Στουρνάρας: Πιο θωρακισμένες οι τράπεζες στην Ευρώπη παρά στις ΗΠΑ

Η κατάσταση με τα επιτόκια στην Ευρώπη παραμένει ρευστή, καθώς ο δομικός πληθωρισμός επιμένει και η ύφεση έχει αρχίσει να κάνει την εμφάνισή της σε κράτη – μέλη της ΕΕ, ανέφερε μεταξύ άλλων ο Γιάννης Στουρνάρας. Μιλώντας στο gala του Economist στην Αθήνα για τις άμυνες του χρηματοπιστωτικού συστήματος εν μέσω υψηλών επιτοκίων, γεωπολιτικών συγκρούσεων και νέων δεδομένων που φέρνει η «αντεπίθεση» των BRICS, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος ξεκαθάρισε ότι «δεν μπορούμε να πούμε με ασφάλεια πότε θα τελειώσει η σφιχτή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ», επισημαίνοντας χαρακτηριστικά: «Δεν ξέρουμε πόσες αυξήσεις θα γίνουν. Δεν μπορώ να αποκλείσω το οτιδήποτε, ακόμα και μια παύση τον Ιούλιο ή δύο επιπλέον αυξήσεις, καθώς αγώμεθα από τα οικονομικά στοιχεία».

«Έξι μήνες, ένας χρόνος; Το βέβαιο είναι ότι όταν ο πληθωρισμός φθάσει κοντά στο 2%» τότε τα επιτόκια θα ακολουθήσουν, σημείωσε ακόμη ο Γιάννης Στουρνάρας, υπογραμμίζοντας, πάντως, ότι «είμαστε κοντά στο τέλος της σύσφιξης.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο gala του Economist, σημείωσε ότι οι 8 διαδοχικές αυξήσεις της ΕΚΤ από τον Ιούλιο του 2022 έχουν πλέον αφήσει το αποτύπωμά τους στις ευρωπαϊκές οικονομίες, με Γερμανία και Ολλανδία να βρίσκονται αντιμέτωπες με την ύφεση στον τομέα της βιομηχανίας.

Σε γερές βάσεις το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα

Αναφερόμενος στην πρόσφατη τραπεζική κρίση που προκάλεσαν οι καταρρεύσεις περιφερειακών τραπεζών στις ΗΠΑ και οδήγησαν στην εξαγορά της Credit Suisse από τη UBS, ο Γιάννης Στουρνάρας ξεκαθάρισε ότι το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης είναι πολύ καλύτερα «θωρακισμένο» από το αμερικανικό.

«Στην περίπτωση των αμερικανικών τραπεζών, η αύξηση των επιτοκίων της νομισματικής πολιτικής αποκάλυψε σοβαρές αδυναμίες στο επιχειρηματικό τους μοντέλο και στη διαχείριση των κινδύνων, αλλά και σημαντικά κενά στην εφαρμογή του εποπτικού πλαισίου από τις αρχές. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι: α) δεν εφαρμόστηκαν βασικές τραπεζικές πρακτικές διαχείρισης επιτοκιακού κινδύνου και κινδύνου ρευστότητας, β) μεγάλο μέρος των καταθέσεων ήταν μη προστατευμένες ενώ υπήρχε και μεγάλη συγκέντρωση στις πηγές χρηματοδότησης, γ) η σημαντική θέση του Chief Risk Officer της SVB είχε μείνει κενή για σημαντική περίοδο, δ) οι αρμόδιες εποπτικές αρχές των ΗΠΑ είχαν “χαλαρώσει” ορισμένους εποπτικούς κανόνες για τις τράπεζες μικρού και μεσαίου μεγέθους» ανέφερε ο Γιάννης Στουρνάρας.

Παράλληλα, επεσήμανε ότι παρόλο που οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα έχουν αυξηθεί, φαίνεται ότι «δεν είναι πιθανή η επανάληψη μίας παγκόσμιας κρίσης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ανάλογη με αυτήν του 2007-2008».

«Η παρέμβαση των αρχών σε Ελβετία και ΗΠΑ ήταν άμεση και αποφασιστική προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ειδικά για την περίπτωση της Credit Suisse, που ήταν μία τράπεζα πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει (too big to fail). Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και η πλήρης εξασφάλιση των καταθετών στην Αμερική. Βέβαια, η απόφαση να απομειωθεί πλήρως η αξία των Additional Tier 1 (ΑΤ1) ομολόγων της CS απασχόλησε τον δημόσιο διάλογο την περίοδο που ακολούθησε» εξήγησε.

Ο διοικητής της ΤτΕ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο αυστηρό εποπτικό πλαίσιο που διέπει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, καθώς και στον χαμηλό δείκτη «κόκκινων δανείων» στα χαρτοφυλάκια των συστημικών τραπεζών, όπως επίσης και στην πολύ υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια.

«Στην Ευρώπη διαθέτουμε και εφαρμόζουμε ένα εποπτικό πλαίσιο, το οποίο ενσωμάτωσε όλα τα μαθήματα από την κρίση του 2007-08. Ως αποτέλεσμα, οι τράπεζες έχουν βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα του ενεργητικού τους, τα επίπεδα κεφαλαιακής τους επάρκειας και τα αποθέματα ρευστότητας, καθώς και τη διακυβέρνηση των κινδύνων και τα συστήματα εσωτερικού τους ελέγχου. Είναι λοιπόν σε σαφώς καλύτερη θέση να απορροφήσουν τους κλυδωνισμούς από μία αναταραχή όπως αυτή που βιώσαμε πρόσφατα. Ενδεικτικά και με στοιχεία Δεκεμβρίου 2022:

• Ο μέσος δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας στις τράπεζες της Ε.Ε. ανέρχεται σε 19,4%,
• ο μέσος δείκτης μη-εξυπηρετούμενων προς το σύνολο των δανείων ανέρχεται σε 1,8% και
• ο δείκτης κάλυψης ρευστότητας σε 165%» σημείωσε ακόμη.

Τα τρία διδάγματα από την πρόσφατη τραπεζική κρίση

Σύμφωνα με τον Γιάννη Στουρνάρα, η πρόσφατη κρίση έχει αρκετά διδάγματα τόσο για τις κεντρικές τράπεζες όσο και για τις εποπτικές αρχές. Πιο συγκεκριμένα:

1. «Κανείς δε γνωρίζει τη μορφή που θα έχει η επόμενη χρηματοπιστωτική κρίση και είναι γεγονός ότι οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα παγκοσμίως έχουν αυξηθεί. Ο συνδυασμός του υψηλού πληθωρισμού και της δυναμικής ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής μετά από μακρά περίοδο χαμηλών επιτοκίων εγκυμονεί κινδύνους τόσο εντός όσο και εκτός του χρηματοπιστωτικού τομέα.
2. Παρά τις βελτιώσεις στο θεσμικό πλαίσιο και τις εποπτικές πρακτικές, παραμένει ο κίνδυνος μία τράπεζα να καταρρεύσει, οπότε χρειάζεται επαγρύπνηση από τις εποπτικές αρχές και -όπου χρειάζεται- στοχευμένες βελτιώσεις στο εποπτικό πλαίσιο. Για παράδειγμα, θα μπορούσε πιθανότατα η κατάρρευση της SVB να είχε αποφευχθεί εάν οι εποπτικές αρχές εντόπιζαν εγκαίρως τις αδυναμίες στο επιχειρηματικό μοντέλο της τράπεζας και εφόσον δεν υπήρχε η “χαλάρωση” της εποπτείας από τις αμερικανικές αρχές για τις τράπεζες μικρότερου μεγέθους. Δύο πρόσθετες επισημάνσεις ως προς αυτό: α) Τα εποπτικά πρότυπα εφαρμόζονται και βελτιώνονται συνεχώς. Η παρακολούθηση όμως της συνεπούς εφαρμογής τους από τις εποπτικές αρχές είναι αυτή που ελαχιστοποιεί την πιθανότητα κατάρρευσης μιας τράπεζας. β) Αδυναμίες σε τράπεζες μικρότερου μεγέθους, μπορούν να δημιουργήσουν συστημικά προβλήματα, αν αυτές δεν αντιμετωπιστούν άμεσα.
3. Στην εποχή μας, όπου μεγάλο μέρος του πληθυσμού καταφεύγει άκριτα για την ενημέρωσή του στα social media είναι αρκετές φορές δύσκολο για τους αποταμιευτές (αλλά καμιά φορά και για τους επενδυτές) να ξεχωρίσουν τη σωστή πληροφορία από την παραπληροφόρηση. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τις δυνατότητες της ηλεκτρονικής τραπεζικής και της τεχνολογίας, μπορεί να δημιουργήσει πιο εύκολα καταστάσεις πανικού και αφήνει λιγότερο χρόνο αντίδρασης στις αρχές. Ενδεικτικά, στην περίπτωση της SVB, το ένα τρίτο των καταθέσεων εξανεμίστηκε σε μόλις μία ημέρα με online αναλήψεις. Όπως γράφτηκε και σε άρθρο των FT , η κατάρρευση της SVB έχει χαρακτηριστεί ως η πρώτη “Twitter-fueled bank run”» ανέλυσε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.

Απαραίτητο το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφάλισης Καταθέσεων

Παράλληλα, με αφορμή τη διαγραφή των ομολόγων AT1 της Credit Suisse στο πλαίσιο της συμφωνίας για τη «διάσωση» της ελβετικής τράπεζας από τη UBS, ο Γιάννης Στουρνάρας επανέλαβε τη σημασία της δημιουργίας ενός κεντρικού μηχανισμού που θα διασφαλίζει τις καταθέσεις.

Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS) θα ενώσει το υφιστάμενο παζλ των διαφορετικών εθνικών συστημάτων στα κράτη – μέλη, φέρνοντας ένα βήμα πιο κοντά την τραπεζική ένωση σε επίπεδο ΕΕ.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!