Ο κ. Βερναρδάκης ζήτησε συγγνώμη για το άθλιο βίντεο στο TikTok, που χαρακτήριζε την υπουργό Παιδείας κ. Κεραμέως, «Πισπιρίγκου της Παιδείας». Για μισό λεπτό όμως. Ας δούμε τι προηγήθηκε πριν κατεβάσει το βίντεο και ζητήσει συγγνώμη. Ο ίδιος εμφανίζεται με φόντο μια φωτογραφία της Υπουργού. Το κείμενό του ήταν προετοιμασμένο. Η απαγγελία, κελαρυστή, με οικονομία χρόνου. Υπήρχε και υποτιτλισμός στα όσα έλεγε. Άρα, ο βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ αφιέρωσε συνειδητά χρόνο για το «προϊόν», που ανέβηκε σε ένα από τα δημοφιλέστερα και διαδραστικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Printscreen από το σχετικό βίντεο στο TikTok που ανέβασε ο Χρ. Βερναρδάκης
Ο κ. Βερναρδάκης, συνεπώς, εμφανίστηκε με το αφήγημά του ως θύτης στο TikTok, αλλά τελικά έγινε το θύμα μιας γενικότερης κατακραυγής. Για να αποδειχτεί για πολλοστή φορά πόσο ευάλωτοι είναι όσοι θεωρούν ότι «το έχουν» με τα social media και μπορούν να ασκήσουν κριτική με περισσό αίσθημα αυτάρκειας. Κοινώς, ο βουλευτής έπεσε στο λάκκο που ο ίδιος έσκαψε, προκαλώντας, μεταξύ άλλων, πολιτική ζημιά στο κόμμα του.
Αυτό που όφειλε να γνωρίζει ο κ. Βερναρδάκης είναι ότι οι παρεμβάσεις στα social media μπορούν, ενίοτε, να μετατραπούν σε σωστό ναρκοπέδιο. Ότι το ευρύ κοινό δεν συνεπάγεται και ευρεία ή άνευ όρων αποδοχή του όποιου μηνύματος. Συμπτωματικά, την ημέρα που ανεβοκατέβαινε το άθλιο βίντεο στο TikTok, δημοσιευόταν το ευρωβαρόμετρο για τα μέσα ενημέρωσης και τις ειδήσεις στο τρέχον έτος. Τα συμπεράσματα για τη χώρα μας εμφανίζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Στο ερώτημα ποια μέσα χρησιμοποιήθηκαν για πρόσβαση στις ειδήσεις, σε διάστημα μιας εβδομάδας, οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την Ελλάδα εμφανίζουν τον δείκτη στο 46% (μέσος όρος της ΕΕ, 26%). Είναι η δεύτερη προτίμηση των συμπατριωτών μας, με πρώτη την ενημέρωση από τις ηλεκτρονικές ειδησεογραφικές πλατφόρμες (63% έναντι 43% του μέσου ευρωπαϊκού όρου). Άρα υπάρχει ευρύτατο κοινό για ενημέρωση μέσω των social media Ελλάδα. Το ξέρουν αυτό τα κόμματα και τα πολιτικά πρόσωπα που σπεύδουν να εκμεταλλευτούν το e-ακροατήριο. Προφανώς το γνωρίζει και ο κ. Βερναρδάκης ως καθηγητής πολιτικών επιστημών.
Αλλά αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος. Υπάρχει και το ερώτημα στο ευρωβαρόμετρο, «πόσο συχνά πιστεύετε ότι έχετε εκτεθεί προσωπικά σε παραπληροφόρηση και ψευδείς ειδήσεις τις τελευταίες 7 ημέρες». Εδώ οι επτά στους δέκα συμπατριώτες μας που ρωτήθηκαν απαντούν «συχνά», «πολύ συχνά», «μερικές φορές».
Το ερώτημα είναι, σε ποιο κοινό είχε κατά νου να απευθυνθεί ο κ. καθηγητής, επιχειρώντας να καταρρακώσει μια πολιτική του αντίπαλο με την επίκληση της Πισπιρίγκου και αφορμή μια υπόθεση που κεντρίζει την προσοχή της κοινής γνώμης εδώ και μήνες; Πίστευε ότι θα υπήρχαν αποδέκτες του μηνύματός του που δεν θα τους ενοχλούσε ο ανοίκειος χαρακτηρισμός;
Το «επίτευγμα» του κ. Βερναρδάκη δεν κατατάσσεται βεβαίως στις κατηγορίες της παραπληροφόρησης ή των ψευδών ειδήσεων, αλλά σε μια πολύ χειρότερη κατηγορία χυδαιολογίας, που συναντάμε σε όλα τα μήκη και πλάτη των social media. Η κατακραυγή που εκδηλώθηκε- και οδήγησε στην απόσυρση και τη συγνώμη-, δείχνει πάντως πως υπάρχει έντονη αντίδραση από αυτούς που αισθάνονται ότι εξαπατώνται «συχνά», «πολύ συχνά», «μερικές φορές». Κι αυτό αποτελεί ένα παρήγορο σημάδι υγείας.
