Νικητής των προεδρικών εκλογών στον Παναμά αναδείχθηκε ο συντηρητικός υποψήφιος Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, το φαβορί των δημοσκοπήσεων (αντικατέστησε στο ψηφοδέλτιο της αντιπολιτευόμενης παράταξής του τον πρώην πρόεδρο Ρικάρδο Μαρτινέλι (2009-2014), αφού ο τελευταίος καταδικάστηκε αμετάκλητα για διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος κι έχει καταφύγει στην πρεσβεία της Νικαράγουας).
Με πάνω από 34% των ψήφων, ο δικηγόρος, 64 ετών, επικράτησε με διαφορά εννέα μονάδων του κυριότερου αντιπάλου του, του κεντροδεξιού δικηγόρου Ρικάρδο Λομπάνα, ο οποίος έσπευσε να παραδεχθεί την ήττα του.
«Έχω την ευχαρίστηση, εξ ονόματος της εκλογοδικείου, να σας πληροφορήσω ότι (…) κερδίσατε την προεδρία της Δημοκρατίας» του Παναμά, είπε ο πρόεδρος του σώματος, ο Αλφρέδο Χούνκα, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξης που αναμεταδόθηκε απευθείας τηλεοπτικά.
Νωρίτερα, ο κ. Λομπάνα τόνισε στους υποστηρικτές του πως αναγνωρίζει τη νίκη του «εκλεγμένου προέδρου» Μουλίνο, προσθέτοντας «του εύχομαι ό,τι καλύτερο».
Ο κ. Μουλίνο είπε χθες πως αποδέχεται το αποτέλεσμα «με υπευθυνότητα και ταπεινότητα».
«Δεν είμαι μαριονέτα κανενός», διαβεβαίωνε στην τελευταία προεκλογική ομιλία του.
Αφού αποκλείστηκε από τις εκλογές, ο κ. Μαρτινέλι, που μαζί με τον σκύλο του, τον Μπρούνο, κατέφυγε στην πρεσβεία της Νικαράγουας στην παναμαϊκή πρωτεύουσα, υπέδειξε τον Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, ως τότε υποψήφιο αντιπρόεδρό του, ως δελφίνο του.
Περίπου τρία εκατομμύρια ψηφοφόροι κλήθηκαν χθες να εκλέξουν νέο πρόεδρο, να ανανεώσουν τη σύνθεση του κοινοβουλίου και να αναδείξουν τοπικούς αιρετούς. Οι προεδρικές εκλογές στον Παναμά διεξάγονται σ’ έναν γύρο και για νικήσει κάποιος υποψήφιος αρκεί απλή πλειοψηφία. Η συμμετοχή ήταν υψηλή, πάνω από 77%.
Η σκιά του πρώην προέδρου Μαρτινέλι, φαβορί των εκλογών ώσπου η καταδίκη του από τη δικαιοσύνη να εκτίσει 11 χρόνια κάθειρξη για ξέπλυμα χρήματος οριστικοποιήθηκε, πλανάτο πάνω από αυτές τις εκλογές.
Η ψηφοφορία έγινε καθώς ο Παναμάς μαστίζεται από ενδημική διαφθορά, αντιμετωπίζει μακρά και ακραία ξηρασία, που μείωσε την κίνηση στην παγκοσμίως γνωστή Διώρυγά του, τον κινητήρα της οικονομίας του, και δοκιμάζεται επίσης από τη μεταναστευτική κρίση, καθώς το 2023 μισό εκατομμύριο μετανάστες, καθ’ οδόν προς τις ΗΠΑ, διέσχισαν την επίφοβη ζούγκλα του Νταριέν, στα σύνορα με την Κολομβία.
«Αδελφέ μου!»
Ο μεγιστάνας Μαρτινέλι, 72 ετών, αντιμετωπίζει επίσης ποινικές διώξεις για υπόθεση τηλεφωνικών υποκλοπών και για το μέγα σκάνδαλο της βραζιλιάνικης κατασκευαστικής εταιρείας που ήταν μέχρι πρότινος γνωστή με την διακριτική επωνυμία Οντεμπρέχτ.
Ο κ. Μουλίνο διετέλεσε υπουργός Ασφάλειας, υπουργός Εξωτερικών και υπουργός Δικαιοσύνης κυβερνήσεων του κ. Μαρτινέλι. Μεταξύ του 2015 και του 2016, προφυλακίστηκε στο πλαίσιο έρευνας που διενεργείτο για διαφθορά, αλλά αφέθηκε ελεύθερος εξαιτίας διαδικαστικών σφαλμάτων.
Αφού ψήφισε, ο κ. Μουλίνο μετέβη στην πρεσβεία της Νικαράγουας, όπου είδε τον κ. Μαρτινέλι. Οι δύο άνδρες αντάλλαξαν θερμά λόγια, φράσεις όπως «αδελφέ μου!» και «θα νικήσουμε!», σύμφωνα με βίντεο που δημοσιοποιήθηκε από την ομάδα που διεξήγαγε την εκστρατεία της παράταξης Realizando Metas (RM), που έχει ιδρύσει ο πρώην πρόεδρος.
Ο διάσημος τραγουδιστής της παναμαϊκής σάλσα Ρουβέν Μπλάντες, ο οποίος παρενέβη ενεργά στην εκστρατεία, παρότρυνε —μάταια— τους συμπατριώτες του να μην αναδείξουν πρόεδρο τον κ. Μουλίνο: «το να επιλέγεις ως πρόεδρο τον άμεσο αντιπρόσωπο φυγά, καταδικασμένου για διαφθορά, σημαίνει πως τάσσεσαι υπέρ της απάτης ως τρόπου ζωής κι εναγκαλίζεσαι δημόσια τη διαφθορά», έκρινε.
«Ο Παναμάς πρέπει να αλλάξει, έχουμε πάρα πολλή διαφθορά. Έχουμε κουραστεί», έλεγε χθες η Τζένιφερ Ναβάρο, δασκάλα, 50 ετών, σε εκλογικό τμήμα της πρωτεύουσας.
«Η οικονομική κατάσταση είναι περίπλοκη», σημείωσε εξάλλου ο οικονομολόγος Φελίπε Τσάπμαν. Ο απολογισμός του απερχόμενου σοσιαλδημοκράτη προέδρου Λαουρεντίνο Κορτίσο σημαδεύτηκε από υψηλό έλλειμμα (7,2%) και περαιτέρω διόγκωση του δημοσίου χρέους, που ανέρχεται σε 50 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο επόμενος πρόεδρος κι η κυβέρνησή του θα κληθούν να αντιμετωπίσουν την εντεινόμενη οικονομική δυσπραγία, με τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) να κάνουν λόγο για κατακρήμνιση του ρυθμού ανάπτυξης από το 7,3% το 2023 στο 2,5% το 2024.
Χιλιάδες θέσεις εργασίας καταστράφηκαν όταν έκλεισε το μεγαλύτερο υπαίθριο μεταλλείο χαλκού της κεντρικής Αμερικής, με φόντο διαδηλώσεις υπερασπιστών του περιβάλλοντος και πολεμική για τη σύμβαση εκχώρησης των δικαιωμάτων εκμετάλλευσής του.
Ενώ η Διώρυγα του Παναμά, από όπου διέρχεται περί το 6% των εμπορευμάτων που μεταφέρονται διά θαλάσσης παγκοσμίως, αναγκάστηκε να προχωρήσει στην επιβολή περιορισμών στην κίνηση εξαιτίας της μακράς ξηρασίας η οποία στέρεψε λίμνες γλυκού νερού που τροφοδοτούν τις θυρίδες της, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ίδια τη βιωσιμότητά της.
Παρότι το ΑΕΠ της χώρας κατά κεφαλήν συγκαταλέγεται στα υψηλότερα στη Λατινική Αμερική, ο Παναμάς «παραμένει από τις πιο άνισες χώρες στον κόσμο», διαπίστωνε πρόσφατη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας.
