Με στροφή σε φθηνότερα τρόφιμα, αλλά και στο… μαγείρεμα «απαντούν» οι Ευρωπαίοι καταναλωτές στις αυξημένες τιμές των τροφίμων, διατηρώντας, πάντως, αμετάβλητη την κατανάλωση τροφίμων σε όρους όγκου.
Αυτό επισημαίνει η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις καλοκαιρινές εκτιμήσεις της για την πορεία των αγορών αγροτικών προϊόντων (Short-term outlook for EU agricultural markets, Summer 2022) τονίζοντας ότι η αύξηση των τιμών των τροφίμων «αντισταθμίζεται σε κάποιο ποσοστό από την αύξηση της απασχόλησης, τα υποστηρικτικά μέτρα που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις αλλά και την ανάλωση των καταθέσεων της περιόδου της πανδημίας (2020-21)».
Γενικότερα, παρατηρεί ότι η αντίδραση των καταναλωτών στην αύξηση των τιμών των τροφίμων εξαρτάται από τη χώρα και την εισοδηματική κατηγορία στην οποία ανήκουν, αλλά είναι διακριτή η τάση, τόσο μεταξύ καταναλωτών όσο και μεταποιητών, για στροφή σε φθηνότερα τρόφιμα. Παράλληλα, μερίδα καταναλωτών επιλέγει πλέον να μαγειρεύει αντί να τρώει έξω, ακριβώς για να ανταπεξέλθει στο αυξημένο κόστος τροφίμων.
Η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εντοπίζει ευκαιρίες για αύξηση εξαγωγών των ευρωπαϊκών τροφίμων/αγροτικών προϊόντων στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες όπου η αύξηση του εισοδήματος οδηγεί σε αύξηση της ζήτησης και, δευτερευόντως, στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας όπου ο πληθωρισμός είναι συγκριτικά χαμηλότερος. Αντίθετα, τα περιοριστικά μέτρα που επιβάλλει διαρκώς η Κίνα εμπεριέχουν τον κίνδυνο μείωσης της κατανάλωσης τροφίμων, άρα και των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς την πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη.
Οι τιμές των αγροτικών προϊόντων/τροφίμων δεν αναμένεται να υποχωρήσουν σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο
Σύμφωνα με την ανάλυση, οι τιμές των αγροτικών προϊόντων δεν αναμένεται να υποχωρήσουν σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο κυρίως λόγω της αβεβαιότητας αφ’ ενός για το πως θα εξελιχθεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και αφ’ ετέρου για την πορεία των (υψηλών) τιμών ενέργειας, που επηρεάζουν και το κόστος παραγωγής.
Επιπρόσθετα, οι αντίξοες καιρικές συνθήκες επηρεάζουν αρνητικά την αγροτική παραγωγή καθώς καταγράφονται φέτος μειωμένες βροχοπτώσεις με αποτέλεσμα οι τελευταίες εκτιμήσεις να φέρνουν την παραγωγή δημητριακών μειωμένη κατά 2,5% συγκριτικά με το 2021. Παρ’ όλα αυτά εκτιμάται ότι η παραγωγή δημητριακών θα καλύψει τις ανάγκες στην εγχώρια αγορά και θα δώσει τη δυνατότητα για εξαγωγές ώστε να μετριαστούν οι πιέσεις στις διεθνείς αγορές.
Επισημαίνεται ότι ο δείκτης τιμών παραγωγού στην ΕΕ παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα το Μάιο έχοντας αυξηθεί κατά 40% από το Φεβρουάριο έως το Μάρτιο, μετά δηλαδή την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ενώ η αύξηση των διεθνών τιμών αγροτικών προϊόντων ως συνέπεια της εισβολής ανήλθε σε ποσοστό 30%. Ακολούθως η αύξηση ήταν πιο ήπια και μόνο στο χοίρειο υπερέβη το 10%. Στα πουλερικά το γάλα και το μαλακό σιτάρι η αύξηση ήταν κάτω του 10%, ενώ κάτω του 5% κυμάνθηκε η αύξηση στο κριθάρι, το βόειο και τη ζάχαρη.
Το διάστημα Φεβρουαρίου – Μαρτίου αυξήθηκαν και οι δείκτες τιμών για μεταποιητές και καταναλωτές αλλά σε χαμηλότερα επίπεδα, 15% και 7,6% αντίστοιχα.
