Προχωρά το υπουργείο Οικονομικών στην υποβολή του αιτήματος προς τις κοινοτικές αρχές για την καταβολή της τρίτης δόσης του Ταμείου Ανάκαμψης. Πρόκειται για την καταβολή ύψους 1,7 δισ. ευρώ που προέρχεται από το σκέλος επιδοτήσεων και η οποία θα πρέπει να εκταμιευτεί μέχρι τα μέσα ερχόμενου Ιουλίου.
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών το αίτημα πρέπει να υποβληθεί μέχρι τέλος του μήνα ή στη χειρότερη περίπτωση με καθυστέρηση ορισμένων ημερών. Όπως αναφέρεται αρμοδίως τα περισσότερα ορόσημα έχουν επιτευχθεί αλλά εκκρεμούν ορισμένοι διαγωνισμοί έργων του Ταμείου Ανάκαμψης οι οποίοι αποτελούν ορόσημα για την εκταμίευση της τρίτης δόσης.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ε.Ε. η οποία έφερε μπροστά την δεύτερη δόση των καταβολών του σκέλους των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης. Η δόση αυτή έπρεπε να καταβληθεί τον ερχόμενο Ιούλιο, αλλά ήρθε έξι μήνες νωρίτερα, καθώς το υπ. Οικονομικών είχε εκ των προτέρων εκπληρώσει τους όρους καταβολής της συγκεκριμένης δόσης των δανείων.
Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι οι εκλογές θα καθυστερήσουν την αναθεώρηση του σχεδίου «Ελλάδα 2.0», τουλάχιστον δύο μήνες. Σε αντίθεση με την τρίτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης, όπου οι όροι επίτευξης της υλοποιούνται εκ των προτέρων, η αναθεώρηση απαιτεί την εκ των υστέρων διαπραγματεύση. Κι επειδή δεν θα υπάρχει κυβέρνηση μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου το αίτημα της αναθεώρησης θα υποβληθεί μετά το σχηματισμό κυβέρνησης.
Σημειώνεται ότι από τη στιγμή που υποβάλλεται μια αίτηση αναθεώρησης από ένα κράτος μέλος, απαιτούνται μέχρι δύο μήνες απόκρισης των Βρυξελλών. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι η ολοκλήρωση της αναθεώρησης των εθνικών σχεδίων του Ταμείου Ανάκαμψης θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Αυγούστου 2023. Σε άλλη περίπτωση, η αναθεώρηση του «Ελλάδα 2.0» εισέρχεται σε ατραπούς που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε απώλεια πόρων.
Πάντως από υπουργείο Οικονομικών διαμηνύεται ότι η καθυστέρηση αυτή μπορεί να βγει σε καλό, με την έννοια ότι μπορεί να ληφθούν υπόψη οι τελικές αποφάσεις της Κομισιόν για το REpower EU. Μέχρι σήμερα 10 κράτη-μέλη έχουν αιτηθεί αδιάθετα δάνεια του RRF ύψους 147 δισ. ευρώ, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Μάλιστα η χώρα μας, μαζί την Ιταλία, είναι τα μόνα κράτη-μέλη που έχουν αιτηθεί δάνεια στο ύψος του πλαφόν που επιβάλλει η αναθεώρηση του RRF.
Συγκεκριμένα η Ελλάδα έχει αιτηθεί να λάβει 5 δισ. ευρώ, καλύπτοντας το σύνολο του πλαφόν που έχει οριστεί από τις κοινοτικές αρχές στο 6,8% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (GNI) κάθε κράτους μέλους για το έτος 2019. Ωστόσο, όπως αναφέρει η Κομισιόν προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το πλαφόν αυτό μπορεί να αναθεωρηθεί καθώς, παρά την μεγάλη ζήτηση που κατέγραψε το RΕpower EU, υπάρχουν ακόμη αδιάθετα δάνεια ύψους 80 δισ. ευρώ. Τα δάνεια αυτά μπορούν να διατεθούν μέχρι 31 Αυγούστου 2023.
Οι κανονισμοί του Ταμείου Ανάκαμψης επιτρέπουν στα κράτη-μέλη μία μόνο ενδιάμεση αναθεώρηση, στην οποία, πέρα από τις αλλαγές που επέφερε η ενεργειακή κρίση, θα πρέπει να συμπεριλάβει και τις επιπτώσεις της, όπως είναι η αναθεώρηση των προϋπολογισμών των έργων, η αναπροσαρμογή των στόχων κ.ο.κ. Τα κράτη-μέλη μπορούν να τροποποιήσουν το εθνικό σχέδιό τους εφόσον αποδείξουν ότι αντικειμενικές συνθήκες καθιστούν ανέφικτη την εφαρμογή ορισμένων ορόσημων και στόχων. Αυτές οι αντικειμενικές συνθήκες θα μπορούσαν να συνδέονται με τον πληθωρισμό, τις ελλείψεις στην αλυσίδα εφοδιασμού ή το γεγονός ότι υπάρχει καλύτερο εναλλακτικό μέτρο για την εκπλήρωση του επιδιωκόμενου στόχου πολιτικής ενός μέτρου.
Τα Εθνικά Σχέδια Ανάκαμψης, όπως το «Ελλάδα 2.0» μπορούν να αναθεωρηθούν έως τις 31 Αυγούστου 2023. Μάλιστα οι Βρυξέλλες έχουν καταστήσει σαφές ότι τα αναθεωρημένα Εθνικά Σχέδια Ανάκαμψης που θα υποβληθούν μετά τον Αύγουστο του 2023, δεν θα υπάρχει εγγύηση ότι η διαδικασία αξιολόγησης και έγκρισης μπορεί να ολοκληρωθεί εγκαίρως για την υπογραφή των συμβάσεων χρηματοδότησης μέσα στο 2023. Και στην περίπτωση αυτή, το κράτος μέλος αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να χάσει το 30% της επιχορήγησης και την πρόσβασή του σε δάνεια.
