Την αλλαγή του άρθρου 16 του Συντάγματος έθεσε ως στόχο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια των προγραμματικών του δηλώσεων, ανοίγοντας τον δρόμο και για τα μη κρατικά πανεπιστήμια.
«Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εφαρμόζουμε τη μεγάλη μεταρρύθμιση που ψηφίστηκε. Τα δημόσια πανεπιστήμια αλλάζουν, ανοίγονται στον κόσμο. Οι διακρατικές συμφωνίες προσφέρουν σήμερα τη δυνατότητα με την ευθύνη εθνικής αρχής ανώτατης εκπαίδευσης να υπάρξει αναγνώριση ξένων πανεπιστημίων. Θα προετοίμαζε το δρόμο για την μεγάλη αλλαγή του άρθρου 16 και σε αυτό το δρόμο θα κινηθούμε άμεσα. Και εύχομαι ειλικρινά κ. Ανδρουλάκη να μην ξανακάνετε το ίδιο λάθος και να σταματήσει αυτή η ελληνική ιδιαιτερότητα του κρατικού μονοπωλίου στην ανώτατη εκπαίδευση», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της Βουλής.
Όπως σημείωσε, με τις διακρατικές συμφωνίες, θα φανεί και ποια πανεπιστήμια θα θελήσουν να επενδύσουν στη χώρα μας στην επόμενη φάση, μετά την αναθεώρηση του Άρθρου 16.
Έτσι, η κυβέρνηση αναμένεται να προχωρήσει σε διακρατικές συμφωνίες με χώρες, που τα πανεπιστήμια τους ενδιαφέρονται να επιχειρήσουν να ιδρύσουν δομές στην Ελλάδα. Την ίδια ώρα, όπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης αναμένεται να θεσπίσει κριτήρια για τους όρους που θα πρέπει να πληροί το υπό ίδρυση πανεπιστήμιο και τα οποία αναμένεται να σχετίζονται τόσο με το προσωπικό που θα εργάζεται σ’ αυτά, όσο και με τις υποδομές που αυτά θα έχουν.
Τι προβλέπει το άρθρο 16 του Συντάγματος
Άρθρο 16: Παιδεία, τέχνη, επιστήμη
- 1. H τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Kράτους. H ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα.
- 2. H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.
- 3. Tα έτη υποχρεωτικής φοίτησης δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα.
- 4. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Tο Kράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους.
- 5. H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους. Συγχώνευση ή κατάτμηση ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορεί να γίνει και κατά παρέκκλιση από κάθε αντίθετη διάταξη, όπως νόμος ορίζει.
Eιδικός νόμος ορίζει όσα αφορούν τους φοιτητικούς συλλόγους και τη συμμετοχή των σπουδαστών σ’ αυτούς. - 6. Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Tο υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει. Tα σχετικά με την κατάσταση όλων αυτών των προσώπων καθορίζονται από τους οργανισμούς των οικείων ιδρυμάτων.
Oι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν μπορούν να παυθούν προτού λήξει σύμφωνα με το νόμο ο χρόνος υπηρεσίας τους παρά μόνο με τις ουσιαστικές προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 88 παράγραφος 4 και ύστερα από απόφαση συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς, όπως νόμος ορίζει.
Nόμος ορίζει το όριο της ηλικίας των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων εωσότου εκδοθεί ο νόμος αυτός οι καθηγητές που υπηρετούν αποχωρούν αυτοδικαίως μόλις λήξει το ακαδημαϊκό έτος μέσα στο οποίο συμπληρώνουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους. - 7. H επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το Kράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια, όπως προβλέπεται ειδικότερα από το νόμο, που ορίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τις σχολές αυτές.
- 8. Nόμος ορίζει τις προϋποθέσεις και τους όρους χορήγησης άδειας για την ίδρυση και λειτουργία εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν στο Kράτος, τα σχετικά με την εποπτεία που ασκείται πάνω σ’ αυτά, καθώς και την υπηρεσιακή κατάσταση του διδακτικού προσωπικού τους.
H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. - 9. O αθλητισμός τελεί υπό την προστασία και την ανώτατη εποπτεία του Kράτους.
Tο Kράτος επιχορηγεί και ελέγχει τις ενώσεις των αθλητικών σωματείων κάθε είδους, όπως νόμος ορίζει. Nόμος ορίζει επίσης τη διάθεση των ενισχύσεων που παρέχονται κάθε φορά στις επιχορηγούμενες ενώσεις σύμφωνα με τον προορισμό τους.
