Γεμάτη παράδοξα η πρόκληση της πράσινης μετάβασης

Η πρόκληση της πράσινης μετάβασης είναι γεμάτη παράδοξα. Αντί ο άνθρωπος να κινείται στη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων και της φθοράς του περιβάλλοντος, επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει την οικονομική δραστηριότητα χωρίς να αναπροσαρμόσει τον τρόπο ζωής του. Τα offsets ή αντισταθμίσεις στις εκπομπές άνθρακα, τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα και τα βιοκλιματικά κτίρια αποτελούν μέρος της πράσινης μετάβασης, αλλά η μαζική καθιέρωση τους καταδεικνύουν μια υπερδραστηριότητα με περιβαλλοντική φθορά και πάνω απ’ όλα την άρνηση του μεγέθους των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης.

Σε περσινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε στο BBC ο Μπιλ Γκέιτς, ιδρυτής της Microsoft με πλούσιο έργο υπέρ του περιβάλλοντος, υπεραμύνθηκε της εκτεταμένης χρήσης που κάνει του ιδιωτικού του τζετ. Τόνισε πως αντισταθμίζει το αποτύπωμα άνθρακα που προκαλείται από το τζετ του με επενδύσεις της τάξεως των δισεκατομμυρίων σε καινοτομίες για την προστασία του περιβάλλοντος. Πρόσθεσε πως χρηματοδοτεί την Climeworks που εξειδικεύεται στη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα (C02) από την ατμόσφαιρα και την αποθήκευσή του σε ειδικές εγκαταστάσεις.

Την ώρα που οι τιμές των βιομηχανικών μετάλλων που είναι απαραίτητα στην πράσινη μετάβαση, με πρωταγωνιστή τον χαλκό, οδηγούνται στα ύψη, η επιστημονική κοινότητα εξετάζει το μέγεθος των επιπτώσεων της πράσινης μετάβασης αλλά και της τεχνολογικής προόδου στο περιβάλλον. Όπως γράφει η Ρέιτσελ Ντόναλντ σε εκτενή μελέτη με τίτλο «Η Πραγματικότητα της Πράσινης Μετάβασης», έχουν καταγραφεί 4.000 περιβαλλοντικές συγκρούσεις στον κόσμο και η πιο καταστροφική είναι η εξόρυξη. Προσθέτει δε πως δεν υπάρχει τρόπος για την αποϋλοποίηση των οικονομιών, δηλαδή την απαλλαγή τους από την ύλη. «Ακόμη και η ψηφιοποίηση προϋποθέτει μεγάλη κατανάλωση ενέργειας και πρώτων υλών».

Σύμφωνα με την Wall Street Journal, κάθε τσιπ που ενσωματώνεται σε εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) καταναλώνει τόση ενέργεια, ετησίως, όσο τρία ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα. Αν και τα βιοκλιματικά κτίρια αναμένεται να συμβάλουν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας για θέρμανση και ηλεκτροδότηση, οι ειδικοί τονίζουν πως ελάχιστα έχουν αρνητικό ή ακόμη και ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα μέχρι σήμερα. Απεναντίας. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα του ΟΗΕ για το Περιβάλλον, ο κατασκευαστικός κλάδος συμβάλει κατά 37% στις παγκόσμιες εκπομπές ρύπων, με την ανέγερση κατοικιών να «ευθύνεται» για το 20%.

«Λύσεις που αξιοποιούνται από άλλες βιομηχανίες, όπως είναι τα offsets με την αναδάσωση ή την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα έχουν βραδεία επίδραση και δεν αρκούν για να αντισταθμίσουν την αρνητική επίδραση που έχει η κατασκευή ενός σπιτιού στο περιβάλλον» σχολιάζει ο Τζος Γκόρντον, συνιδρυτής της The Arbour’s. Πρόκειται για μια εταιρεία στη Βρετανία που επιδιώκει να κατασκευάζει οικίες με ανακυκλωμένα υλικά, περιλαμβάνοντας στην «περιβαλλοντική εξίσωση» ακόμη και τον τρόπο μεταφοράς τους. Μιλώντας στους Financial Times, ο Γκόρντον τονίζει πως η ουδετερότητα στον άνθρακα -δηλαδή η μείωση των εκπομπών ρύπων κοντά στο μηδέν- απέχει γενικά εάν ληφθεί υπόψη η αύξηση του πληθυσμού, παγκοσμίως. Με τους σημερινούς ρυθμούς, η υπόσχεση της Συμφωνίας του Παρισιού για τη συγκράτηση της ανόδου της θερμοκρασίας έως τους 2 βαθμούς Κελσίου παραμένει μακρινή.

Πέραν τούτου, η πράσινη μετάβαση είναι μια δαπανηρή λύση. Από 46 χιλιάδες και πλέον κτίρια στο Μανχάταν, μόνον 24 έχουν «πράσινο πιστοποιητικό». Σε ένα από αυτά, γνωστό με την ονομασία The Emerson, με έτος κατασκευής το 2020, η τιμή πώλησης των οκτώ διαμερισμάτων που διαθέτει κυμαίνεται, κατά μέσον όρο, στα 6,3 εκατ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της Streeteasy.com. Δίχως αμφιβολία, η πράσινη μετάβαση είναι απαραίτητη αλλά μήπως ο υπερβάλλον ζήλος επιτυγχάνει το αντίθετο αποτέλεσμα; Μήπως, τελικά, η πράσινη μετάβαση προϋποθέτει πιο ουσιαστικές αλλαγές όπως η επένδυση σε μέσα μαζικής μεταφοράς με χαμηλές εκπομπές ρύπων ή αύξηση του πράσινου στα αστικά κέντρα μαζί με τη συντήρηση των υπαρχόντων κτιρίων;

Διαβάστε επίσης:

Τράπεζες: Πακέτα με “φθηνά” στεγαστικά για νέους

Sporos: Μπαίνει στις παιδικές τροφές, στο ίδιο ράφι με τις πολυεθνικές

Γιατί η ελληνική αγορά ηλεκτρισμού είναι σήμερα η ακριβότερη στην Ευρώπη