Η Ευρωπαϊκή Ένωση επεξεργάζεται νέους κανόνες σχετικά με τις εξαγωγές των λεγόμενων ειδών διπλής χρήσης ώστε να αποτραπεί η κατάχρησή τους για στρατιωτικούς ή πολιτικούς σκοπούς.
Στα είδη διπλής χρήσης περιλαμβάνονται από χημικά μέχρι μη επανδρωμένα σκάφη (drones). Πρόκειται για αγαθά και τεχνολογίες με νόμιμες εμπορικές χρήσεις που όμως μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή τρομοκρατικές επιθέσεις όταν πέσουν σε λάθος χέρια.
Παρότι τα αγαθά διπλής χρήσης μπορούν να βελτιώσουν τις ζωές μας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και καταχρηστικά από αυταρχικά καθεστώτα για να ασκήσουν έλεγχο στον πληθυσμό ή από τρομοκρατικές ομάδες για να πραγματοποιήσουν επιθέσεις.
Γιατί χρειαζόμαστε νέους κανόνες;
Η ΕΕ θέλει να θεσπίσει αυστηρούς κανόνες που να εμποδίζουν την πώληση ειδών διπλής χρήσης σε άτομα ή οργανώσεις που αποσκοπούν στην κατάχρησή τους, διασφαλίζοντας τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Επί του παρόντος, η ΕΕ επεξεργάζεται την επικαιροποίηση των υφιστάμενων κανόνων για να προσαρμοστούν στις ταχέως μεταβαλλόμενες τεχνολογικές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένων των ειδών τεχνολογίας κυβερνοεπιτήρησης, και να διασφαλίσουν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το επόμενο κρίσιμο βήμα
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο έχουν καταλήξει σε προσωρινή συμφωνία επί των νέων κανόνων. Πρέπει όμως να λάβουν επίσημη έγκριση πριν μπορέσουν να τεθούν σε ισχύ.
Η άτυπη πολιτική συμφωνία πριν φτάσει προς έγκριση στο Ευρωκοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, είχε ήδη αποσπάσει την έγκριση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου.
Η Επιτροπή υπέβαλε την αρχική πρόταση για επανεξέταση του καθεστώτος ελέγχου των εξαγωγών το 2016, με στόχο την ενημέρωση των κανόνων βάσει των οποίων τα κράτη μέλη επιτρέπουν στις εταιρείες να πωλούν αγαθά, λογισμικό και τεχνολογία διπλής χρήσης σε τρίτες χώρες.
Η Επιτροπή συμπεριέλαβε επίσης τεχνολογίες επιτήρησης στον κυβερνοχώρο μεταξύ προϊόντων διπλής χρήσης. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη διαπραγματευτική του εντολή τον Ιανουάριο του 2018 και περίμενε τη θέση του Συμβουλίου να ξεκινήσει συνομιλίες μέχρι τον Οκτώβριο του 2019.
Σημειώνεται ότι η συζήτηση στο Ευρωκινοβούλιο ξεκίνησε την Πέμπτη 25 Μαρτίου, με τους ευρωβουλευτές να καλούνται να ψηφίσουν τους νέους κανόνες, ώστε να τεθούν σε ισχύ.
