Κρουαζιέρα: Μεγάλες οι προκλήσεις για τα ελληνικά λιμάνια

Η άνοδος της κρουαζιέρας και στην Ελλάδα θα απαιτήσει και την επιτάχυνση των έργων υποδομής στα λιμάνια υποδοχής, όπως επίσης και την απαιτούμενη πλέον διαχείριση των δρομολογίων, ώστε να αποφεύγεται ο υπερτουρισμός και οι αρνητικές συνέπειές του στους μόνιμους κατοίκους, των περιοχών υποδοχής μεγάλου αριθμού τουριστών. Σε αντίθετη περίπτωση, οι πρόσφατες διαδηλώσεις στην Βαρκελώνη θα είναι μόνο η αρχή, καθώς ήδη και σε άλλα λιμάνια της Μεσογείου, έχει αρχίσει να δημιουργείται ένα κίνημα κατά της επιβάρυνσης από τον υπερβολικό τουρισμό, όχι μόνο εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των επισκεπτών, αλλά και της ρύπανσης από τα πλοία, που αποτελεί πλέον αντικείμενο έντονου προβληματισμού.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Πειραιάς καταλαμβάνει την τέταρτη υψηλότερη θέση σε ό,τι αφορά τη ρύπανση του αέρα από τα κρουαζιερόπλοια, πίσω μόνο από τα λιμάνι της Βαρκελώνης, της Σιβιταβέκια (Ιταλία) και της Πάλμα (Ισπανία). Η σχετική έρευνα έγινε από τη μη κυβερνητική οργάνωση Transport & Environment (T&E), που εδρεύει στις Βρυξέλλες.

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των τριών κορυφαίων προορισμών τουρισμού κρουαζιέρας στη Μεσόγειο (μαζί με την Ιταλία και την Ισπανία) σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA), ενώ πέρυσι τα ελληνικά λιμάνια υποδέχθηκαν 7 εκατομμύρια επιβάτες και 5.230 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων. Το 2023 ο κλάδος της κρουαζιέρας από το λιμάνι του Πειραιά σημείωσε σημαντική άνοδο τόσο σε επίπεδο προσεγγίσεων όσο και επιβατικής κίνησης. Η συνολική διακίνηση επιβατών το 2023 ανήλθε σε 1.484.788 έναντι 880.416 το 2022 καταγράφοντας αύξηση 68,6%. Αυξημένοι κατά 12,3% ήταν και οι κατάπλοι κρουαζιερόπλοιων με 760 κατάπλους έναντι 677 το προηγούμενο έτος. Οι αφίξεις επιβατών από-επιβίβασης (Homeporting) κατέγραψαν αύξηση κατά 110,4% σε σχέση με το 2022 (από 378.899 σε 797.234. Σημειώνεται ότι μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2024 από τους σταθμούς κρουαζιέρας του λιμανιού του Πειραιά διακινήθηκαν συνολικά 54.989 επιβάτες έναντι 36.589 το ίδιο τρίμηνο του 2023, αύξηση 50,3%.

Στο πλαίσιο αυτό και με δεδομένο ότι ο Πειραιάς αποτελεί επίσης λιμάνι που υποδέχεται καθημερινά μεγάλο αριθμό πλοίων, τόσο της ακτοπλοΐας, όσο και της εμπορικής ναυτιλίας, η λύση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τον ελλιμενισμό των πλοίων (cold ironing), προβάλλει ως μονόδρομος. Αντί δηλαδή να χρειάζεται να μένουν αναμμένες οι μηχανές των πλοίων κατά την παραμονή τους στο λιμάνι, θα μπορούν να συνδέονται στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας του λιμανιού, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη μείωση των ρύπων. Παράλληλα, τέτοιες υποδομές θα λειτουργήσουν και ως ένα πολύ σοβαρό οικονομικό κίνητρο για τις εταιρείες, ώστε να προτιμούν τον Πειραιά, αντί για άλλα λιμάνια στην γύρω περιοχή (π.χ. Ιταλία), ακριβώς λόγω της εξασφάλισης της μείωσης των εκπεμπόμενων ρύπων, που πλέον κοστίζουν χρήματα στις ναυτιλιακές εταιρείες, λόγω των νέων κανονισμών της Ε.Ε.

Υπενθυμίζεται ότι με βάση την δέσμη κανόνων FuelEU Maritime, έως το 2030, όλα τα επιβατηγά πλοία, αλλά και τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων θα πρέπει να συνδέονται σε εγκαταστάσεις παροχής ενέργειας, ή/και φόρτισης, κατά την διάρκεια της παραμονής τους στα κυριότερα λιμάνια του δικτύου Trans-European Network της Ε.Ε. Αυτό μεταφέρει την ευθύνη στις κατά τόπους λιμενικές αρχές, προκειμένου να αναπτύξουν τις απαιτούμενες υποδομές, ώστε να καλύψουν τουλάχιστον το 90% της ζήτησης από τα πλοία (με βάση τα όσα αναφέρονται στην σχετική νομοθεσία). Μεταξύ των λιμανιών της Ελλάδας, που θα πρέπει να αναβαθμιστούν είναι ο Πειραιάς, η Θεσσαλονίκη, το Λαύριο, το Ηράκλειο της Κρήτης, ο Βόλος και η Αλεξανδρούπουλη. Ειδικά για το λιμάνι του Πειραιά, ο σχετικός σχεδιασμός έχει ξεκινήσει, προβλέποντας την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω καλωδίου από τον Ασπρόπυργο. Το σχετικό κόστος υπολογίζεται σε 70 εκατ. ευρώ.

Πριν από μερικές ημέρες, ανακοινώθηκε και η εξασφάλιση μέσω του ταμείο CEF και με την συνδρομή του ΤΑΙΠΕΔ, χρηματοδότησης 10 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη υποδομών cold ironing στα λιμάνια του Λαυρίου (9 θέσεις ηλεκτροδότησης), της Ραφήνας (τέσσερις θέσεις), της Κέρκυρας (11 θέσεις) και της Καβάλας (9 θέσεις).

Ένα έτερο ζήτημα αφορά την ορθή διαχείριση του αριθμού των προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων, ιδίως στα ελληνικά νησιά, όπου οι υποδομές είναι περιορισμένες, όπως επίσης και ο απαιτούμενος χώρος για την φιλοξενία τους. Το πιο χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Σαντορίνης, όπου έχει θεσπιστεί, σε συνεργασία με την CLIA, ανώτατο ημερήσιο όριο 8.000 επισκεπτών κρουαζιέρας, μέσω της εφαρμογής ενός συστήματος κρατήσεων θέσεων ελλιμενισμού, κάτι που ισχύει και για την Μύκονο. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για αποτελεσματική διαχείριση και διάχυση των αφίξεων και αναχωρήσεων κρουαζιερόπλοιων σε ημερήσια και εβδομαδιαία βάση, αναφέρουν στελέχη της CLIA.

Διαβάστε επίσης

Disney: Η Marvel “αντεπιτίθεται” και φέρνει πάλι εκατομμύρια

Τα εταιρικά κέρδη πληγώνονται από την καταναλωτική αδυναμία

ΤΙΤΑΝ: 400 χιλιάδες τόνοι δευτερογενούς καυσίμου εντός 10ετίας