THEPOWERGAME
Για το ενδεχόμενο ενός ακριβού ενεργειακού χειμώνα προετοιμάζονται στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, καθώς οι τιμές του πετρελαίου Μπρεντ έφτασαν εντός της εβδομάδας το υψηλό δεκαμήνου των 90 δολαρίων το βαρέλι. Οι τιμές της βενζίνης στις ΗΠΑ βρίσκονται στα υψηλότερα εποχικά επίπεδα δεκαετίας, με την απλή στα 3,81 δολάρια το γαλόνι -την δεύτερη υψηλότερη τιμή από το 1994. Ο βασικότερος παράγοντας γι’ αυτό ήταν οι εξαγγελίες Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας για παράταση των μονομερών περικοπών τους στη πετρελαϊκή παραγωγή κατά ένα ακόμη τρίμηνο, και συγκεκριμένα με το Ριάντ να να διατηρεί τη μείωση στην παραγωγή του ενός εκατ. βαρελιών την ημέρα ως τον Δεκέμβριο, περιορίζοντας την ημερήσια παραγωγή στα 9 εκατ. βαρέλια την ημέρα -σε ένα χαμηλό πολλών ετών δηλαδή- για το επόμενο εξάμηνο.
Όμως και η δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγέας παγκοσμίως, η Ρωσία, παρέτεινε επίσης τις μονομερείς περικοπές της κατά 300.000 βαρέλια ημερησίως μέχρι το τέλος του 2023 «για να διατηρήσει τη σταθερότητα και την ισορροπία» στις αγορές πετρελαίου, όπως δήλωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Αλεξάντερ Νόβακ. Όμως τα τεκταινόμενα στη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή δεν είναι οι μόνοι καθοριστικοί παράγοντες.
Το ιδιαίτερο πρόβλημα της Αμερικής
Ειδικά στις ΗΠΑ, το σοκ των λογαριασμών θέρμανσης τον επερχόμενο χειμώνα αναμένεται να είναι μεγαλύτερο -ειδικά αν ο χειμώνας αυτός αποδειχθεί βαρύς-εξαιτίας των εξαιρετικά χαμηλών αποθεμάτων διυλισμένων προϊόντων πετρελαίου, μετά τις περικοπές της ομάδας ΟΠΕΚ+ στην παραγωγή αργού, αλλά και την αύξηση της ζήτησης από την Ευρώπη εξαιτίας το πολέμου στην Ουκρανία.
Έτσι τα αποθέματα στα τέλη Αυγούστου, μεταξύ άλλων σε βενζίνη και πετρέλαιο θέρμανσης, ήταν μειωμένα κατά 15% σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας για αυτή την εποχή του χρόνου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Διοίκησης Πληροφοριών Ενέργειας.
Ο παράγοντας των διυλιστηρίων
Ένα άλλο ζήτημα που πρέπει να ληφθεί υπ’όψιν στον καθορισμό του κόστους είναι η κερδοφορία των διυλιστηρίων, η οποία μπορεί πάντως να περιοριστεί με διαφαινόμενη αύξηση των τιμών του Μπρεντ.
Στην Ευρώπη, ενώ η τιμή του αργού αυξήθηκε κατά 14% το τελευταίο διάστημα, οι τιμές χονδρικής του ντίζελ σημείωσαν αύξηση πάνω από 25%, με τις τιμές της βενζίνης πλησιάζουν σε μεγάλο βαθμό και να ξεπερνούν ακόμη και το ντίζελ στις αγορές χονδρικής. Είναι ενδεικτικό πως μέσα στον Αύγουστο, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) διαπίστωσε, στην πιο πρόσφατη έκθεσή του για την αγορά πετρελαίου, πως τα διυλιστήρια απολάμβαναν κέρδη που πλησίαζαν επίπεδα ρεκόρ.
Κι αυτό λόγω των χαμηλών αποθεμάτων, συνδυαστικά με την υψηλή ζήτηση από αεροπορικές εταιρείες και οχήματα, στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Παράλληλα θεωρείται πιθανό να κρατούν αποθέματα, για να αντισταθμίσουν τα υψηλά επιτόκια, που δυσχεραίνουν την εξεύρεση αποθεμάτων.
Σε βάθος χρόνου πάντως, το πρόβλημα των διυλιστηρίων φαίνεται να έχει να κάνει με τη δυναμικότητα και τη διαθεσιμότητα κατάλληλων πρώτων υλών. Τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια «γέρασαν» και έγιναν λιγότερο ανταγωνιστικά από τα πιο μοντέρνα ασιατικά. Με την έλευση της πανδημίας, αυτό είχε σαν συνέπεια πολλά να κατεβάσουν ρολά μία και καλή. Περί το 5% του δυναμικού των ευρωπαϊκών διυλιστηρίων εκτιμάται πως χάθηκε εκείνο το διάστημα, πιέζοντας την υπάρχουσα αγορά όταν η ζήτηση επανήλθε στα κανονικά επίπεδα.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησε επιπλέον θέμα στις προμήθειες, με τις κυρώσεις προς τα ρωσικά προϊόντα, με το μεγαλύτερο πρόβλημα να αντιμετωπίζουν κυρίως τα διυλιστήρια εκείνα που στο παρελθόν προμηθεύονταν αργό και πρώτες ύλες από τον αγωγό Druzhba. «Η στροφή σε εναλλακτικής προέλευσης, κατώτερης ποιότητας ακατέργαστο πετρέλαιο οδήγησε τα διυλιστήρια στα όρια των δυνατοτήτων επεξεργασίας» σημείωσε ο ΙΕΑ. Προειδοποιώντας πως τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια αναμένεται να τρέξουν με περίπου 5% χαμηλότερους ρυθμούς στο γ’ τρίμηνο, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Η δυναμικότητα διύλισης έχει περιοριστεί επιπλέον λόγω των ακραίων θερμοκρασιών στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Κίνα, κάτι που δημιουργεί σοβαρά τεχνικά προβλήματα στην ψύξη του νερού και του αέρα. Παρότι η πετρελαϊκή αγορά πέτυχε να αναπληρώσει τις χαμένες προμήθειες, στρεφόμενη στην Ινδία και τη Μέση Ανατολή, η μεταφορά έγινε πιο ακριβή και οι χρόνοι παράδοσης μεγαλύτεροι.
Ευρώπη και ΗΠΑ έχουν επίσης πληγεί από απρογραμμάτιστες διακοπές λειτουργίας διυλιστηρίων, όπως εκείνες του διυλιστηρίου Baton Rouge της Exxon, McKee της Valero στο Τέξας, Pernis της Shell στο Ρότερνταμ, το διυλιστήριο της BP στην Ιντιάνα και το διυλιστήριο Port Arthur της TotalEnergies στο Τέξας.
Τέλος, τόσο η Ευρώπη, όσο και οι ΗΠΑ, δεν δείχνουν διάθεση να επενδύσουν σε νέα διυλιστήρια, καθώς μεγαλώνει η αγορά ηλεκτρικών οχημάτων που αναμένεται σε βάθος χρόνου να περικόψει την πετρελαϊκή ζήτηση.
Πάντως ανακούφιση αναμένεται να φέρει η εκκίνηση του νέου μέγα-διυλιστηρίου των 600.000 βαρελιών την ημέρα στη Βιγηρία από τον Αλίκο Ντανγκότε, τον πλουσιότερο άνθρωπο της Αφρικής, ενώ Σ. Αραβία, Κουβέιτ και Ομάων αναμένεται να αυξήσουν την επεξεργασία πετρελαϊκών προϊόντων σε περίπου 1,9 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
