Με δραματικό τόνο, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ χτύπησε ξαφνικά συναγερμό στην ΕΕ, ανακοινώνοντας σε παγκόσμιο κοινό ότι είναι «βαθιά προβληματισμένος» από τους αργούς ρυθμούς προετοιμασίας του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης.
«Δεν είναι στις σωστές ράγες» είπε το πρωί σε τηλεοπτική του συνέντευξη στο πρακτορείο Bloomberg, καθώς οι κυβερνήσεις επιστρέφουν στην εθνική τους εσωστρέφεια και οι διαδικασίες καθυστερούν. «Εάν θέλουμε ισχυρή οικονομία που μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις των ΗΠΑ και της Κίνας, πρέπει να επενδύσουμε και πρέπει να επενδύσουμε τώρα» είπε . «Το σημείο κλειδί είναι να έχουμε γρήγορα ανάκαμψη στην ΕΕ και να θέσουμε το πρόγραμμα σε εφαρμογή το συντομότερο δυνατόν».
Το πακέτο είχε παρουσιαστεί ως επαναστατικό βήμα για την περαιτέρω ενοποίηση της Ευρωζώνης καθώς για πρώτη φορά οι χώρες συμφώνησαν να δανειστούν από κοινού από τις διεθνείς αγορές για να χρηματοδοτήσουν το ταμείο ανάκαμψης και την ανάρρωση στην ΕΕ από την κρίση της πανδημίας.
Ο κοινός δανεισμός με ευρωομόλογα, πέρα από το πολιτικό μήνυμα που μετέφερε, σήμαινε και την αναβάθμιση του ευρώ σε καθεστώς «αποθετήριου νομίσματος», ένα προνόμιο δανεισμού που έχουν μόνον οι ΗΠΑ με το δολάριο μέχρι στιγμής.
Ωστόσο η αργή προετοιμασία του ταμείου σε συνδυασμό με τη δυναμική αντίδραση των ΗΠΑ έχουν δημιουργήσει δυσφορία που ωστόσο, μέχρι σήμερα, παρέμενε σε χαμηλούς τόνους.
Σήμερα όμως η Γαλλία, δια του υπουργού οικονομικών της – ο οποίος διάβαζε από κείμενο την έντονη παρέμβασή του, επιβεβαιώνοντας ότι ήταν σχεδιασμένη κίνηση – έκρουσε τον συναγερμό:
Οι πρώτες εκταμιεύσεις από το ταμείο ανάκαμψης που αποφασίστηκε μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις των ηγετών πέρσι το καλοκαίρι αναμένονται τον Ιούνιο. Την ίδια ώρα το πακέτο του 1,9 τρισ. που πέρασε η νέα διοίκηση του Τζο Μπάιντεν εκταμιεύεται ήδη.
«Έχουμε ξοδέψει δισ. αλλά δεν έχουμε δει ούτε σεντ ακόμα (από το ταμείο ανάκαμψης)», είπε ο κύριος Λεμέρ. «Είμαι βαθιά προβληματισμένος από την καθυστέρηση στην προετοιμασία και την εφαρμογή του πακέτου που αποφασίστηκε το καλοκαίρι του 2020”».
Πισωγύρισμα
Επιπλέον το Ταμείο Ανάκαμψης έχει βρει ένα ουσιαστικό θεσμικό εμπόδιο στη Γερμανία, όπου ο ιδρυτής του AfD (με περισσότερους από 2.000 συνυπογράφοντες) κατέφυγε στο ανώτατο συνταγματικό δικαστήριο για να προσβάλλει τη νομιμότητα του συνολικού πακέτου ανάκαμψης – με αιχμή στην αρχή της μέγιστης συνεισφοράς της ΕΕ από εθνικούς πόρους.
Το συνταγματικό δικαστήριο άσκησε «προσωρινά ασφαλιστικά μέτρα» στη γερμανική έγκριση για το πακέτο ανάκαμψης και θα αποφασίσει τις επόμενες εβδομάδας αν θα προχωρήσει στην ακυρώσει την στήριξη της γερμανικής κυβέρνησης στο πακέτο.
Η εκτίμηση είναι ότι η απόφαση θα ληφθεί τις προσεχείς εβδομάδες καθώς οι δικαστές αναγνωρίζουν το πιεστικό του θέματος και τις συνέπειες της απόφασης στην Ευρωπαϊκή Οικονομία.
Σε περίπτωση που το δικαστήριο κρίνει ότι η απόφαση για ταμείο ανάκαμψης και κοινό δανεισμό δεν προβλέπεται από τις ευρωπαϊκές συνθήκες και τους όρους συμμετοχής της Γερμανίας στην ΕΕ, τότε το συνολικό πακέτο θα βρεθεί κυριολεκτικά στον αέρα.
Ίσως για αυτό επέλεξε σήμερα η Γαλλία να καταγράψει εμφατικά την έλλειψη προόδου στο πακέτο.
Σε κάθε περίπτωση η εξελίξεις τσαλακώνουν το μήνυμα που με επιτυχία εξέπεμψε το περσινό καλοκαίρι η ΕΕ, ενώ αναμένεται να αναζωπυρώσει την συζήτηση για το πόσο επαρκές είναι – με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ, μια συγκρίσιμη οικονομία που ανταγωνίζεται για την προσέλκυση των ίδιων επενδυτών, έχει επενδύσει πολύ μεγαλύτερα κεφάλαια για την επούλωση των τραυμάτων της πανδημίας αλλά και ως καύσιμο για την ανάκαμψη της επόμενης μέρας.
