THEPOWERGAME
Τη δεκαετία του 1970 οι Σοβιετικοί στρατηγοί συνειδητοποίησαν ότι η Αμερική, με την πρωτοπορία της στη μικροηλεκτρονική, προηγούνταν στην ανάπτυξη όπλων ακριβείας μεγάλου βεληνεκούς, αισθητήρων (όπως οι δορυφόροι) για τον εντοπισμό στόχων και δικτύων για τη σύνδεση και των δύο. Έδωσαν σε όλο αυτό ένα μεγάλοπρεπές όνομα: το «Σύμπλεγμα αναγνώρισης-πλήγματος». Η Επιχείρηση Καταιγίδα της Ερήμου, ο γρήγορος και εύκολος θρίαμβος της Αμερικής επί του Ιράκ το 1991, φάνηκε να προσφέρει περαιτέρω απόδειξη της ιδέας. Γιατί να πολεμήσεις στα χαρακώματα, όταν μπορείς να παραλύσεις τον εχθρό με πλήγματα ακριβείας σε νευραλγικές θέσεις πίσω από τις γραμμές του μετώπου; Οι Αμερικανοί στοχαστές έκαναν λόγο για «επανάσταση στις στρατιωτικές υποθέσεις», ή RMA.
Ακόμα και σκληροί στρατοί, όπως οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας, συμφώνησαν. «Οι μελλοντικοί πόλεμοι», πίστευαν οι ανώτεροι διοικητές τους, «δεν θα περιελάμβαναν πλέον μεγάλους ελιγμούς μαζικών σχηματισμών», έγραψε ο Eado Hecht, λέκτορας στη στρατιωτική σχολή του Ισραήλ. «Η κατάκτηση εδαφών θεωρήθηκε επουσιώδης και μάλιστα… αντιπαραγωγική». Η νίκη του Αζερμπαϊτζάν επί της Αρμενίας το 2020 φάνηκε να επιβεβαιώνει την κυριαρχία των όπλων ακριβείας έναντι των χερσαίων δυνάμεων. «Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι οι παλιές αντιλήψεις για μεγάλες μάχες με άρματα μάχης στην ευρωπαϊκή ξηρά έχουν τελειώσει», δήλωσε ο Boris Johnson, πρωθυπουργός της Βρετανίας, τον Νοέμβριο του 2021. «Υπάρχουν άλλα, καλύτερα πράγματα στα οποία πρέπει να επενδύσουμε, [όπως] ο κυβερνοχώρος -έτσι θα είναι ο πόλεμος στο μέλλον». Τρεις μήνες αργότερα η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία.
Ο πόλεμος που ακολούθησε ήταν ένα μάθημα φθοράς παλαιού τύπου: ένας βιομηχανικής κλίμακας διαγωνισμός ανθρώπινου δυναμικού, ατσαλιού και εκρηκτικών. Η Ρωσία πιστεύεται ότι είχε πάνω από 200.000 απώλειες, νεκρούς και τραυματίες, τετραπλάσιες των σοβιετικών απωλειών στο Αφγανιστάν, όπου ο πόλεμος διήρκεσε μια δεκαετία. Μιλάμε για δυόμισι βρετανικούς στρατούς. Αμερικανικές πηγές κάνουν λόγο για περισσότερους από 20.000 νεκρούς Ρώσους στρατιώτες μόνο μεταξύ Δεκεμβρίου 2022 και Απριλίου 2023, οι περισσότεροι από τους οποίους στο Μπαχμούτ ή γύρω από αυτό, μια μέχρι πρότινος ασήμαντη πόλη της ανατολικής Ουκρανίας. Από την καταστροφική πολιορκία της Βασόρας από το Ιράν το 1987 έχει ένας στρατός να απολέσει τόσα πολλά, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, για τόσο λίγα.
Όμως, και η Ουκρανία αιμορραγεί άσχημα. Εκθέσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών που διέρρευσαν στα τέλη Φεβρουαρίου δείχνουν ότι η χώρα έχει υποστεί πάνω από 100.000 απώλειες, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων των 15.000 νεκρών. Οι προπολεμικοί στρατοί τόσο της Ρωσίας όσο και της Ουκρανίας έχουν εκμηδενιστεί και δημιουργηθεί εκ νέου, γεμίζοντας με νεοσύλλεκτους και εθελοντές με ελάχιστη ή καθόλου στρατιωτική εμπειρία. Πολλοί από αυτούς που βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή της σημερινής αντεπίθεσης της Ουκρανίας έχουν εκπαιδευτεί λίγες μόνο εβδομάδες. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Φινλανδία, αν βρίσκονταν σε παρόμοια κατάσταση, θα ήταν σε θέση να κινητοποιήσουν πολλά στρατεύματα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Οι περισσότερες, όμως, έχοντας εγκαταλείψει την επιστράτευση, δεν θα μπορούσαν.
Οι συγκρίσεις με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι υπερβολικές: Μόνο η Βρετανία έριχνε πάνω από 200.000 βλήματα την ημέρα την εβδομάδα πριν από την Μάχη του Σομ το 1916, σε σύγκριση με τις ουκρανικές εκτιμήσεις για 60.000 βλήματα στον μέγιστο ρυθμό πυρός της Ρωσίας το περασμένο καλοκαίρι. Ωστόσο, η κατανάλωση πυρομαχικών έχει ξεπεράσει κατά πολύ τόσο τις προπολεμικές προσδοκίες (με αποτέλεσμα να λιώνουν οι κάννες του πυροβολικού), όσο και την παραγωγική ικανότητα, αποκαλύπτοντας κενά στη βιομηχανία της Δύσης. «Τα πυρομαχικά είναι σαν το τσιμέντο», γράφει ο Jonathan Caverley του Ναυτικού Πολεμικού Κολεγίου των ΗΠΑ. «Οι καταναλωτές δεν τα χρειάζονται πάντα, αλλά απαιτούν τεράστιες ποσότητες όταν τα έχουν ανάγκη». Η αντεπίθεση της Ουκρανίας θα ήταν αδύνατη χωρίς την εισροή βλημάτων από τη Νότια Κορέα.
Αυτό το όργιο άβουλης ανθρώπινης και υλικής καταστροφής σε ένα τοπίο που έχει οργωθεί από χαρακώματα δεν είναι αυτό που είχαν στο μυαλό τους οι στρατιωτικοί τεχνολόγοι όταν μιλούσαν για «επανάσταση στις στρατιωτικές υποθέσεις». Το βασικό όπλο του πολέμου, το πυροβολικό, θα ήταν οικείο σε έναν στρατιώτη του Ναπολέοντα. «Αυτό που αποδυνάμωσε τους Ρώσους βόρεια του Κιέβου», λέει ο Jack Watling του Royal United Services Institute (RUSI), ενός κέντρου μελετών, «ήταν δύο ταξιαρχίες πυροβολικού που σφυροκοπούσαν αδιάλειπτα κάθε μέρα». Η Ουκρανία λειτουργεί ως αντεπιχείρημα στην ιδέα ότι πάντοτε η τεχνολογία υπερτερεί της μάζας: ότι η ποιότητα μπορεί να αντικαταστήσει την ποσότητα. Ο στρατηγός Sir Patrick Sanders, επικεφαλής του βρετανικού στρατού, το έθεσε χωρίς περιστροφές πέρυσι: «Δεν μπορείς να διασχίσεις ένα ποτάμι μέσω του κυβερνοχώρου».
Ωστόσο, το παράδοξο του πολέμου είναι ότι η μάζα και η τεχνολογία είναι στενά συνδεδεμένες. Το δείχνει ακόμα και ο πόλεμος του πυροβολικού. Εβδομάδες πριν από την εισβολή, η Αμερική έστειλε στην Ουκρανία βλήματα Excalibur. Μέσα σε κάθε ένα από αυτά υπήρχε ένα μικρό, στιβαρό τσιπ που μπορούσε να λαμβάνει σήματα GPS από το σύμπλεγμα των δορυφόρων πλοήγησης της Αμερικής. Ενώ η Ρωσία συχνά βασιζόταν στα πυρά μεγάλης έκτασης, οι Ουκρανοί πυροβολητές μπορούσαν να είναι πιο ακριβείς. Τέτοιου είδους βλήματα ήταν «δυσανάλογα αποτελεσματικά», σημειώνει μελέτη που δημοσιεύθηκε από τον κ. Watling και τους συναδέλφους του στο RUSI, βασιζόμενοι σε στοιχεία από το Γενικό Επιτελείο της Ουκρανίας. Όχι μόνο εξουδετέρωναν τους στόχους με μεγαλύτερη αξιοπιστία, αλλά μείωναν και τον αριθμό των βλημάτων που χρειάζονταν, μειώνοντας το εξοπλιστικό βάρος (τα βλήματα είναι βαριά).
Κι ύστερα ήρθαν τα επανδρωμένα αεροσκάφη
Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη βρίσκονται στο επίκεντρο των πυρών ακριβείας. Η ιδέα της διόρθωσης των πυρών με εναέρια παρατήρηση χρονολογείται από τον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο, όταν χρησιμοποιήθηκαν αερόστατα γι’ αυτήν τη δουλειά, σημειώνει ο Richard Barrons, ένας Βρετανός στρατηγός εν αποστρατεία. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που επέστρεφαν το φιλμ με αλεξίπτωτο χρησιμοποιήθηκαν από τη δεκαετία του 1970, λέει. Μέχρι τη δεκαετία του 1980 μπορούσαν να στέλνουν πίσω δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, αν το drone διατηρούσε τη σωστή οπτική επαφή. Τώρα οι ουρανοί κατακλύζονται: κατά τη διάρκεια της μάχης για το Μπαχμούτ υπήρχαν 50 που πετούσαν κάθε φορά. Περίπου το 86% όλων των ουκρανικών στόχων εξαρτώνται από drones, λέει ο T.J. Holland, ο κορυφαίος στρατιώτης στο XVIII Αερομεταφερόμενο Σώμα Στρατού της Αμερικής.
Κατά τους πρώτους έξι μήνες του πολέμου, οι ρωσικές μονάδες πυροβολικού που διέθεταν τα δικά τους μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αντί να βασίζονται σε εκείνα του αρχηγείου, μπορούσαν να πλήξουν στόχους μέσα σε τρία έως πέντε λεπτά από τον εντοπισμό τους. Εκείνες που δεν διέθεταν drones χρειάζονταν περίπου μισή ώρα -με μικρότερη ακρίβεια. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι ουσιαστικά αναλώσιμα: σύμφωνα με το RUSI, περίπου το 90% αυτών που χρησιμοποιήθηκαν από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις μεταξύ Φεβρουαρίου και Ιουλίου 2022 καταστράφηκαν. Το μέσο προσδόκιμο ζωής ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους σταθερής πτέρυγας ήταν περίπου έξι πτήσεις, ενώ ενός απλούστερου τετρακοπτέρου μόλις τρεις. Μια πιο πρόσφατη μελέτη αναφέρει ότι η Ουκρανία χάνει 10.000 τον μήνα.
Για χρόνια, οι στρατοί της Δύσης φιλοδοξούσαν να αποκτήσουν έναν τρόπο πολέμου στον οποίο μια πληθώρα «αισθητήρων» (κάμερες βίντεο, θερμικές απεικονίσεις, ραδιοκεραίες και ούτω καθεξής) θα εντόπιζαν στόχους, θα μετέδιδαν τα δεδομένα στον καλύτερα τοποθετημένο «σκοπευτή», είτε πρόκειται για οβιδοβόλο, είτε για πύραυλο, είτε για πολεμικό πλοίο, και θα δημιουργούσαν μια «αλυσίδα θανάτου» -ή, για να χρησιμοποιήσουμε ένα νεότερο σύνθημα, έναν «ιστό θανάτου»- πρωτοφανούς ταχύτητας και αποτελεσματικότητας. Αυτό ήταν το όραμα του σοβιετικού συμπλέγματος αναγνώρισης-πλήγματος και της RMA: ένα διαφανές και ημιαυτόματο πεδίο μάχης. Η Ουκρανία δεν έφτασε σε αυτό το σημείο ακόμα. Ωστόσο, αποτελεί ένα πεδίο δοκιμών για την τεχνολογία και μια δελεαστική ματιά στο εφικτό.
Σκεφτείτε ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος να παρακολουθεί μια ρωσική θέση. Εάν ο χειριστής εντοπίσει ένα ρωσικό άρμα, μπορεί να επισημάνει χειροκίνητα τη θέση του στο Kropyva, μια εφαρμογή ουκρανικής επινόησης, μοιράζοντας τη θέση του με κάθε πυροβολαρχία στην περιοχή. Αυτό το σύστημα, που μερικές φορές αποκαλείται το Uber του πυροβολικού, έχει μειώσει τους χρόνους εμπλοκής από δεκάδες λεπτά σε ελάχιστα, που συχνά σηματοδοτούν τη διαφορά μεταξύ επιτυχίας και αποτυχίας. Τέτοιες ψηφιακές συνδέσεις μεταξύ αισθητήρων και πυροβολητών βελτιώνονται συνεχώς.
Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη συλλέγουν τεράστιες ποσότητες βιντεοσκοπημένου υλικού, οι οποίες φτάνουν τα petabytes ανά ώρα. Δεν μπορούν να τα στείλουν όλα πίσω: δεν υπάρχει αρκετό εύρος ζώνης και οι επικοινωνίες συχνά μπλοκάρονται. Η δουλειά πρέπει να γίνει «στην άκρη», δηλαδή στο ίδιο το drone. Ένας αυξανόμενος αριθμός μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Ουκρανίας έχει «αρκετά καλή ικανότητα ΑΙ» επί του σκάφους, λέει ένας Ευρωπαίος στρατηγός. Μικρά, χαμηλής ισχύος τσιπ μπορούν να υπολογίσουν αν ένα αντικείμενο από κάτω είναι ένα τανκ Τ-72 ή Τ-90, μια δουλειά που κάποτε μπορούσε να γίνει μόνο σε έναν μακρινό διακομιστή cloud. Το μη επανδρωμένο αεροσκάφος μπορεί να μεταδώσει μερικά kilobytes βασικών πληροφοριών -ας πούμε, τον τύπο του στόχου και τις συντεταγμένες του- ακόμα και αν οι επικοινωνίες του διακόπτονται.
Αυτή η ψηφιοποίηση του υλικού αντανακλά τη σύγκρουση παλαιών και νέων τρόπων πολέμου. Μεγάλο μέρος του εξοπλισμού που έχει παραλάβει η Ουκρανία είναι παλαιού τύπου, όπως αμερικανικά οβιδοβόλα ή σοβιετικοί εκτοξευτές πυραύλων που σχεδιάστηκαν πριν από την κρίση των πυραύλων της Κούβας, ή στερείται ευαίσθητων εξαρτημάτων. Η Ουκρανία είναι πρωτοπόρος «στην ικανότητα να μετατρέπει αυτόν το εξοπλισμό από “ανεγκέφαλο” κομμάτι μετάλλου του ψυχρού πολέμου σε κάτι που είναι πραγματικά δικτυωμένο και μέρος αυτού του αλγοριθμικού πολέμου», λέει ένας ξένος σύμβουλος στο Κίεβο. «Είναι τρελό», σημειώνει ο James Heappey, ο Βρετανός υπουργός Άμυνας, ότι «παρέχω στους Ουκρανούς… δυνατότητες που οι βρετανικές ένοπλες δυνάμεις θα κάνουν χρόνια να αποκτήσουν».
Οι πληροφορίες βρίσκονται παντού. Η πρόσβαση της Ουκρανίας στο Starlink, ένα σύμπλεγμα δορυφόρων σε χαμηλή γήινη τροχιά που εκτοξεύτηκε από τη SpaceX του Elon Musk, σημαίνει ότι και οι πιο χαμηλόβαθμοι στρατιώτες έχουν συνδεσιμότητα και πληροφορίες που κάποτε ίσως περιορίζονταν στους διοικητές των ταξιαρχιών. Δεν απαιτείται πολύπλοκος εξοπλισμός. Στη γωνία ενός έξυπνου εστιατορίου στο Κίεβο, ένας Ουκρανός στρατιώτης ανοίγει ένα Macbook και δείχνει στον ανταποκριτή μας ζωντανή εικόνα από το πεδίο της μάχης, με τα ρωσικά αεροσκάφη εν κινήσει.
Η εφαρμογή Delta, η οποία αναπτύχθηκε από εθελοντές με τεχνολογικές γνώσεις, συνδυάζει τα πάντα, από εικόνες από μη επανδρωμένα αεροσκάφη μέχρι πληροφορίες που συλλέγονται από τα ρωσικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι συνδεδεμένη με την Εθνική Υπηρεσία Γεωχωρικών Πληροφοριών της Αμερικής, ώστε οι χρήστες να μπορούν να αντλούν εικόνες από εμπορικούς δορυφόρους (αν και όχι τις πιο ευαίσθητες). Η σύνδεση αυτή επιτρέπει το συνδυασμό ροών δεδομένων με έξυπνους τρόπους. Ένα τάγμα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αμερικανικούς δορυφόρους ραδιοσυχνοτήτων για να ανιχνεύσει τις εκπομπές ενός ρωσικού ραντάρ σε μια γενική περιοχή και στη συνέχεια να στείλει ένα φτηνό κινεζικής κατασκευής μη επανδρωμένο αεροσκάφος σε μια αποστολή χωρίς επιστροφή για να εντοπίσει τη θέση του.
Σε τακτικό επίπεδο, η Ρωσία διεξάγει μια μορφή δικτυωμένου πολέμου. Έπειτα από ένα υποτονικό ξεκίνημα, χρησιμοποιεί πλέον ηλεκτρονική διοίκηση και έλεγχο για να συνδέσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυροβολαρχίες. Διαθέτει επίσης καλές ανθρώπινες πληροφορίες (δηλαδή κατασκόπους) και δικούς της δορυφόρους. Ωστόσο, ο πόλεμος κατέδειξε ότι η νοημοσύνη δεν αρκεί: πρέπει να τη χρησιμοποιείς και σωστά. Η ρωσική πολεμική αεροπορία απέτυχε να εξουδετερώσει την αεράμυνα της Ουκρανίας τις πρώτες ημέρες των μαχών, όχι μόνο λόγω της κακής εκπαίδευσης και προετοιμασίας, αλλά επειδή η ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών χρειαζόταν δύο ημέρες, και μερικές φορές περισσότερο, για να στείλει πληροφορίες για τους στόχους σε ένα κέντρο διοίκησης στη Μόσχα και στη συνέχεια στα πολεμικά αεροσκάφη. Οι στόχοι είχαν συνήθως εξαφανιστεί προ πολλού μέχρι τότε. Ακόμα και τώρα, 16 μήνες μετά, ο ρωσικός στρατός δυσκολεύεται να βρει και να πλήξει κινούμενους στόχους.
Αντιθέτως, οι Ουκρανοί σχεδιαστές, διεξήγαγαν «μάχη με βάση τα δεδομένα» σε επίπεδο «ταχύτητας και ακρίβειας που το ΝΑΤΟ δεν έχει επιτύχει ακόμα», καταλήγει έκθεση του Nico Lange, πρώην επιτελάρχη του υπουργείου Άμυνας της Γερμανίας. Μερικές φορές αυτό οφείλεται σε εργαλεία όπως το Kropyva και το Delta. Εταιρείες όπως η Palantir, μια αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας, χρησιμοποίησαν τεχνολογίες αιχμής για να βοηθήσουν την Ουκρανία να βρει στόχους καίριας σημασίας. Ωστόσο, ο πόλεμος με βάση τα δεδομένα μπορεί να είναι και πολύ απλός. Ένας αξιωματικός της ουκρανικής αστυνομίας εξηγεί ότι πέρυσι οι μονάδες του εντόπιζαν τα ρωσικά στρατεύματα απλώς και μόνο υποκλέπτοντας 1.000 συνομιλίες την ημέρα (ο αριθμός αυτός είναι τώρα υψηλότερος). Εάν έβρισκαν έναν στρατηγό, οι λεπτομέρειες μοιράζονταν σε μια ad hoc ομάδα WhatsApp. «Ήμασταν συνδεδεμένοι με τους ανθρώπους που κυριολεκτικά βομβάρδιζαν».
Αυτή η ταχύτητα και η ακρίβεια έχει συνέπειες στην τακτική. «Θα πολεμάμε υπό συνεχή παρατήρηση και σε συνεχή επαφή», λέει ο στρατηγός James Rainey, επικεφαλής της Διοίκησης Μελλοντικού Στρατού των ΗΠΑ. «Δεν υπάρχει κανένα διάλειμμα. Δεν υπάρχει καταφύγιο». Μια απάντηση είναι να καταφύγουμε σε παλαιές μεθόδους. Τάφροι και οχυρώσεις διατρέχουν εκατοντάδες χιλιόμετρα στην ανατολική Ουκρανία. Το καμουφλάζ είναι μια άλλη τακτική, αν και γίνεται όλο και πιο δύσκολο καθώς οι αισθητήρες συνδυάζονται: μια θερμική κουβέρτα μπορεί να μπερδέψει μια κάμερα υπερύθρων, αλλά οι δορυφόροι ραντάρ θα εντοπίσουν λεπτά ίχνη ελαστικών που οδηγούν σε μια καμουφλαρισμένη θέση. Ο καλύτερος τρόπος επιβίωσης, λέει το RUSI, είναι απλά να διασκορπιστείς και να κινηθείς γρηγορότερα από ό,τι μπορεί να σε εντοπίσει ο εχθρός. Ακόμα και οι ουκρανικές ειδικές δυνάμεις που λειτουργούν σε μικρές ομάδες μπορούν να εντοπιστούν από ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη αν παραμείνουν μεγάλο για διάστημα στο ίδιο μέρος.
Αυτός ο κίνδυνος αντικατοπτρίζεται σε ένα περίεργα αραιό πεδίο μάχης. Στην Ουκρανία, περίπου 350.000 Ρώσοι στρατιώτες είναι παραταγμένοι σε μια γραμμή μετώπου που εκτείνεται σε μήκος 1.200 χιλιομέτρων -περίπου 300 άνδρες ανά χιλιόμετρο και, κατά περιόδους πέρυσι, λιγότεροι από τους μισούς. Αυτό είναι περίπου το ένα δέκατο του μέσου όρου για την ίδια περιοχή κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σημειώνει ο Christopher Lawrence, επικεφαλής του Ινστιτούτου Dupuy, το οποίο συλλέγει τέτοιου είδους στοιχεία. Τάγματα μερικών εκατοντάδων ανδρών γεμίζουν περιοχές που κάποτε θα καλύπτονταν από ταξιαρχίες μερικών χιλιάδων.
Θεωρητικά, λέει ο κ. Lawrence, αυτό φαίνεται να είναι ένα ώριμο περιβάλλον για τους επιτιθέμενους. Οι λεπτές γραμμές του μετώπου είναι ευκολότερο να διαρρηχθούν. Και οι νέοι αισθητήρες, τα ακριβέστερα πυρομαχικά και τα καλύτερα ψηφιακά δίκτυα διευκολύνουν την εύρεση και την προσβολή στόχων. Η παγίδα είναι ότι οι επιτιθέμενοι πρέπει να συγκεντρώσουν τις δυνάμεις τους για να διαπεράσουν τις καλά υπερασπιζόμενες γραμμές του μετώπου, όπως προσπαθεί να κάνει τώρα η Ουκρανία με την αντεπίθεσή της. Τέτοιες συγκεντρώσεις μπορούν να εντοπιστούν και να χτυπηθούν -όχι πάντα, αλλά συχνότερα από ό,τι στο παρελθόν. «Αυτήν τη στιγμή», καταλήγει ο Frank Hoffman του Πανεπιστημίου Εθνικής Άμυνας στην Ουάσινγκτον, «είναι εμφανής η μετατόπιση υπέρ του αμυνόμενου στον επίγειο πόλεμο, όπως ακριβώς συνέβαινε στις ημέρες του Helmuth von Moltke του πρεσβύτερου, όταν η επανάσταση της δύναμης πυρός στα τέλη του 19ου αιώνα καθιστούσε απαγορευτικά δύσκολους τους μαζικούς σχηματισμούς και τους ελιγμούς».
Το αποτέλεσμα είναι ένα παράδοξο. Ο πόλεμος ακριβείας μπορεί να εξουδετερώσει ορισμένα πλεονεκτήματα της μάζας: Η Ουκρανία υπερτερούσε 12 προς 1 βόρεια του Κιέβου. Μπορεί επίσης να συμπληρώσει τη μάζα. Επιπλέον, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τα δεδομένα, η στόχευση βάσει λογισμικού εξοικονομεί περίπου 15%-30% σε βλήματα. Αλλά αυτό που δεν μπορεί να κάνει η ακρίβεια, λέει ο Michael Kofman του Κέντρου Μαυτικών Αναλύσεων (Centre for Naval Analyses), ενός κέντρου μελετών, είναι να υποκαταστήσει τη μάζα. Η ιδέα πίσω από το σοβιετικό σύμπλεγμα αναγνώρισης-πλήγματος ή την αμερικανική RMA ήταν να νικήσεις παραλύοντας τον εχθρό, όχι εξασθενώντας τον. Ωστόσο φαίνεται ότι κανείς δεν μπορεί να αποφύγει τη φθορά. Ο φθηνός πόλεμος είναι μια ψευδαίσθηση. Πολλοί περίμεναν ότι η εισβολή της Ρωσίας θα ήταν «μια δεύτερη Καταιγίδα της Ερήμου», λέει ο Andrew Krepinevich, ένας Αμερικανός αξιωματούχος στον τομέα της άμυνας που πρωτοστάτησε στην ιδέα της RMA τη δεκαετία του 1990. «Αυτό που βιώσαμε ήταν ένας δεύτερος πόλεμος Ιράν-Ιράκ».
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
