Tόνωση της ρευστότητας στην αγορά, με «ενέσεις» άνω των 2,8 δισ. ευρώ, ετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο, υπό τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, με επιτάχυνση της αποπληρωμής των χρεών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες και με αυτόματες επιστροφές φόρων σε επιχειρήσεις, στη βάση του ΦΠΑ.
Με βάση το νέο καθεστώς που δρομολογείται, οι επιχειρήσεις που είναι καθαρές από φορολογικές οφειλές και πληρώνουν εμπρόθεσμα θα λαμβάνουν με ταχύτατες διαδικασίες την επιστροφή του ΦΠΑ και χωρίς έλεγχο σε σχέση με τις υπόλοιπες. Φέτος οι επιστροφές θα σπάσουν το φράγμα των 6,1 δισ. ευρώ και στόχος είναι να φτιάχνεται μία «χρυσή λίστα» κάθε εβδομάδα από την ΑΑΔΕ με τις εταιρείες και τους επαγγελματίες που θα πληρώνονται.
Το σχέδιο για αλλαγή του κλίματος στην οικονομία προβλέπει ακόμα εκκαθαρίσεις-εξπρές στο «στοκ» των ληξιπρόθεσμων συντάξεων και γενικότερα των χρεών του Δημοσίου, αλλά και ταχύτατες διαδικασίες στις επιστροφές φόρων, καθώς τον Σεπτέμβριο εκπνέει η κυβερνητική δέσμευση απέναντι στους θεσμούς για αποπληρωμή του μεγαλύτερου μέρους των οφειλών και για εξάλειψή τους μέχρι το τέλος του 2023.
Το απόθεμα των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων (συμπεριλαμβανομένων των εκκρεμών επιστροφών φόρων) τον Μάιο ανήλθε σε 2,863 δισ. ευρώ, καταγράφοντας σημαντική αύξηση από την αρχή του έτους. Συγκεκριμένα, τον Μάιο τα ληξιπρόθεσμα χρέη των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης ανήλθαν σε 2,282 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 574 εκατ. ευρώ σε σχέση με το επίπεδο των 1,708 δισ. ευρώ, όπου είχαν υποχωρήσει τον Δεκέμβριο του 2022. Η αύξηση προήλθε από τη δημιουργία νέας γενιάς «κόκκινων» οφειλών σε σχεδόν όλους τους φορείς του Δημοσίου, με τη μερίδα του λέοντος να καταγράφεται στα νοσοκομεία, το απόθεμα των οποίων έφτασε τα 1,258 δισ. ευρώ, σχεδόν τέσσερις φορές πάνω σε σχέση με το χαμηλό των 294 εκατ. ευρώ που είχε σημειωθεί τον Δεκέμβριο του 2018.
Προτεραιότητα
Εν τω μεταξύ, τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου δείχνουν αύξηση στα ποσά των απλήρωτων συντάξεων, που για τον Μάιο ανήλθαν στα 576 εκατ. ευρώ, μολονότι είχε γίνει «κούρσα» πριν από τις εκλογές, με το υπουργείο Εργασίας να ρίχνει όλο το βάρος στην αύξηση του ρυθμού απονομής των εκκρεμών αιτήσεων, η οποία αντιμετωπίζεται ως κορυφαία προτεραιότητα, για λόγους κοινωνικούς, και όχι απλώς ως συμμόρφωση σε μια μνημονιακή υποχρέωση.
Σημειώνεται ότι τον Απρίλιο εκδόθηκαν 18.100 αποφάσεις για κύριες συντάξεις, 7.150 αποφάσεις για επικουρικές και 10.800 αποφάσεις για εφάπαξ παροχές. Συνολικά, «έκλεισαν» 36.050 συνταξιοδοτικές εκκρεμότητες. Επίσης, με τον υπουργό Εργασίας, Άδωνι Γεωργιάδη, οι εκκρεμείς κύριες συντάξεις που είναι σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών ανέρχονται στις 32.000, με τον αριθμό να μειώνεται κάθε μήνα κατά 2.000-3.000.
Σε ό,τι αφορά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των ΟΤΑ, για τον Μάιο διαμορφώθηκαν στα 173 εκατ. ευρώ και αυτές των υπουργείων στα 101 εκατ. ευρώ. Τον ίδιο μήνα, το «φέσι» των λοιπών νομικών προσώπων της Γενικής Κυβέρνησης παρέμεινε στα 175 εκατ. ευρώ, όσο δηλαδή ήταν και τον Απρίλιο.
Τα τελευταία χρόνια, παρά τη δέσμευση που είχε αναλάβει η χώρα μας στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας για πλήρη εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί. Μάλιστα, όπως αναφέρει το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο σε πρόσφατη έκθεσή του, «το γεγονός αυτό υποδεικνύει ότι πάγια διαρθρωτικά προβλήματα δημοσιονομικής διαχείρισης, που δεν σχετίζονται απαραίτητα με καθυστερήσεις που προέκυψαν εξαιτίας της πανδημίας ή της ανόδου των τιμών ενέργειας, εξακολουθούν να υφίστανται».
Το πλάνο
Το 2022, παρά την πρόοδο που καταγράφηκε στην εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, ιδιαίτερα αυτών που προέρχονται από εκκρεμή αιτήματα συνταξιοδότησης, δεν παρατηρήθηκε το ίδιο στις υποχρεώσεις που αφορούν την καταβολή εφάπαξ ποσού συνταξιοδότησης και τις λοιπές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των υποτομέων της Γενικής Κυβέρνησης. «Πλέον οι Αρχές έχουν αναβάλει για ακόμα μία φορά το πλάνο για πλήρη εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, συμπεριλαμβανομένων των αιτημάτων καταβολής εφάπαξ συντάξεων για τον Σεπτέμβριο του 2023», αναφέρει το σχετικό κεφάλαιο της έκθεσης που σχολιάζει τη στάθμη των «κόκκινων» οφειλών του Δημοσίου.
Δριμεία κριτική για το ίδιο θέμα έχει ασκήσει και η Κομισιόν, επισημαίνοντας το πρόβλημα με τις χαμηλές ταχύτητες αποπληρωμής και εστιάζοντας στις υπερβολικές καθυστερήσεις, που αφορούν κυρίως δημόσια και στρατιωτικά νοσοκομεία. Οπως επίσης υπογραμμίζει, παρά τις υποσχέσεις των ελληνικών Αρχών για επιτάχυνση της εξόφλησης, ο μεγαλύτερος όγκος των υποχρεώσεων δεν έχει διεκπεραιωθεί. Σημειώνεται ότι μία από τις συμφωνίες που είχαν γίνει με τους θεσμούς προέβλεπε πως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου δεν θα πρέπει να ξεπερνούν σε ετήσια βάση το 0,2% του ΑΕΠ ή τα 350-400 εκατ. ευρώ.
