτουργίας, ώστε να επιτυγχάνει μείωση της επιβάρυνσής του στο περιβάλλον σε βάθος τριών ετών.
Τρεις μήνες πριν το τέλος κάθε έτους, το πλοίο θα υποβάλλει σχετική αναφορά στο νηολόγιό του, το οποίο στη συνέχεια θα υπολογίζει την κατάταξη του πλοίου από το Α έως το Ε για την επόμενη χρονιά λειτουργίας. Έτσι, αν ένα πλοίο καταταγεί στην κατηγορία Δ για τρία συνεχόμενα χρόνια, ή βαθμολογηθεί με Ε, θα πρέπει να αναπτυχθεί κι εγκριθεί ένα σχέδιο βελτίωσης της κατάταξης, μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων είτε στον σχεδιασμό του πλοίου, είτε στην λειτουργία του. Στόχος για κάθε πλοίο είναι να βρεθεί τουλάχιστον στην κατηγορία Γ σε βάθος χρόνου.
Όπως σωστά προέβλεψαν φορείς της αγοράς, ο ευκολότερος τρόπος για την βελτίωση της κατάταξης των πιο ενεργοβόρων πλοίων θα είναι η μείωση της ταχύτητας πλεύσης. Μέσω της μείωσης της ταχύτητας, τα πλοία καταναλώνουν λιγότερο καύσιμο κι επομένως εκπέμπουν και λιγότερους ρύπους διοξειδίου του άνθρακα και αερίων του θερμοκηπίου. Με τον τρόπο αυτό, αρκετά πλοία αποφεύγουν και την ανάγκη δαπανηρών εργασιών μετατροπής και αλλαγής του τρόπου χρήσης τους, ώστε να διατηρήσουν την ζήτηση γι’αυτά.
Σε πρόσφατη ανάλυσή του, ο ναυλομεσιτικός οίκος Intermodal ανέφερε ότι κατά την διάρκεια του 2024, η μέση ταχύτητα των φορτηγών πλοίων της κλάσης Supramax, που είναι και ιδιαίτερα εμπορική, έχει υποχωρήσει στο χαμηλότερο σημείο της διαχρονικά, με μόλις 11,19 κόμβους για τα πλοία με τεχνολογίες εξοικονόμησης καυσίμων και 10,87 κόμβους για τα υπόλοιπα συμβατικά πλοία. Σε σχέση με τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας, πρόκειται για μείωση κατά 3% για τα πλοία με «οικολογικά» χαρακτηριστικά και κατά 2,5% για τα υπόλοιπα πλοία.
Ωστόσο, όπως σημειώνει ο αναλυτής της Intermodal, κ. Γιάννης Παργανάς, η μείωση αυτή που παρατηρείται φέτος δεν είναι ομοιόμορφη. Αντιθέτως, παρατηρείται ότι τις περιόδους που οι ναύλοι κινούνται ανοδικά, ανεβαίνουν αντίστοιχα και οι ταχύτητες πλεύσης, καθώς το κέρδος από την εξοικονόμηση χρόνου είναι μεγαλύτερο, συγκριτικά με την αύξηση της κατανάλωσης καυσίμου.
Στον αντίποδα, όταν η αγορά είναι «πεσμένη», μειώνονται αντίστοιχα και οι ταχύτητες, καθώς δεν υπάρχει το επιπλέον οικονομικό κίνητρο. Η τάση αυτή αναμένεται να παγιωθεί τα επόμενα χρόνια, καθώς οι νόρμες μείωσης των εκπομπών ρύπων, θα γίνονται όλο και αυστηρότερες.
Διαβάστε επίσης
