«Ναι μεν αλλά» από την Κομισιόν στην εαρινή της Έκθεση για την ελληνική οικονομία, αφού αφενός δίνει τα εύσημα για την έως τώρα πορεία του προγράμματος, αφετέρου υπογραμμίζει και τις πιθανές εστίες κινδύνου που πρέπει να δει με μεγάλη προσοχή η ελληνική κυβέρνηση.
Ειδικότερα, η Κομισιόν στην έκθεση υποστηρίζει ότι υπάρχουν αβεβαιότητες που έχουν να κάνουν με την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας, τα δημόσια οικονομικά και την απασχόληση.
Από την άλλη βέβαια η Επιτροπή ανεβάζει στο 4,1% του ΑΕΠ το πήχη της ανάπτυξης για φέτος και στο 6% για το 2022. Στην ανάλυση για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει τις θεμελιώδεις υποθέσεις πάνω στις οποίες στηρίζονται οι εκτιμήσεις της καταγράφοντας παράλληλα ρίσκα για όσο διάστημα η πανδημική κρίση επισκιάζει την οικονομία.
Σε ό,τι αφορά στην επανεκκίνηση της οικονομίας, η βασική παραδοχή είναι ότι η επίπτωση της πανδημίας στη ρευστότητα και στα εισοδήματα θα συνεχίσει να μετριάζεται από τις πολιτικές στήριξης. Κομβικό ρόλο θα παίξουν οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης, οι οποίοι αναμένεται να συμβάλλουν στην επιτάχυνση του ΑΕΠ το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Ωστόσο δεν μπορεί να προβλεφθούν οι ακριβείς επιπτώσεις του στην οικονομία καθώς τα κλειδιά είναι η ταχύτητα υλοποίησης των έργων και η εκπλήρωση των προαπαιτούμενων για την εκταμίευση των κονδυλίων.
Για τον τουρισμό υπάρχει υψηλός βαθμός αβεβαιότητας ιδιαίτερα σε σχέση με τον τουριστικό κλάδο και τη χαλάρωση των περιορισμών στα ταξίδια. Το σταδιακό άνοιγμα του τουριστικού κλάδου αναμένεται να στηρίξει τις καθαρές εξαγωγές, μαζί με την προβλεπόμενη αύξηση του μεριδίου αγοράς για τις ελληνικές εξαγωγές, τάση που διακόπηκε λόγω της πανδημίας.
Οι κίνδυνοι για τις επιχειρήσεις προέρχονται από την επίπτωση της κρίσης στη φερεγγυότητα επιχειρήσεων που θα μπορούσε να εμφανιστεί μόλις σταματήσουν τα μέτρα στήριξης. Συνολικά για την ευρωπαϊκή οικονομία η Κομισιόν αναφέρει ότι οι επιπτώσεις των δυσχερειών των επιχειρήσεων στην αγορά εργασίας και στον χρηματοπιστωτικό τομέα θα μπορούσαν να αποδειχθούν χειρότερες από τις αναμενόμενες.
Πάντως για τα μέτρα στήριξης, μία άλλη μεγάλη πηγή αβεβαιότητας είναι το χρονοδιάγραμμα της απόσυρσης των μέτρων στήριξης που αν συμβεί πρόωρα ενδεχομένως να τεθεί σε κίνδυνο η ανάκαμψη ενώ μία παρατεταμένη εφαρμογή θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία στρεβλώσεων στην αγορά.
Οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας θα εξαρτηθούν από τον ρυθμό με τον οποίο θα εξελιχθεί η σταδιακή άρση των μέτρων στήριξης της απασχόλησης. Τα μέτρα στήριξης της απασχόλησης αναμένεται να συνεχίσουν να διευκολύνουν την επιστροφή στην κανονική εργασία των εργαζομένων οι συμβάσεις εργασίας των οποίων ανεστάλησαν, και να βοηθήσουν ώστε να διατηρηθεί η ανεργία στο 16,3% το 2021, αμετάβλητη σε σχέση με το 2020. Ωστόσο, η δημιουργία θέσεων απασχόλησης προβλέπεται να ανακάμψει με πιο βραδύ ρυθμό και μόνο να στηρίξει μια μείωση της ανεργίας το 2022 στο 16,1%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την Κομισιόν και σε ότι αφορά τις κρατικές εγγυήσεις, τα δημοσιονομικά ρίσκα είναι σημαντικά και σχετίζονται με τις κρατικές εγγυήσεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων το 2020 και θα μπορούσαν να ζητηθούν στο μέλλον.
Επιπλέον κίνδυνοι μπορεί να προκύψουν από το σχεδιαζόμενο πρόγραμμα sale and leaseback για ακίνητα που κατέχουν ευάλωτοι δανειολήπτες, στην περίπτωση που θεωρηθεί πως αποτελεί μέρος της γενικής κυβέρνησης καθώς και τις νομικές υποθέσεις κατά της ΕΤΑΔ και τις συνεχιζόμενες νομικές διεκδικήσεις που στρέφονται κατά προηγούμενων μεταρρυθμίσεων.
Για την δημοσιονομική προσαρμογή η Κομισιόν προβλέπει ότι το έλλειμμα στο ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης το 2021 θα παραμείνει υψηλό στο 10% του ΑΕΠ από το 9,7% το 2020 ενώ το επόμενο έτος με την συνέχιση της ανάκαμψης της οικονομίας και την σταδιακή άρση των έκτακτων δημοσιονομικών μέτρων αναμένεται να μειωθεί στο 3,2% του ΑΕΠ το 2022 έναντι 0,3% που προβλέπει η κυβέρνηση με βάση το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
