THEPOWERGAME
Ο αγώνας της Κίνας κατά της κατασκοπείας είναι «εξαιρετικά ζοφερός», δήλωσε στα τέλη του περασμένου μήνα εκπρόσωπος του κοινοβουλίου της χώρας, το οποίο έχει ξεκινήσει αγώνα για το συγκεκριμένο θέμα. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούν οι ξένοι κατάσκοποι, πρόσθεσε, γίνονται όλο και πιο δύσκολο να εντοπιστούν. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, το νομοθετικό σώμα ενέκρινε στις 26 Απριλίου μια νέα, πιο σαρωτική έκδοση του νόμου της χώρας για την καταπολέμηση της κατασκοπείας, προκαλώντας νευρικότητα στους ξένους που βρίσκονται στην Κίνα. Στον «άκαπνο πόλεμο» κατά των κατασκόπων, όπως τον αποκαλούν οι Κινέζοι αξιωματούχοι, οι κίνδυνοι για τους αθώους αυξάνονται.
Ακόμα και πριν από την ψήφιση του νόμου, οι ανησυχίες ήταν ήδη αυξημένες. Η σύλληψη, τον Μάρτιο, ενός Ιάπωνα επιχειρηματία στο Πεκίνο προκάλεσε ανατριχίλα στους συναδέλφους του στην Κίνα. Ο άνδρας, ανώτερος υπάλληλος μιας ιαπωνικής φαρμακευτικής εταιρείας, της Astellas Pharma, και παλιός κάτοικος της Κίνας, κατηγορήθηκε για κατασκοπεία (δεν έχουν δοθεί άλλες λεπτομέρειες στη δημοσιότητα). Τέτοιες κατηγορίες δεν είναι καθόλου σπάνιες. Το υπουργείο Εξωτερικών στο Τόκιο αναφέρει ότι ήταν ο 17ος Ιάπωνας που συλλαμβάνεται από την κινεζική αστυνομία καταπολέμησης της κατασκοπείας από το 2015. Ωστόσο, ο τελευταίος συλληφθείς ήταν ασυνήθιστος: ένα εξέχον μέλος της επιχειρηματικής κοινότητας από μια μεγάλη εταιρεία.
Τον Απρίλιο τα μέλη της οικογένειας ενός Κινέζου δημοσιογράφου, του Dong Yuyu, αποκάλυψαν ότι είχε συλληφθεί πέρυσι, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με έναν Ιάπωνα διπλωμάτη στο Πεκίνο, και κατηγορήθηκε για κατασκοπεία. Ο κ. Dong είναι γνωστός στους ξένους διπλωμάτες και δημοσιογράφους. Εργαζόταν ως αρχισυντάκτης στην Guangming Daily, μία από τις επίσημες εφημερίδες της χώρας. Συνεργαζόταν επίσης με το περιοδικό Yanhuang Chunqiu, όταν αυτό τασσόταν έντονα υπέρ της μεταρρύθμισης (ευνουχίστηκε έπειτα από εχθρική εξαγορά το 2016), αλλά και με τον κινεζικό ιστότοπο των New York Times. Την ίδια ημέρα που ψηφίστηκε ο αναθεωρημένος νόμος για την κατασκοπεία, οι Αρχές ανακοίνωσαν τη σύλληψη του Li Yanhe, ενός Ταϊβανέζου εκδότη που γεννήθηκε στην Κίνα και είχε επισκεφθεί την ηπειρωτική χώρα. Κατηγορήθηκε ότι «έθετε σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια». Τα βιβλία που εξέδιδε ο οίκος του κ. Li περιλαμβάνουν έργα που ασκούν κριτική στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας.
Οι πρόσφατες επιδρομές της αστυνομίας σε γραφεία επιχειρήσεων έχουν επίσης αναστατώσει τους ξένους επιχειρηματίες. Σε μια τέτοια επιχείρηση, τον Μάρτιο, πέντε Κινέζοι υπάλληλοι της Mintz Group, μιας αμερικανικής εταιρείας due-diligence, συνελήφθησαν στο Πεκίνο για λόγους που δεν έχουν δημοσιοποιηθεί. Τον Απρίλιο, σύμφωνα με τους Financial Times, η αστυνομία στη Σαγκάη ανέκρινε το προσωπικό στις εγκαταστάσεις της Bain, μιας αμερικανικής εταιρείας συμβούλων, και κατέσχεσε υπολογιστές και τηλέφωνα. Και πάλι, ο λόγος είναι ασαφής. Ωστόσο, εν μέσω των αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ Κίνας και Αμερικής, οι δυτικοί επιχειρηματίες ανησυχούν ότι η αστυνομία μπορεί να αναζητεί δικαιολογίες, είτε σχετικές με την ασφάλεια, είτε άλλες, για να επιδείξει πυγμή.
Για την αστυνομία, η νέα διατύπωση του νόμου για την καταπολέμηση της κατασκοπείας παρέχει πολλές αφορμές για να στοχοποιήσει ανθρώπους που δεν συμπαθεί -τόσο Κινέζους όσο και ξένους. Η παλαιά έκδοση περιελάμβανε ως ένα είδος κατασκοπείας τη σύμπραξη για «κλοπή, κατασκοπεία, αγορά ή παράνομη παροχή κρατικών μυστικών ή πληροφοριών». Τώρα ισχύει επίσης για «άλλα έγγραφα, δεδομένα, υλικά ή αντικείμενα που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια ή τα εθνικά συμφέροντα». Θεωρητικά, κάτι τέτοιο μπορεί να σημαίνει ότι η απόκτηση μη διαβαθμισμένων πληροφοριών για θέματα που κυμαίνονται από την οικονομία έως την πολιτική θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως κατασκοπεία.
Στην πράξη τα πράγματα ήταν έτσι ανέκαθεν. Όμως, η αποσαφήνιση στον νόμο αποσκοπεί στο να στείλει ένα μήνυμα στους Κινέζους: πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί όταν μοιράζονται με ξένους οποιαδήποτε πληροφορία που δεν είναι διαθέσιμη στα εξαιρετικά λογοκριμένα μέσα ενημέρωσης της χώρας που απευθύνονται στο κοινό. Η Κίνα διαθέτει επίσης πολλές εκδόσεις που παρέχουν ειδήσεις πιο γνήσιου τύπου, αλλά είναι απόρρητες. Το κύριο φερέφωνο του κόμματος, η εφημερίδα People’s Daily, εκδίδει τρεις φορές την εβδομάδα μια σύνοψη σχολίων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά αυτή περιορίζεται για «εσωτερική» κατανάλωση μεταξύ των αξιωματούχων.
Από τότε που η χώρα υιοθέτησε για πρώτη φορά το νόμο περί κατασκοπείας το 2014, οργάνωσε παράλληλα και μια εκστρατεία περί δημοσιοποίησης που απευθύνεται κυρίως στους απλούς πολίτες. Ομάδες προπαγάνδας περιοδεύουν ακόμα και σε χωριά, προτρέποντας σε επαγρύπνηση έναντι των ξένων κατασκόπων. Το 2015 το υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας δημιούργησε μια ανοιχτή τηλεφωνική γραμμή 12339, για να μπορούν οι πολίτες να καταγγέλλουν ύποπτες απειλές, ενώ προσφέρονται και σημαντικές αμοιβές. Εκείνη τη χρονιά, επίσης, η κυβέρνηση κήρυξε τη 15η Απριλίου ως την Ημέρα Εθνικής Εκπαίδευσης για την Ασφάλεια.
Λέει ότι θέλει «ολόκληρη η κοινωνία» να βρίσκεται σε εγρήγορση για να «δυσκολέψει τους εγκληματίες που ασχολούνται με την κατασκοπεία και τη δολιοφθορά να κάνουν έστω και το παραμικρό βήμα», μια διακήρυξη που έκανε τους ξένους να αισθάνονται λιγότερο ευπρόσδεκτοι.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
