Χωρίς καμία αμφιβολία ένα μείζον εμπόδιο της καθημερινής ζωής των πολιτών, των επενδυτικών πρωτοβουλιών στην ελληνική οικονομία είναι ακόμη η γραφειοκρατία. Υπολογίζεται ότι το κόστος της γραφειοκρατίας έχει ένα ιδιαιτέρως σημαντικό αρνητικό οικονομικό αποτύπωμα που δυσχεραίνει την σημερινή θέση των ελλήνων πολιτών και της ελληνικής οικονομίας.
Πρώτον, η γραφειοκρατία αποτελεί ένα πρακτικό εμπόδιο για καθημερινές διαδικασίες μεταξύ κράτους και πολιτών. Η ψηφιοποίηση πολλών διαδικασιών του δημοσίου μέσω κυρίως της μεταρρύθμισης του gov.gr είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα και τα ΚΕΠ σίγουρα αποτελούν μια διαχρονική θετική όαση αλλά αποδεικνύεται ότι η «χαρτούρα» και οι υπογραφές ακόμη αντέχουν.
Δεύτερον, η γραφειοκρατία αποτελεί ένα επιβαρυντικό παράγοντα του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Ενώ αναρίθμητες είναι οι περιπτώσεις λοιπών διοικητικών, εργασιακών, φορολογικών η ασφαλιστικών θεμάτων που απαιτούν υπερβολικές υπογραφές, βεβαιώσεις, έγγραφα ή υπεύθυνες δηλώσεις. Για τις μεγάλες επενδύσεις επίσης, υπάρχουν καθυστερήσεις, αφού η ίδρυση, οι άδειες και εγκρίσεις είναι ακόμη σχετικά χρονοβόρες διαδικασίες. Για το ελληνικό κοινό έχει γίνει πλέον πλήρως αντιληπτή αυτή η κατάσταση και το άμεσο ή έμμεσο κόστος και οι καθυστερήσεις της γραφειοκρατίας προβλέπονται επαρκώς στα επενδυτικά σχέδια αλλά οι ξένοι επενδυτές το αντιμετωπίζουν ως ρίσκο και αβεβαιότητα. Για παράδειγμα, οι άδειες δόμησης, ενώ εκδίδονται ηλεκτρονικά, απαιτούν ακόμη πολλά έγγραφα, μελέτες κλπ, ενώ πολλές άδειες λειτουργίας ακόμη απαιτούν πολλά δικαιολογητικά.
Η κατάσταση έχει σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Για παράδειγμα, πρέπει άμεσα η επέκταση του ψηφιακού κράτους και υπηρεσιών του να συνοδευτεί με ουσιαστική απλοποίηση των διαδικασιών και απαιτούμενων δικαιολογητικών για διάφορες πράξεις και άδειες. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα ισχυρό fast track όχι μόνο μεγάλων αλλά και μικρών καθημερινών επενδύσεων με απλοποίηση της νομοθεσίας και αναδιοργάνωση των ελεγκτικών υπηρεσιών, διαδικασιών και απαραίτητων εγγράφων για την λειτουργία και επενδύσεων των επιχειρήσεων.
Ακόμη και η εσωτερική λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών, ειδικά των ΟΤΑ, κυριαρχείται από γραφειοκρατική λογική «σοβιετικού τύπου». Για μια απλή ενέργεια απαιτούνται πολλαπλές αποφάσεις, εγκρίσεις, διαδικασίες, και υπογραφές. Αποτέλεσμα είναι οι απαραίτητες λειτουργικές προμήθειες να καθυστερούν αναίτια ενώ υπάρχουν οι αντίστοιχοι οικονομικοί πόροι προς χρήση. Για παράδειγμα η επένδυση για ένα νέο απορριμματοφόρο ή κάδους απορριμμάτων απαιτεί τουλάχιστον 1,5 έτος έστω και εάν είναι εξασφαλισμένη η χρηματοδότηση! Ενώ και η εφαρμογή ενός νόμου απαιτεί εκτενή γραφειοκρατία αφού η υλοποίηση του προϋποθέτει την έκδοση πολλών προεδρικών διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων, και εγκυκλίων. Σήμερα απαιτείται από τον δημόσιο τομέα να παράγει έργο αντίστοιχο του ιδιωτικού. Για αυτό και η εκάστοτε κυβέρνηση πρέπει να σκύψει πολύ δυναμικά σε αυτή την έκφανση της γραφειοκρατίας και να επιτρέπει, ειδικά στην αυτοδιοίκηση, να παράγει το κρίσιμο έργο για την καθημερινότητα των πολιτών. Η απλοποίηση των εσωτερικών διαδικασιών του δημοσίου τίθεται ως κορυφαία προτεραιότητα.
Επειδή η ελληνική οικονομία είναι σε φάση ανάπτυξης με ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ φέτος άνω του 5%, η διεύρυνση της απαιτεί η γραφειοκρατία να περιοριστεί περαιτέρω. Ειδικά τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, πρέπει άμεσα οριζόντια να απλοποιηθούν, με νομοθετική παρέμβαση χωρίς καμία απολύτως αναβλητική δικαιολογία. Τα πολλά αχρείαστα δικαιολογητικά είναι συνυφασμένα με αναχρονιστικές δομές και νομοθεσίες της δημόσιας διοίκησης που δυστυχώς ακόμη υπάρχουν με έντονο τρόπο. Το παράδοξο της ηλεκτρονικής εποχής του gov.gr και των πολλών δικαιολογητικών πρέπει επιτέλους να λυθεί. Αυτή ακριβώς αποτελεί μια πρακτική μεταρρύθμιση. Η νίκη σε αυτό τον τομέα είναι εφικτή, ρεαλιστική και με μεγάλη επιρροή στην καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων. Για αυτό και η εκάστοτε κυβέρνηση πρέπει να την θέσει ως διαρκή σκοπό της.
